WORLD+CULT

Instant Classic: Kinderen van Moeder Aarde

Liselore van der Zweth vat feministische klassiekers voor je samen, zodat jij ze niet meer hoeft te lezen – maar het straks wel wilt.

Hoe heet het?
Kinderen van Moeder Aarde door Thea Beckman

Waar en wanneer?
Nederland, 1985

Waar kan je de auteur van kennen?
Thea Beckman is, arguably, de bekendste kinderboekenschrijfster van Nederland. Hele generaties heeft ze blij gemaakt met bestsellende historische romans als Kruistocht in spijkerbroek, Hasse Simonsdochter en Geef me de ruimte! In deze laatste twee titels, en ook in de rest van haar oeuvre, spelen eigenzinnige meisjes de hoofdrol. Nergens was Thea echter zo expliciet feministisch als in haar Thule-trilogie: Kinderen van Moeder Aarde, Het helse paradijs en Het gouden vlies van Thule.

Waar gaat het over?
Als gevolg van de Derde Wereldoorlog is het natuurlijk evenwicht verstoord en is de aarde gekanteld. Het land dat Groenland was, is ontdooid en langzaamaan heeft zich daar een nieuwe, vreedzame samenleving gesticht: Thule heet deze beschaving. Het land wordt geregeerd door vrouwen, aangezien de geschiedenis wel heeft bewezen dat mannen niet geschikt zijn om te regeren. De Konega van Thule is Armina-Dottir; in het regeren wordt zij bijgestaan door de democratisch gekozen Vrouwenraad. Haar zoon Christian kan vanwege zijn geslacht nooit de troonopvolger worden; hij moet trouwen met een Dottir en zorgen voor een vrouwelijke erfgenaam om zo de opvolging veilig te stellen. Daar heeft hij echter helemaal geen zin in, want hij is stiekem verliefd op een meisje uit het volk, Thura. Op een dag komt een schip de haven van de hoofdstad Gothab binnengevaren, afkomstig uit het Badense Rijk. De Badeners lijken goede bedoelingen te hebben, maar algauw blijkt dat hun cultuur lijnrecht staat tegenover die van Thule en dat de Badeners eropuit zijn om Thule te veroveren.

Waarom moet je dit boek toch echt lezen?
Mocht je nu denken: ‘Maar dit is toch een kinderboek?’: vergis je niet, Kinderen van Moeder Aarde is een van de scherpzinnigste analyses van onze huidige cultuur die je ooit gaat tegenkomen. 30 jaar avant la lettre verklaarde Thea Beckman al de term mansplaining:

“Lieve Christian,” zei ze “zie je nu zelf niet wat er gebeurt? Ik sta toe dat je bij een bespreking aanwezig bent. Ik laat je zeggen wat je op je hart hebt en onmiddelijk probeer je het hoogste woord te voeren, ons jouw zienswijze op te dringen die overigens niet voldoende doordacht is, en je maakt ruzie. Dat is wat er gebeurt als mannen aan macht ruiken: ze slaan meteen op hol, worden onverantwoordelijk en hun eerste eis is: geef me wapens!”

En wat te denken van haar onbedoelde argument voor het basisinkomen?

“Ja, dacht Kunz jaloers. Ze hebben de bureaucratie afgezworen en de eenvoud binnengehaald. Hij moest onwillekeurig denken aan de omvangrijke administratie in het Badense Rijk, aan de duizenden, tienduizenden ambtenaren, aan de ingewikkelde procedures om iets gedaan te krijgen van de overheid.”

Ja, de samenleving van Thule is een utopie. Een heerlijke utopie. Probeer maar eens de beschrijvingen te lezen van de natuurpracht van Thule en haar vreedzame regering – waarin Moeder Aarde, de natuur, dieren en mensen allemaal worden gerespecteerd – en geen hunkering te hebben naar die samenleving. In het conflict met de Badeners worden echter alle zwakheden van hun (en ons huidige) systeem echter genadeloos blootgelegd:

“Wat hadden de Badeners van hun rijk gemaakt? Een roofstaat, die alleen in volle omvang kon blijven bestaan zolang een leger van een half miljoen man de bevolking van veertig miljoen man onderdrukte, zolang de ene opstand na de andere met geweld werd onderdrukt, zolang de gevangenissen propvol zaten met ongelukkigen die het gewaagd hadden kritiek te uiten op de grote Egon, zolang geld macht betekende en de bevolking door middel van kredieten, armoede en gebrek aan scholing onder de duim kon worden gehouden. En daarbij verarmde het land voortdurend.”

