WORLD+CULT

De Onzichtbaren: de gehandicapte

Katarzyna Widmanska

Er zijn in onze samenleving heel veel mensen onzichtbaar. Ze hebben geen stem in de politiek of in het publieke debat. Tot nu toe. Want Anoek Hofkens geeft hen een podium op Vileine. In deze rubriek vertellen ze wat zij belangrijk vinden, ieder op hun eigen manier. Deze week: Gert-Jan van Zetten (47) die in een rolstoel zit omdat hij de progressieve spierziekte Duchenne spierdystrofie heeft.

“Laatst ging ik naar een voetbalwedstrijd met mijn assistent. Wanneer we in de lift staan, zegt een man ineens: ‘Wat doet dat kastje met die cijfers eigenlijk?’ Hij wijst naar het kastje met toetsen op mijn rolstoel. Kijk, daar kan ik wat mee! Ik leg hem uit wat ik ermee doe en we hebben een leuk gesprek. Met de nodige humor, want daar hou ik wel van. Dat vind ik echt een opsteker! Zo’n gesprek geeft me een positief gevoel. Zo van: kijk, zo kan het ook. Dat mensen me nakijken op straat vind ik niet erg. Ik kijk zelf ook als iemand er anders of gek uitziet. Maar als ze over me heen gaan praten, tegen mijn assistent in plaats van tegen mij, dat kwetst me.

 

gert-jan-vileine

‘Kan ‘tie ook praten?’, is wel eens aan mijn assistent gevraagd. Of: ‘Zijn ze een dagje uit?’, en: ‘Komen ze uit het bejaardentehuis?’ Het lijkt dan net alsof je door zo’n rolstoel geen volwaardig mens bent, of kunt zijn. Want tegen elk ander persoon praat je gewoon zelf, niet tegen degene die ernaast staat. Zo’ n andere behandeling krijgt denk ik iedereen die er anders uit ziet. Ook Marokkanen en Turken bijvoorbeeld. Hoe groter het verschil, hoe meer vooroordeel. Mensen zijn denk ik bang dat ze iets verkeerd zeggen en je dan kwetsen. Maar bij mij werkt het andersom. Niks zeggen, of over je heen praten, dat kwetst me juist.

“Hoe groter het verschil, hoe meer vooroordeel”

Aan de telefoon is het soms wel lastig. Ik zit aan de beademing en als ik uitadem, kan ik niks zeggen. Het is maar twee seconden, maar dat voelt aan de telefoon heel erg lang. Als ik naar een receptie bel, en mijn naam niet kan zeggen omdat ik net uitadem, hangt de ander zo op. Lachwekkend, dat is het wel, maar ook strontvervelend.

Het is wel geweldig dat ik volgend jaar 24-uur-assistentie krijg, uit het Persoonlijk Assistentiebudget van de overheid, geweldige naam ook. Meestal noemen ze hulpverleners in de zorg begeleiders. Alsof ik sturing nodig heb. Nou, dat is dus niet zo. Het initiatief ligt bij mij. Ik heb alleen hulp nodig als ik iets wil doen. Als ik boodschappen ga doen, bijvoorbeeld, heb ik iemand nodig die mijn portemonnee uit mijn tas pakt. Zo simpel is het. Vanaf volgend jaar kan ik gewoon echt altijd doen wat ik wil. Naar buiten wanneer ik wil, even naar het café hier om de hoek, naar de winkel, naar musea, of een voetbalwedstrijd. Dat gaat nu niet altijd, want ik heb nu nog niet altijd assistentie.

“Ik heb alleen hulp nodig als ik iets wil doen”

Wat ik ook goed vind, is dat ik steeds meer mensen in rolstoelen zie in de media. In series bijvoorbeeld. Geweldig! Dan zien mensen dat het normaal is. Dat je gewoon volwaardig mens bent, ook al zit je in een rolstoel. Want in zo’n programma gaan mensen er normaal mee om. Die tv-presentator Marc de Hond vind ik bijvoorbeeld goed.

Wat er nog wel nodig is voor zo’n normale omgang, is de wil om een open houding te hebben. Om te begrijpen dat mensen in een rolstoel gewoon zijn en andere mensen die er anders uit zien ook. Om mensen een beetje te helpen schrijf ik columns, ook met de nodige humor, hoor. Een aantal van die columns heb ik gebundeld, die ga ik uitgeven als boek. Ik hoop dat een uitgeverij er wat in ziet en dat mensen iemand in een rolstoel gewoon gaan benaderen als iedereen.”

Save

Click to comment

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

VERS

We do not believe in the world empowering women.

We believe in women empowering the world!

Journalist, activist, game-changing artist, mind-body scientist, international solidarist?

Join the tribe

Copyright © 2020 Vileine

To Top