WORLD+CULT

Instant Classic: Pussy Riot spreekt

Credits: Pussy Riot

In Instant Classic bespreken Vileine-redacteuren feministische klassiekers, zodat jij ze niet meer hoeft te lezen – maar het straks wel wilt. Vandaag bespreekt Liselore van der Zweth het net verschenen Zo Begin Je een Revolutie, de autobiografie van Pussy Riot-activiste Nadja Tolokonnikova.

Hoe heet het?
Zo Begin Je een Revolutie door Nadja Tolokonnikova

9789045033471-zo-begin-je-een-revolutie-l-LQ-f

Waar en wanneer?
Nederland, 2017

Waar gaat het over?
Zo Begin Je een Revolutie is deels een politiek manifest, deels het levensverhaal van Pussy Riot-activiste en kunstenares Nadja Tolokonnikova. In 2012 werd Nadja samen met haar mede-Pussy Riotleden Masha en Katia opgepakt vanwege een punkoptreden in een Russisch-Orthodoxe kathedraal in Moskou, om zo tegen het samengaan van staat en kerk in Rusland te protesteren. Tijdens een showproces dat maandenlang duurde en waartegen in het Westen veel protest kwam – zelfs Madonna betoonde zich een supporter van Pussy Riot – werden Nadja en Masha tot twee jaar gevangenschap in een detentiekamp veroordeeld. Hoe afschuwelijk de omstandigheden daar waren, waarom Nadja in een hongerstaking ging, hoe zij deze hel overleefde en wat ze na haar vrijlating ging doen, kan je in dit boek lezen.

Waarom moet je dit boek toch echt lezen?
De titel zegt het al: Zo Begin Je een Revolutie is een strijdbaar boek. De eerste regels luiden: “Als het verkopen van mijn ziel tot gevolg heeft dat Poetin aftreedt en er in Rusland een pluralistische politiek ontstaat, dan zal ik dat doen. Verkoop je ziel niet voor een te lage prijs. Kweek een cultuur van revolte.” Op de cover zien we Nadja met geheven vuist. Op haar t-shirt staat ‘No pasarán!’, de strijdkreet van de jaren ’70 guerillabeweging in Nicaragua. Ze komen er niet door. Dezelfde onverzettelijke toon spreekt uit dit boek. Het lijkt ongelooflijk dat dit fragiel ogende meisje tegen de dictatoriale leider van een natie is opgestaan, daar twee jaar voor heeft moeten boeten in een strafkamp, en na haar vrijlating de strijdbijl gewoon weer heeft opgepakt – zo trad ze in 2014 op bij de Olympische Spelen in Sochi op en werd daarvoor aangevallen door de beveiligers van het evenement.

In korte, scherpe passages, die heen en weer springen door de tijd, schetst Nadja een beeld van het leven in Rusland onder Poetin en van wat ze moest doen om te overleven in een strafkamp, waar ze meer dan 10 uur per dag uniformen moest naaien, geslagen werd en in een isoleercel belandde. Ook deelt ze de filosofieën en invloeden die haar acties hebben gestimuleerd. Van punk tot Riot Grrrl – het nummer Rebel Girl van Bikini Kill is volgens Nadja haar grootste inspiratie, dergelijke DIY-bewegingen die kunst en activisme verenigden had je in Rusland niet tot Nadja die eigenhandig in het leven riep. En van feministes als Judith Butler – Nadja leerde Engels om haar boeken te kunnen lezen, want die zijn nooit in het Russisch vertaald – en Simone de Beauvoir tot kunstenares Lynda Benglis, die met deze foto de oprichting van Pussy Riot stimuleerde:

19_artforum_benglis.nocrop.w529.h301

Oh, en als dat nog niet genoeg redenen zijn om het boek te lezen: van elk verkocht exemplaar gaat een deel van de opbrengst naar Nadja’s mensenrechtenorganisatie Zona Prava – dus je bent nog filantropisch bezig ook.

Wat moet je weten als je dit boek toch niet wilt lezen?
Je denkt misschien: oh, dat valt allemaal toch wel mee in Rusland? Nou, als er íets duidelijk wordt uit Zo Begin Je een Revolutie, dan is het wel dat de Russische maatschappij tot op het bot doodrongen is van patriarchale systemen. In de HBO-documentaire Pussy Riot: A Punk Prayer valt te zien hoe de leiders van de Russisch-Orthodoxe kerk het over Nadja hebben als ‘een demoon’ en dat ze haar het liefste als heks hadden verbrand, net als in de goede oude tijd.

Ook heeft een mannelijke talkshowhost het er voor een joelend publiek over dat hij haar wil ‘straffen’ (lees: slaan) – niet zo vreemd in een land waar huiselijk geweld sinds kort niet meer strafbaar is. Uiteraard heeft Nadja daar ook een sterke mening over. Maar in haar boek lezen we nog veel meer: zo worden vrouwen in gevangenissen gedwongen om aan schoonheidswedstrijden mee te doen en op hoge hakken te lopen, anders worden ze niet voorwaardelijk vrijgelaten: “Zlata werd pas in voorwaardelijke vrijheid gesteld nadat ze op hoge hakken had opgetreden en daarmee haar loyaliteit aan het vrouwelijkheidsregime had bewezen.” Ook op het politiek en maatschappelijk vlak is er in Rusland nog een ontzettend grote ongelijkheid tussen mannen en vrouwen:

“In Iran is 27 procent van de ministers vrouw, in Rusland slechts 11 procent. […] En nog steeds geven opiniepeilingen aan dat een kwart van de Russische burgers denkt dat vrouwen niet thuishoren in de politiek of dat het aantal vrouwen verminderd zou moeten worden. Geen grap, baby, geen grap.”

En dan hebben we het nog niet eens over het feit dat homoseksualiteit in Rusland bij de wet verboden is. Tegen al deze zaken protesteerde Pussy Riot, en Zo Begin Je een Revolutie diept de achtergronden van dat protest nog extra uit. Eén ding is zeker: haar woorden zijn zo krachtig dat ze zeker een revolutie kunnen ontketenen.

Kant-en-klare quote voor feestjes en partijen:

“”Kijk, wat een grote pik ik heb!” zegt Poetin, met zijn militaire parades en de oorlogen die hij begint.

Ik ben een vrouw, maar ik heb ook een pik en die is groter dan die van Poetin. Trouwens, het is maar dat je het weet: elke vrouw heeft een pik.”

1 Comment

1 Comment

  1. Pingback: Instant Classic: Pussy Riot speaks – Vileine.com

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

VERS

We do not believe in the world empowering women.

We believe in women empowering the world!

Journalist, activist, game-changing artist, mind-body scientist, international solidarist?

Join the tribe

Copyright © 2020 Vileine

To Top