Het interview vormde een klassiek voorbeeld van twee mensen die een compleet andere taal spraken – en dat leverde een enorme botsing op. Op zichzelf is dat spannende televisie, zou je kunnen zeggen; maar er zijn een aantal redenen te noemen waarom deze uitzending een gemiste kans was.
Om te beginnen is het natuurlijk verstandig wanneer je beiden op de hoogte bent van de insteek van het gesprek.
“@RTLZ: Vanavond 21:30 uur in #RTLZDunk: @hadjar en @rveelo over feminisme nav Keulenhttps://t.co/1r7Glpex7k” correctie: "over Vileine" 😉
— Hadjar Benmiloud (@Hadjar) 25 februari 2016
Hadjar was verteld dat zij was uitgenodigd om te praten over de lancering van haar nieuwe platform Vileine. Eenmaal in de studio, bleek presentator Roderick het met haar vooral wilde hebben over woede na de aanrandingen in Keulen. Zijn presentatietekst was als volgt:
„Een totaal gebrek aan respect bij mannen leidt steeds vaker – en op steeds grotere schaal – tot geweld en intimidatie tegen vrouwen: handtastelijkheden op straat, uitschelden, massale aanrandingen in Keulen. Vrouwen die door hun man in huis worden opgesloten of tegen hun zin door hun vader worden uitgehuwelijkt. Vrouwen in de verdrukking. Waar blijft de opstand? Waar zijn de nieuwe feministen, die gáán voor de bevrijding van hun zusters?”
Ik vraag me af: klopt deze informatie? Leidt een totaal gebrek aan respect bij mannen steeds vaker tot (seksueel) geweld en intimidatie tegen vrouwen? En worden hiermee niet twee totaal verschillende onderwerpen gekoppeld aan de gebeurtenissen in Keulen?
Wat een feit is, is dat er de laatste tijd meer aandacht in de media is gekomen voor aanrandingen en verkrachtingen. Voor vrouwen en mannen die seksueel geweld hebben ondergaan, is het vaak – nog steeds – een taboe om het hierover te hebben in het openbaar. Toch gebeurt dat praten wel steeds meer; denk bijvoorbeeld aan de hashtag #zeghet op Twitter.
3. Ik was 18. Hij knoopte een gesprek aan in de trein. Ik deed beleefd. Hij zette me klem in de tweezits en greep in mijn kruis. #zeghet
— Marloes Leezer (@Journaloestiek) 2 november 2015
Door de toenemende aandacht voor het thema, lijkt het er misschien op dat er ook steeds meer seksueel geweld plaatsvindt in onze maatschappij. Een onderzoek uit 2015 toont aan dat van de jonge vrouwen tussen de 12 en 25 jaar 41% wel eens seks tegen haar zin heeft gehad. Bij mannen is dit 21%. De onderzoekers kunnen echter niet zeggen of sprake is van een stijging of daling, omdat het onderzoek moeilijk te vergelijken is met andere studies. Gezien het taboe, is het ook lastig om te beschikken over exacte statistieken van deze kwestie, omdat lang niet alle slachtoffers aangifte doen. De door RTL Z gemaakte conclusie dat een totaal gebrek aan respect bij mannen steeds vaker leidt tot geweld en intimidatie tegen vrouwen, is dus puur sentiment.
Wat we uit onderzoek over seksueel geweld wel weten, is dat de pleger in de meeste gevallen een bekende van het slachtoffer blijkt te zijn. Dit kan een intieme bekende zijn zoals een (ex-)partner, maar het kan ook iemand uit de buurt zijn, of een kennis. Roderick lijkt in zijn presentatietekst echter vanuit het statement ’steeds meer seksueel geweld en intimidatie’ graag een bruggetje te willen maken naar een groeiende angst voor vluchtelingen – die vaak islamitisch zijn. Dit naar aanleiding van de gebeurtenissen in Keulen.
Maar is één gebeurtenis in Keulen, hoe erg dan ook, aanleiding om te zeggen dat er bij ‘de man’ een totaal gebrek aan respect voor vrouwen heerst dat steeds vaker leidt tot geweld en intimidatie? En waaruit blijkt eigenlijk dat er steeds meer vrouwen door hun man in huis worden opgesloten?
”Waar is de woede?”
Roderick wilde graag van Hadjar weten waarom zij niet op de barricades staat om tegen seksueel geweld jegens de vrouw te protesteren. „Waar blijft de opstand? Waar zijn de nieuwe feministen, die gáán voor de bevrijding van hun zusters?”
Hoezeer Hadjar op verschillende manieren probeerde uit te leggen dat zij wel degelijk meerdere malen de straat op is geweest, bij het Maagdenhuis heeft geprotesteerd en dat zij op persoonlijk vlak en met de lancering van Vileine dit soort onderwerpen probeert aan te snijden: was dit geen bevredigend antwoord voor Roderick. Hij bleef de vraag herhalen: „waar is de woede?”
”Wat is nou precies je vraag?”
Hadjar probeerde uit te leggen dat er wel degelijk woede is, dat ze graag iets wil veranderen en dat dit wat haar betreft niet met woede hoeft samen te gaan. Roderick’s aanhoudende stelling dat ‘de vrouw’ zich meer boos zou moeten maken en massaal zouden moeten verenigen tegen dit gedrag van ‘de man’, resulteerde erin dat Hadjar uiteindelijk – eindelijk boos – zuchtte: „Wat is nou precies je vraag?”
Het is jammer dat het gesprek zo fel verliep, omdat hiermee een dialoog over een belangrijk maatschappelijk thema direct weer werd gesloten. Door de zwakke ‘journalistieke’ insteek van het interview, vraag je je uiteindelijk af: waarvoor moest Hadjar – ‘de vrouw’ – zich nu precies verdedigen volgens Roderick? Het feit dat zij – of vrouwen in het algemeen – niet genoeg zouden opstaan voor aanrandingen en verkrachtingen in het algemeen? Of moest zij stelling nemen in het debat over de komst van islamitische vluchtelingen naar Nederland, wat eventueel seksueel geweld met zich zou kunnen meenemen? De ’wat is nou precies je vraag?’ van Hadjar, was daarom zeker relevant.
Tunnelvisie en tweedeling
Het is zorgwekkend wanneer een talkshow als RTL Z Dunk met een populistische tunnelvisie het debat opent over zo’n ontzettend kwetsbaar onderwerp. Niet alleen zorgt het voor verwarring, boosheid en onbegrip – het kan zelfs zorgen voor een grotere tweedeling in de maatschappij: tussen man en vrouw, of tussen Nederlanders en nieuwkomers.
Bovendien is het interessant om na te gaan waarom RTL Z de suggestie wekt dat voornamelijk feministen zich massaal boos moeten maken om aanrandingen en verkrachtingen. Het is een maatschappelijk probleem waar twee partijen bij betrokken zijn. Dus Roderick: wanneer heb jij voor het laatst op de barricades gestaan om te protesteren tegen seksueel geweld?
Siel
28 februari 2016 at 00:58
Ik ergerde mij ook zo aan die vent “waar is de woede” top dat Hadjar hem toch wel op zijn plaats zette! Trouwens, als vrouwen dan eens “woede” tonen over seksisme en ongelijkheid worden we gezien als zaagwijven of de stereotype boze feministes die “niet met een grapje om kunnen”. Jammer!