“Ze zijn de first ladies van de Nederlandse politiek,” kondigt Rick Nieman het topvrouwendebat aan in WNL op zondag. De dames krijgen het podium om te debatteren over belangrijke onderwerpen. In de vroege zondagochtend-uren. Wanneer men nog met halfdichte ogen slaperig achter een croissantje en een kop koffie zit.
Aangezien de grote partijen nog geen vrouwelijke lijsttrekker hebben, zoals Nieman stelt, krijgen de vrouwen op de tweede plaats de titel ‘first lady‘ in het debat. Om het allemaal maar mooier te laten lijken dan de situatie is. Als we even nagaan wat deze titel daadwerkelijk betekent, komen we tot een problematische conclusie. Een ‘first lady’ wordt namelijk gedefinieerd als de echtgenote van een president of premier. Afhankelijk van het land zijn haar mogelijke taken het houden van recepties, haar man vergezellen op zijn verre reizen en het hoofd zijn van een liefdadigheidscomité.
De term first lady sloeg in dit debat natuurlijk niet op wat futiele taakjes uit liefde voor de premier als echtgenoot. De vrouwen die deelnamen aan het debat, van grote partijen als het CDA, D66, PVV, SP en VVD, waren allemaal de tweede op de lijst, ofwel de first lady. Een terechte titel, zou je dus kunnen stellen. Toch voelt het wrang dat deze dames enkel een podium krijgen op de zondagochtend, vele uren voordat het “echte” premiersdebat van start zal gaan. Naast een tweede plaats op de lijst van hun partij zijn deze dames toch gewoon volwaardige politici?
Altijd een tweede plaats
Op een gegeven moment stelde Nieman de vraag: “Iemand die zich geroepen voelt de eerste vrouwelijke premier van Nederland te worden?” Er werd terughoudend geantwoord. Iemand? Iemand? Niet allemaal tegelijk, alsjeblieft. Het is duidelijk: de rol van vrouwen in het Nederlandse politieke debat is een rol van altijd de first lady, immer een tweede plaats.
Gelukkig kregen de Nederlandse vrouwen in de avond ook een rol toebedeeld in het debat van de mannen, zondag in de Rode Hoed te Amsterdam. Van tevoren was er al veel te doen om het RTL Debat, nadat de twee grootste lijsttrekkers, VVD en PVV, zich hadden teruggetrokken omdat er meer dan vier partijen mee mochten doen dit jaar.
Het debat werd gepresenteerd door Daphne Lammers, een vrouw wel te verstaan. Symbolisch, wellicht. Ter ondersteuning, ook dit keer weer, van de mannelijke debatleider van de avond, Frits Wester. Tijdens het debat zelf werden vrouwen ook weer in een passieve rol geschreven bij een belangrijk bediscussieerd thema. Lammers kondigde dit thema aan met: “Misschien wel het belangrijkste thema van deze verkiezingen, onze identiteit.” Hoe om te gaan met alle nieuwe Nederlanders? Onder de stelling: “De islam is een bedreiging voor de Nederlandse identiteit” staken de politici van wal. Ook al stemden alle partijleiders tegen deze stemming, onder nagenoeg alle aanwezigen werd er opgeroepen tot het ‘beschermen van onze vrouwen tegen deze gevaarlijke islam’. De vrouw kreeg zo de rol toebedeeld van prinses die gered moet worden door de prins op het witte paard.
Sprookjesachtige rollen
Slechts sprookjesachtige rollen als ‘the damsel in distress’ en ‘the first lady’ waren er weggelegd voor de vrouwen in het Nederlandse politieke debat van gisteravond. Laten we dit in de rest van het politieke debat beter doen. Voor onze vrouwen, met onze vrouwen, voor alle vrouwen, met alle vrouwen. Stem op 15 maart daarom ook op een willekeurige vrouw die niet zo hoog op de lijst staat, zodat zij ook een kans heeft de kamer binnen te komen. Zodat er nog dit jaar een eerlijkere representatie is van de gehele populatie.
