TODAY+TOMORROW

Female Gaze: trauma en geheugen is ook in The Sinner een taboe

Vileine vrouwen werpen hun female gaze op recente tv-series en films en onderzoeken wat onze favoriete personages ons vertellen over onze overtuigingen, vooroordelen en blinde vlekken. Mensje van Puffelen bespreekt vandaag de misdaadserie The Sinner, die je zintuigen prikkelt en die je vooral veel laat voelen.

De lawine van respons op Griet op de Beecks verhaal van vroegkinderlijk trauma en verdrongen seksueel misbruik ging met name in op het thema geheugen in plaats van op het misbruik zelf. Daar zijn genoeg vraagtekens bij te zetten. Hebben we het zo moeilijk met de notie dat het gebeurt – want het gebeurt – dat we het broodnodige gesprek er niet over durven aan te gaan? Wijken we daarom uit naar de bijzaak valse herinneringen? De vraag of traumatische ervaringen kunnen worden ‘vergeten’  en ook weer jaren later kunnen worden ‘herinnerd’ spreekt in ieder geval tot de verbeelding, zo blijkt. Zo ook in de dramatische misdaadmysterie The Sinner.

De ‘whydunnit’

Ik verklap niets als ik je nu alvast vertel dat in aflevering één de protagonist, Cora (Jessica Biel), tijdens een dagje strand ten overstaan van haar jonge familie iemand vermoordt met een aardappelschilmesje. De kijker kan niet opmaken of dit een bekende of een vreemde is en wat haar ertoe beweegt deze daad te plegen. Sterker nog, Cora weet zelf niet waarom. De enige aanwijzing is een nummer dat begint te spelen vlak voordat Cora zich bovenop haar slachtoffer werpt. Het lijkt een trigger. Maar van wat? Cora’s impliciete hulpvraag “It’s like my mind won’t let me see it” wordt beantwoord door detective Harry Ambrose (Bill Pullman). Hij stimuleert en helpt Cora te herinneren wat ze zich niet herinnert. Met flashbacks naar haar jeugd en onaffe herinneringen aan het onderliggende trauma komen we er langzaam achter wat Cora’s motief was. Deze serie vraagt niet de aloude vraag ‘whodunnit’ – het vraagt ‘whydunnit’.

Het is een nagelbijter, het is verslavend, het acteerwerk is werkelijk fantastisch (Bill Pullman, Chris Abott en Jessica Biel zijn de kersen op de slagroom), het bevat geweldige cinematografie, en de niet-chronologische vertelwijze grijpt de aandacht. Maar dat is niet waarom je The Sinner moet kijken. Of ten minste, niet alleen. Bereid je smaakpapillen, feministische fijnproevers: it’s got it all. De murdering housewife trope is niet meer geheel nieuw (Desperate Housewifes, Big Little Lies) en mogelijk zelfs wat uitgemolken. Toch is het hier anders; het is het acteerspel van Biel. Haar gigantische bereik aan emoties en vooral de wijze waarop ze subtiel maar indringend een getergd personage neerzet.

Afbeeldingsresultaat voor moving wallpaper the sinner

Affect Theory

Goede en doeltreffende acteurs acteren met meer dan woorden, ze acteren met affect. Dat wil zeggen, ze gebruiken hun gehele lichaam, ze gebruiken stiltes, intonatie, mimiek, timing en in samenspel met de regisseur staging en perspectief. Ik ben niet veel feministischer academische theorieën tegen gekomen dan Affect Theory. Affect Theory is een benadering van cultuur, geschiedenis en politiek dat zich richt op non-linguistische krachten. Doordat analyses vanuit Affect Theory niet vertrekken vanuit de rede of woorden (eigenschappen die historisch gezien als mannelijk worden geclassificeerd), gaat het voorbij aan de klassieke formule van wetenschap en kennis en is daarom feministisch. Affect, een bepaalde emotie of een bepaald gevoel met betrekking tot een specifieke situatie of gebeurtenis, is vaak niet volledig bewust of zelfs waarneembaar. Plus, veel affecten zijn niet te vangen met woorden.

Cinematografisch heeft de serie daar het meest aangrijpende te pakken. De flashbacks van Cora, die overwegend onaffe herinneringen zijn, worden bijna altijd geopend met een beeld van behang met complexe patronen, die soms zelfs bewegen. Het maakt misselijk, ongemakkelijk, gespannen, het is vervreemdend en het geeft kippenvel en jeuk. En dat is de kracht van affect. Daar waar woorden onvoldoende zijn om een trauma te communiceren, kan affect het je laten voelen.

The Yellow Wallpaper

Het feit dat Cora’s gekte – zogezegd – draait om herinneringen aan een behang heeft overigens nog een haakje naar feminisme. Het doet denken aan de feministische klassieker The Yellow Wallpaper van Charlotte Perkins Gilman. Het verhaal gaat om de gevangenschap van de protagonist, Jane, waarmee wordt gerefereerd aan de psychologische en emotionele gevangenis voor vrouwen gecreëerd door een patriarchale maatschappij. Vanuit de ik-persoon geschreven vertelt de protagonist hoe ze elke dag het behang bestudeert van de kamer die haar gevangenis is. Als ze ontdekt dat het patroon verandert als het licht in de kamer verandert, begint haar worsteling om haar geestelijke gezondheid te bewaren. Uiteindelijk ziet Jane vrouwen kruipen achter het behang en worden haar zintuigen continu aangevallen. Ze slaapt niet meer en kan alleen nog maar de kruipende vrouwen bestuderen, net zolang totdat ze zichzelf niet anders voort kan bewegen dan door te kruipen. Het is moeilijk verder te duiden wat de verbanden zijn zonder dat ik me schuldig maak aan spoilers. Je moet het maar gewoon kijken. Maar moge duidelijk zijn dat het unheimische van krioelende kruipende figuren in het behang een functie hebben in beiden.

Al is het einde van The Sinner absoluut bevredigend, het is geen feelgoodserie en niet aan te raden als een lekkere snack tussendoor. Het ligt daarvoor te zwaar op de maag. Maar, als je jezelf ertoe kan zetten dat te omarmen, is het absoluut de moeite waard.

Click to comment

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

VERS

We do not believe in the world empowering women.

We believe in women empowering the world!

Journalist, activist, game-changing artist, mind-body scientist, international solidarist?

Join the tribe

Copyright © 2020 Vileine

To Top