Trigger warning: dit artikel bevat relatief veel plaatjes van kikkers. Op een schaal van 1-10 waarbij 1 ‘geen plaatjes van kikkers’ en 10 ‘alleen maar plaatjes van kikkers’ is dit een 8.
Sprookjes hebben voor veel mensen de zoetsappige lading van onmogelijke nog-lang-en-gelukkig liefdesverhalen. Laat ik je hier uit de door Disney geproduceerde illusie helpen: originele sprookjes zijn bijna altijd rauw en – vaker wel dan niet – ontzettend gruwelijk. Dat maakt ze precies zo geweldig. De Kikkerkoning is zo’n sprookje, waar het randje van af is gesneden om hem zo makkelijk verteerbaar als de binnenkant van een witte boterham te maken. Je dacht dat de prinses de kikker kuste? FOUT. In de Grimm-versie gooit de prinses de kikker met al haar kracht tegen de muur aan en daardoor verandert hij in een prins. Afgezien van het nodige dierenleed vind ik dat toch een fijne trigger voor een kikker-mens-metamorfose.
Dat sprookjes met de tijd veranderen, is niet erg. Hun archetypische aard zorgt dat ze blijven aanspreken tot het maken van moderne aanpassingen. Echter, de literaire canon is al veel te lang vanuit heteroseksueel-blank-patriarchaal-fallocentrisch perspectief benaderd. Hoog tijd voor een aanpassing vanuit vrouwelijk oogpunt dus. Dit is het verhaal van de prinses uit de kikkerkoning en ik kan je vast vertellen dat het vanuit haar gezien eigenlijk allemaal heel anders is gegaan.
Het perspectief van de prinses
De gouden bal voelde zwaar in mijn hand – massief goud weegt wat. In mijn handen voelde ik het gewicht van een belofte, waarvan ik de inhoud nog niet wist. De zon scheen alsof deze, uit onverklaarbare jaloezie op haar onderdanen, de huid van mijn hoofd wilde branden. Het donkere bos hield de hitte tegen als een donkere mantel. Er was een waterbron onder een lindeboom waar ik naast ging zitten en de koelte gaf me nieuwe energie. Ik voelde opeens een spetter vanuit het water en iets glads raakte mijn hand. In een moment van onoplettendheid glipte de gouden bal uit mijn handen. Ik probeerde hem nog te vangen, maar hij maakte een kortstondige stuiter van een halve centimeter om vervolgens in een rap tempo de waterbron in te rollen.
Alsof hij erop had gerekend, verscheen de kikker. Hij stak zijn glibberige kop net boven water uit: “Wat geef je mij als ik je speelgoed naar boven haal?”
“10 goudstukken? Parels? Eetbare gouden vliegen? Wat wil je er voor hebben? ”
Ik kon mijn minachting niet verbergen. Het was me eigenlijk al vanaf het begin duidelijk dat de kikker niet uit was op materiële zaken. Wat zou hij tenslotte onder water moeten met al die rijkdommen? Ik voelde de druk van emotionele chantage al aankomen.
“Ik wil je rijkdommen niet, ik wil je vriendje zijn, je speelkameraad. Ik wil naast je aan tafel zitten, van jouw bord eten, uit jouw bekertje drinken. En ik wil in je bed slapen. Als je me dat belooft, zal ik je bal halen.”
De list van de kikker
Een misselijkmakende walging nam bezit van me bij het idee om mijn voedsel en bed te moeten delen met deze slijmerige oude watertrapper. Ik wilde niet toezeggen, maar kon geen andere mogelijkheid bedenken. De gouden bal was op dat moment mijn enige eigen bezit en ik had wel eens gehoord van prinsessen die waren gaan studeren door hun kroonbezit in te wisselen. Het water was diep en de bal was veel waard. In een naïeve bevlieging stemde ik toe; ik hoopte dat de kikker meer waardigheid zou hebben dan zich zo op te dringen aan mijn gezelschap, tegen mijn wil in.
De kikker dook onder water. Ik kon zien dat hij helemaal niet diep het water in ging, maar alleen deed alsof hij zocht. Het leek alsof hij tijdens het zwemmen ook iets vasthield. Hij kwam zo snel naar boven met de bal, dat het me begon te dagen dat hij hem al die tijd in zijn onderpootjes geklemd had gehad. Hij had deze situatie van begin tot eind in scène gezet; hij had de bal uit mijn handen getrokken met zijn tong en zichzelf vervolgens opgeworpen als held. Ik pakte mijn bal uit het gras en beende in withete woede weg van de waterbron. Klootzak-kikker.