Wat moet je weten als je dit boek toch niet wilt lezen?
Kinderen van Moeder Aarde is geen pleidooi voor een manloze samenleving. Vrouwen regeren er, ja, maar alleen  omdat ze de benodigde capaciteiten hebben.

“Eens, ondenkbaar lang geleden, was het anders geweest. Mannen hadden de wereld bestuurd en ze brachten er weinig van terecht. Eeuw na eeuw heersten onrechtvaardigheid, wreedheid en eigenbelang, eeuw na eeuw vloeiden er stromen bloed. […]De Thulenen hadden begrepen dat vrouwen de belangrijkste wezens op aarde waren. Vrouwen brachten nieuw leven voort, vrouwen kenden mededogen, ze waren gevoelig, eerlijk, intelligent. Ze waren bereid rekening te houden met de noden en wensen van anderen.”

Die vreedzame samenleving op Thule komt voort uit respect voor Moeder Aarde:

“De Geduldige is ons aller moeder. Zij behoedt ons, voedt ons, tenzij we ons tegen haar keren. Zolang wij nederig genoeg zijn om dat te beseffen en Moeder Aarde dankbaar zijn voor wat zij ons geeft, kunnen wij in harmonie en ongestoord op haar huid leven. […] De wetten van Moeder Aarde overtreden wreekt zich altijd.”

Inplaats van een paradijs zien de Badeners Thule echter als een achterlijk land. Zij zien de aarde alleen als een bron van inkomsten en houden vast aan dingen als prestige, rijkdom, macht – dingen die de Thulenen niet kennen en ook niet belangrijk vinden:

“’Eenvoudig geklede mensen, geen stoomschepen, geen elektriciteitswerken, geen hoogbouw, geen rokende schoorstenen…’ somde hij op. ‘De optelsom maakt het duidelijk: dit is een achtergebleven gebied met een primitieve economie en een arme bevolking.’”

Dat de Thulenen al eeuwen geleden het geheim van stroom opwekken hebben ontdekt, maar besloten om daar niets mee te doen vanwege de schade die dat aan de natuurlijke omgeving zou toedienen, snappen de Badeners dan ook niets (en het zijn nog seksisten ook):

“Maar… dat is de vooruitgang tegenhouden!” riep de professor verontwaardigd. “Zo verhindert u de voortgang van de wetenschap, de techniek, de welvaart van het hele volk!” Kolbe had gelijk, dacht hij, dit land wordt inderdaad geregeerd door vrouwen. Hoe kun je stomme, niet begrijpende vrouwen overtuigen van de voordelen van technische vooruitgang? Ze snappen er niets van…”

Met hun mens-centrische, patriarchale levenswijze zijn de Badeners echter hard op weg om hun leefomgeving stukje bij beetje te vernietigen:

“’Mensen gaan altijd voor, het geluk en de welvaart van mensen zin belangrijker dan wat dan ook,’ gromde hij. ‘De omgeving is er voor ons. Wij zijn er niet om de omgeving te sparen! De mens is sterker dan de natuur, de mens kan de natuur naar zijn hand zetten, bedwingen, exploiteren!’”

Klinkt bekend?

Kant-en-klare quote voor op feestjes:

“Vrouwen bezaten in hoge mate datgene wat de meeste mannen misten: intuïtie, haarzuiver aanvoelen wat er gebeuren moest – en het dan doen, zonder er lang over te praten, zonder zich op te blazen tot overbodige gewichtigheid, zonder in de eerste plaats te denken: waar ligt mijn voordeel? Bij vrouwen kwamen algemeen welzijn, kinderen en gezondheid op de eerste plaats. Daarom kon er nooit, in de eeuwigheid niet, een man plaatsnemen op de troon van Thule.”

Click to comment

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

VERS

We do not believe in the world empowering women.

We believe in women empowering the world!

Journalist, activist, game-changing artist, mind-body scientist, international solidarist?

Join the tribe

Copyright © 2020 Vileine

To Top