Share

Tweet

Share

Share

Email

Comments

In RE: reageren Vileine vrouwen op een actuele publicatie. Vandaag reageert Daphne Werner op ‘Wat men niet weet over Belle‘.

Hedwig vroeg zich naar aanleiding van de nieuwe versie van Beauty and the Beast al terecht af of het niet eens tijd werd voor minder ouderwetse verhalen. Deze terugkeer naar een seksistische formule lijkt haaks te staan op de weg die Disney zou hebben ingeslagen met films als Frozen (mét Triple F-label), en Vaiana. Waarom deze stap terug? Daphne Werner betoogt dat Disney sowieso genoeg geld verdient aan de films om de kritiek op het gebrek aan intersectionaliteit naast zich neer te kunnen leggen – maar dat het daarom extra belangrijk is om als publiek kritisch te blijven kijken, inplaats van blij te zijn met elke drie seconden aan inclusiviteit die we op het scherm zien.

Voordat de film uitkwam was het commentaar op Beauty and the Beast al niet van de lucht. Voegt een live action versie sowieso wel iets toe? Kan Emma Watson wel zingen? Waarom ziet de CGI er zo raar uit? Waarom is LeFou ineens gay? Dat laatste ongetwijfeld van hijgerige figuren die nog bij hun moeder wonen, waarbij je je afvraagt of ze überhaupt het origineel wel gezien hebben. Maar vooral ook: hoe vertel je vandaag de dag een verhaal over een op z’n minst scheve, gewelddadige relatie die (terecht of onterecht) vergelijkingen opriep met het Stockholm-syndroom? Dat laatste is een legitieme vraag. Van tevoren werd er door onder andere Emma Watson over gepraat over hoe de film geüpdatet zou worden om de problematische kantjes eraf te schaven. Nu de film uit is, blijkt dit een wassen neus. De nieuwe film is een zo goed als shot-voor-shot remake, die weinig doet om het centrale probleem van dit verhaal aan te pakken.

Het gelijk van de succesvolle studio

Disney laat alle controverse, zoals dat het privilege is van een studio die in 2016 de hoogste box office-opbrengst ooit (5,8 miljard) binnensleepte, van zich afglijden. Dat ze zich ook geen zorgen hoefden te maken bleek wel toen de film ruim $ 174 miljoen opbracht tijdens haar openingsweekend in de VS, de zesde grootste opening van een film aller tijden. De stijgende lijn die The Jungle Book vorig jaar inzette na de (voor Disney-begrippen) tegenvallende resultaten van Maleficent en Cinderella werd daarmee sterk doorgezet. De ontvangst van de film is ook gemengd positief, met 71% op Rotten Tomatoes en een metascore van 65 op Metacritic. De meeste kritiek is gericht op de slechte CGI van Beast en/of het verlies van de charme van het origineel. Er zijn dus weinig redenen voor Disney om hun plannen voor de remakes van The Little Mermaid, Aladdin, The Lion King en Dumbo in de ijskast te zetten.

Copyright: Walt Disney Pictures

Het lijdt weinig twijfel dat Disney bij deze projecten hun beproefde formule zullen doorzetten – zeker als het zoveel geld in het laatje brengt. Natuurlijk worden er kleine aanpassingen doorgevoerd om te moderniseren en een groter publiek aan te spreken. Zo wordt er al een tijdje gespeculeerd over de rol van Ursula, in de nieuwe versie van De Kleine Zeemeermin, die misschien vervuld gaat worden door een drag queen. Gezien het feit dat de beroemde drag queen Divine de inspiratie voor deze Disney-slechterik was, is dat niet echt opzienbarend. Bovendien hebben we het over een film die in 1989 uitkwam en tegen de tijd dat de remake uitkomt zullen we zo’n dertig jaar verder zijn. Toch werd dit nieuws met gejuich onthaald door feministen. Natuurlijk valt het ook te roemen dat een grote studio als Disney hiervoor kiest. Er is echter een knagend stemmetje: dat leek de aankondiging van LeFou als openlijk homoseksueel personage ook. De luttele seconden in Belle en het Beest die we toch echt pas met heel veel fantasie openlijk kunnen noemen, vielen echter flink tegen.

Herhaling van zetten

Voor wie zijn klassiekers kent, voelt dit allemaal als een herhaling van zetten. Toen Frozen een fenomeen werd dat zijn weerga niet kende, werd de film geprezen als de eerste Disney-film met sterke vrouwen die daadkracht tentoonspreidden en waarbij de vloek werd opgeheven door zusterlijke in plaats van romantische liefde. Blijkbaar was Mulan voor de meeste mensen niet memorabel genoeg. Ruim voor Frozen hadden we ook nog The Princess and the Frog, waarin dat sterke vrouwelijke personage bovendien een zwarte vrouw was.

Hetzelfde scenario ontwikkelde zich met de release van Vaiana in oktober vorig jaar. De Screen Junkies merkten in hun Honest Trailer al gekscherend op: “Are you ready for a new kind of Disney movie? Full of strong female characters, no forced romantic subplots and a celebration of Polynesian culture? Then you’ll love Lilo & Stitch! Oh, and probably also Moana.”

Kortom, er is misschien geen sprake van een stap terug, maar van een status quo. Disney heeft ook buiten de reeks live action incarnaties van hun geanimeerde klassiekers de neiging om in herhaling te vallen en reeds gebruikte innovaties weer als nieuw te verpakken. Of ja, de vraag is eigenlijk: doet Disney dat of doen we het zelf? Waarom willen we Disney zo graag bonuspunten geven?

Kritiek is minstens zo belangrijk als bonuspunten

Misschien is het jeugdsentiment. Of misschien zijn we er al zo aan gewend het te doen met minder, dat we alles dat maar riekt naar vooruitgang toejuichen. Natuurlijk is het mooi dat Frozen een Triple F-label heeft, en dat het team achter Vaiana bewust een vrouw die deel uitmaakt van een etnische minderheid de hoofdrol geeft. Emma Watson maakte een weloverwogen keuze voor haar rol als Belle en gebruikt de media-aandacht voor haar film voor haar eigen feministische agenda en voor de live action versie van Mulan heeft Disney een vrouwelijke regisseur aangetrokken. Het kwalijke is echter dat het lijkt dat er verandering plaatsvindt, terwijl we eigenlijk in een cyclus zijn terechtgekomen waarbij alles in het teken staat van bewustwording en kleine innovaties, die verhult dat er uiteindelijk geen echte vooruitgang wordt geboekt. Een kleine stap voorwaarts lijkt een omslag, die dan uiteindelijk uitblijft. Het verdwijnt een beetje in de vergetelheid, totdat er opeens weer een film is die het óók doet. We kunnen er geen genoegen mee blijven nemen dat er in ieder geval íets goed wordt gedaan; we mogen, en moeten, een hogere standaard verwachten.