SEX+SPIRIT

Undercovergirl: mythische gendertypes, schadelijk of handig?

Beeld: Mojo Wang

In Undercovergirl duiken Vileine redacteuren in verborgen werelden met open hart en hoofd, en delen ze wat ze leren. Deze week bezoekt onze huisheks Froukje mee aan een Braziliaans ritueel waarbij mannen van de vrouwen gescheiden worden.

Ik sta middenin een Braziliaans Umbanda-ritueel en om me heen wordt hevig gedanst. Tijdens dit ritueel wordt ayahuasca (een psychoactieve drank) gedronken en worden er Afro-Braziliaanse goden aangeroepen. Ze worden zelfs heel duidelijk gevoeld en door middel van muziek en dans gemanifesteerd. Dan kondigt de leider van het ritueel aan dat nu de cirkel geopend wordt voor Yemanya, de godin van de zee. Een sensuele en wilde godin. Dit is alleen voor de vrouwen. De mannen moeten de danscirkel verlaten en eromheen, aan de kantlijn staan. Zodat de vrouwen alle ruimte krijgen om de godin in zichzelf te voelen. Het lied begint en vrouwen beginnen zwierige golvende, erotische heupbewegingen te maken.

Aan de dans doet ook een Amerikaan mee, die naar ik vermoedde niet zo goed Portugees spreekt. Als enige man blijft hij staan in de cirkel. Ook hij zwiert net zoals alle vrouwen sensueel op de muziek. Toch komt de leider, pakt hem bij de hand en begeleidt hem uit de danscirkel. Verontwaardigd gaat hij naast de andere mannen te staan die ons bewonderend aanschouwen.

Mannen en vrouwen hebben een andere energie

In veel spirituele rituelen en stromingen, zoals tantra en neo-sjamanisme, wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen mannen en vrouwen. Soms in de groepsopstelling al, als er bijvoorbeeld een aparte kant voor mannen en vrouwen is en je die lijn niet mag passeren. Hierbij wordt er gewerkt met het principe van mannelijkheid en vrouwelijkheid. Vrouwelijkheid wordt bij zulke rituelen gezien als verzorgend, liefdevol, zacht, intuïtief, wild, creatief en gevoelig. Mannelijkheid wordt o.a. gekenmerkt door doelgerichtheid, standvastigheid, focus, kracht en structuur. De gedachte is dat ieder mens zowel mannelijkheid en vrouwelijkheid in zich heeft, maar dat over het algemeen bij vrouwen de vrouwelijkheid overheerst en bij mannen de mannelijkheid. En mannen en vrouwen een andere energie hebben ten opzichte van elkaar.

Psycholoog Carl Jung schreef hierover dat mannen een stukje vrouwelijkheid in zich hebben, dat is de anima. En de vrouwen hebben ook mannelijkheid in zich, dat is de animus:

De vrouw als heilige godin

We zien sinds de jaren 70 een enorme opkomst van vrouwengroepen en stromingen zoals The divine feminine, Goddess movements etc. Vandaag de dag floreren ze nog altijd en ontspruiten er ook nieuwe. In deze stromingen wordt er aandacht gegeven aan vrouwelijkheid en wat het betekent om vrouw te zijn. De vrouw wordt als een godin en dus als heilig beschouwd. Dit lijkt een logische tegenreactie op het christelijk patriarch van de afgelopen 2000 jaar. Waarin God ‘Hij’ wordt genoemd, vrouwen geen hoge religieuze functies mogen betreden en de vrouwelijke seksualiteit niet wordt geëerd. Allerlei vrouwen maken er vandaag de dag hun fulltime job van om vrouwen te begeleiden om in hun kracht te gaan staan en het vrouwzijn te eren. Dit geeft enorm veel vrouwen steun, zelfvertrouwen en kracht in hun dagelijks leven.

Een positieve ontwikkeling, als je het mij vraagt. Tegelijkertijd kun je je ook afvragen of zulke rituelen niet genderbevestigend werken. Is het een daad van emancipatie dat vrouwen zich groeperen en zich tegenover mannen stellen? Doordat vrouwen en mannen niet hetzelfde behandeld worden in de maatschappij hebben ze immers ook verschillende angsten en blokkades. Wat niet veel mensen weten is dat er ook een stroming voor mannen is genaamd Sacred masculinity. Zo wordt voor mannen ook de mogelijkheid gecreëerd om in aanraking te komen met hun krachtbron, hun ware mannelijkheid en hier zelf invulling aan te geven.

Je ontwikkelen zonder beeld van wat je moet zijn

Waarom genieten deze mythische denkwijzen van mannelijkheid en vrouwelijkheid zo ontzettend veel populariteit in spiritualiteit en voelen zoveel mensen zich hier thuis bij? Is dit onze culturele en sociale benadering om onze eigen goddelijkheid te eren? Hebben we het denken in genderhokjes zo geïnternaliseerd dat we hier zelfs in het spirituele leven niet aan ontkomen?

Het gevaar van deze benadering is dat we gaan denken dat mannelijkheid unaniem bij mannen hoort en vrouwelijkheid bij vrouwen. Als we het idee krijgen dat vrouwen verzorgend en gevoelig zouden moeten zijn, ontneemt dat individuen de vrijheid om zichzelf te zijn en zich te ontwikkelen zonder voorgeprogrammeerd beeld van hoe ze zouden moeten zijn. Juist in de spiritualiteit wordt er beoogt los te komen van zulke socialisering, om zo de eindeloze mogelijkheid van ons wezen te ervaren. De vorm waarin deze rituelen plaatsvinden, houdt wel weer de geijkte genderrollen in stad. Dat werkt uiteindelijk voor beide seksen weer onderdrukkend.

Mannelijkheid en vrouwelijkheid als losse kaders

Het werken met archetypes zoals goden en godinnen kan ontzettend inspirerend zijn in spiritueel werk. Maar het moet ons niet beperken door een directe interpretatie van mannelijkheid en vrouwelijkheid aan te hangen. Als we de symbolische waarde ervan begrijpen, kunnen we mannelijkheid en vrouwelijkheid zien als begripskaders en niet als vaste hokjes. Dat kan ons allemaal een speelveld bieden waarin we vrij en in alle veiligheid kunnen experimenten.

Heb jij ervaring met stromingen zoals Sacred masculinity of The Divine Feminine? We zijn benieuwd naar jullie ervaringen, gedachten en feedback.

Click to comment

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

VERS

We do not believe in the world empowering women.

We believe in women empowering the world!

Journalist, activist, game-changing artist, mind-body scientist, international solidarist?

Join the tribe

Copyright © 2020 Vileine

To Top