“Wacht, prinses! Wacht!” riep de kikker. “Neem mij mee, ik kan niet zo snel lopen als jij.”
Ik luisterde niet naar hem. Toen ik thuis aankwam, wilde ik het liefst de hele affaire vergeten.
De belofte
De volgende dag, aan tafel met mijn vader en de hofhouding, had ik even de hoop dat de kikker niet op zijn vals afgedwongen belofte terug zou komen. Van buiten hoorde ik echter iets met klotsende sprongen de marmeren trap opkruipen. Ik trilde van angst toen hij op de deur klopte en riep: “Doe open, prinsesje, doe open!”
Mijn vader keek me met verwondering aan: “Mijn kind, wat is er, ben je misschien bang dat er een reus voor de deur staat die je wil meenemen?”
De hofhouding lachte hun verplichte lach, want om koningsgrappen moet je altijd lachen.
“Nee, het is geen reus maar een kikker, ik heb hem beloofd dat hij mijn vriendje kon worden, maar…” Ik werd onderbroken door de kikker die nogmaals klopte en aandrong.
“Doe open, prinsesje, doe open! Weet je niet wat je gisteren mij hebt beloofd bij de koele bron? Doe open, prinsesje, doe open!”
Voordat ik de list van de kikker aan mijn vader uit kon leggen had hij zijn oordeel klaar: “Wat je beloofd hebt, daaraan moet je je ook houden, ga maar opendoen!”
Met lood in mijn schoenen stond ik op en liet de kikker binnen. Hij volgde me tot aan mijn stoel, zo dichtbij dat er een rilling over mijn ruggengraat heen ging.
“Til mij op!” riep hij.
Ik aarzelde, tot de koning het me ten slotte beval. Op het negeren van een koninklijk bevel stond immers de doodstraf zonder rechtszaak, dit gold ook voor familie.
“Schuif nu je bordje dichter naar mij toe, zodat we samen kunnen eten.”
Met zijn snel uitschietende lange tong, als een roze elastiek, pakte hij stukjes broccoli, lamsvlees en aardappel. Zijn kikkerslijm had inmiddels al het eten wel geraakt, mijn eetlust bedierf. Ik hoopte dat hij genoeg zou hebben aan deze publieke vernedering, maar er kwam meer.
Kikker-mens-metamorfose
“Ik heb mijn buikje rond gegeten en ik ben moe; draag mij nu naar je kamertje en maak je zijden bedje op, dan gaan wij slapen,” zei hij zelfvoldaan met een krakende stem.
Ik voelde het bloed verdwijnen uit mijn gezicht en ik keek mijn vader smekend aan, in uiterste angst. Maar hij werd boos op me en zei:“Iemand die je geholpen heeft in de nood, mag je daarna niet verachten.”
Ik droeg hem naar boven. Op mijn kamer was ik niet meer onderworpen aan mijn vaders tronie. Ik greep de kikker en smeet hem zo hard als ik kon tegen de muur: “Nu kan je rusten, jij lelijke kikker.”
Maar toen hij naar beneden viel, was hij geen kikker meer, maar een koningsdochter met vriendelijke ogen. Ik vond in haar de metgezel en echtgenote die ik altijd had gewild. Ze vertelde me dat ze door een boze homofobe magiër was betoverd en dat niemand anders haar uit de bron had kunnen verlossen dan ik. Het speet haar dat ze zo listig had moeten zijn om dicht bij me te komen. Morgen zouden wij naar haar rijk gaan, daar was het homohuwelijk legaal. We vielen gelukzalig in slaap.
De volgende ochtend, toen de zon ons wekte, kwam er een koets aanrijden. Deze werd getrokken door acht witte struisvogels met witte paardenharen op hun hoofd. Achterop de wagen was de dienares van de jonge aanstaande koningin, dat was trouwe Hendrika. Trouwe Hendrika was zo bedroefd geweest toen de koningsdochter was veranderd in een kikker, dat ze drie ijzeren banden om haar hart had laten slaan, zodat dat niet zou breken van verdriet. Toen we een eindje hadden gereden hoorden we gekraak, achter ons alsof iets brak. De koningsdochter draaide zich om en riep:
“Hendrika, de wagen breekt!”
“Nee, vrouwe, het is de wagen niet,
Maar een ring van mijn hart,
Die mij steunde in mijn smart,
Toen u in de bron ging wonen
En u als kikker moest vertonen.”
Nog een aantal keren hoorden we brekend ijzer en we dachten dat de koets brak. Maar het waren de ijzeren banden die het hart van trouwe Hendrika afvielen, omdat haar vrouwe nu bevrijd en gelukkig was.
EINDE.
