TODAY+TOMORROW

Hallo Meneer: van Nieuwkerk

Je ziet ze overal: witte oude mannen die dingen vinden van de wereld. In de wekelijkse rubriek ‘Hallo Meneer…’ mag Meredith ook wat terugzeggen.

Hallo meneer van Nieuwkerk,

Ik ga er maar gewoon gelijk over beginnen. U verdient 580.000 euro per jaar. Het meeste van iedereen bij de publieke omroep, en daar is ophef over. Columniste van BNR Marianne Zwagerman ging er lekker met gestrekt been in. Het argument dat voor uw salaris wordt gegeven, dat u een uniek talent zou hebben, vindt zij namelijk volstrekte onzin. U bent helemaal niet zo uniek, er lopen heel veel talentvolle mensen rond. Jan Dijkgraaf op zijn beurt vindt het allemaal maar een zuur gedoe, hij heeft het over ‘die jaloerse beroepswerklozen’ die roepen dat u een graaier bent. Dit is echter niet de eerste keer dat er wat te doen is om uw salaris. Vorig jaar werden er zelfs Kamervragen over gesteld door D66 en de VVD. Uw reactie toen? U vindt het “niet zo gek” dat u zo veel verdient, en de discussie en de ophef laten u verder koud.

Ik kan begrijpen dat u zelf niet zo veel van de discussie vindt. U pakt hooguit een bakje popcorn en kijkt gezellig mee terwijl u warm wordt gehouden door uw bankafschriften. Persoonlijk vind ik de discussie ingewikkeld. Ik weet namelijk niet wat ik kutter vind: de Nederlandse neiging om over alle hoge bomen heen te hozen, of DWDD. Sterker nog, uw oeverloze gedreutel waarin iedere avond dezelfde gasten in een andere formatie langskomen was een van de grootste redenen om mijn televisie een paar jaar geleden bij het grofvuil te zetten. Ik heb er nog geen moment spijt van gehad.

Twee maanden geleden publiceerde Jonathan van het Reve een column over wat hij ‘het failliet’ van De Wereld Draait Door noemde. Waar het programma misschien ooit het doel had om een zo groot mogelijk publiek in aanraking te brengen met mooie en interessante dingen, is het programma veranderd in een machine die maar één ding produceert: verwondering. “Een opera van één minuut? Slaat nergens op, maar wel knap! Iets met de oerknal? Onbegrijpelijk, maar kijk die natuurkundige eens opgewonden zijn! En wauw, kijk hoe Matthijs – die eenvoudige schoenenlapper – dat enthousiasme bewondert!” Eigenlijk is DWDD de televisievariant van internetstukjes waarin 10 redenen worden gegeven waarom de kat van Taylor Swift de allerschattigste is. U geeft de mensen alleen maar wat ze willen.

Toch zijn er iedere dag miljoenen mensen die naar uw programma kijken en daarna denken dat ze zich daadwerkelijk verdiept hebben in de Nederlandse cultuur. Dat ze op de hoogte zijn van wat er in de wereld gebeurt. En u laat ze graag in die waan. U denkt dat u een serieus praatprogramma op de publieke omroep hebt, een journalist bent, een interviewer, een uniek talent volgens de VARA. Waarom dat een idiote misvatting is, kan ik denk ik beter maar aan de snijtafel overlaten.

Maar mijn ongemak over uw exorbitante salaris ontstaat uit meer dan alleen een antipathie voor uw suffe teeveeshow. De Correspondent publiceerde afgelopen week een artikel over branded content, een ontwikkeling waarin media steeds vaker, en onbeschaamder, advertenties verpakken als redactionele artikelen. Voorbeeld: een ‘onafhankelijke’ koffietest van het AD, gesponsord door Senseo, met als winnaar: rara wie? Senseo! Waar de traditionele media eerder nog terughoudend waren wat betreft het aanboren van deze inkomstenbron, wordt er nu de oplages steeds verder teruglopen gretig gebruik van gemaakt. In de woorden van Rob Wijnberg; journalisten worden reclamemakers – en adverteerders publicisten.

Folkert Jensma publiceerde dit weekend een stuk in het NRC over nieuwsuitgevers en de journalistiek. Zijn vraag was vooral ‘of de patiënt nog te redden is’. Tien procent van de journalisten zit al in de WW, het traditionele uitgeversmodel is onhoudbaar. Als ik om me heen kijk zie ik vooral de andere kant van het verhaal: er wordt nog ongelofelijk veel geschreven en gemaakt en met name online gratis gepubliceerd. Maar vooral natuurlijk door twintigers die er geen cent voor betaald worden en het mogen doen voor ‘de exposure’. In de hoop dat ze ooit bij u aan tafel mogen verschijnen. May the odds ever be in your favour.

Onze media zitten, als laatste redmiddel, vol met branded content. Is dit een probleem? Mensen zijn zelf toch slim genoeg om daar doorheen te prikken? Nou, nee. Het hele punt van dit soort native advertising is dat je het onderscheid tussen reclame en artikelen zo klein mogelijk maakt. Dat is nou juist waarom het voor bedrijven zo interessant is. Een andere reden waarom het problematisch is, is dat je de geloofwaardigheid te grabbel gooit. Terwijl dat nou juist is wat je toegevoegde waarde was. Of zoals Bas Heijne het prachtig samenvat in zijn column over ditzelfde onderwerp: “De reclame zuigt zich als vampier vast in alles wat nog als autoriteit geldt.” Hij verbaast zich erover dat “de mensen die chronisch schreeuwen over manipulatie door de onbetrouwbare politie, zich nooit druk maken over de eindeloze manipulatie door de commercie, de product placement in populaire programma’s, de ingestoken advertorials, de chatbots en de doorzichtige aanbevelingen van BN’ers.” En daar, Meneer van Nieuwkerk, komen we weer bij u terecht.

De grens tussen native advertising en uw soort niets-aan-de-hand-gut-wat-leuk-journalistiek? Daar schuurt u volgens de Mediawaakhond consequent tegenaan. Dat terwijl daar geen enkele noodzaak voor is, want gezien uw salaris gaat het prima met de financiën van het programma. U trekt de publieke omroep leeg om kritiekloze dichtgetimmerde keuveljournalistiek de wereld in te helpen, terwijl al uw freelancende collega’s krom liggen en hun huur niet kunnen betalen met hun werk.

Meneer van Nieuwkerk, uw hele programma is niets meer dan veredelde branded content. Het enige verschil is dat u er geen geld voor hoeft te vangen bij adverteerders, omdat onze publieke omroep genoeg geld op uw nachtkastje laat liggen.

1 Comment

1 Comment

  1. Leo van Eerten

    13 september 2016 at 23:22

    En maar zeiken en maar zeuren, maar in dit veel te lange stuk heb je ook werkelijk niks bijgedragen aan enig cultureel besef. Dat doet Mathijs dus duidelijk beter.

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

VERS

We do not believe in the world empowering women.

We believe in women empowering the world!

Journalist, activist, game-changing artist, mind-body scientist, international solidarist?

Join the tribe

Copyright © 2020 Vileine

To Top