In Minifesto geven Vileine vrouwen hun mening over prangende feministische kwesties – en dagen jou uit om ook je opinie te delen. Stuur je RE: naar info@vileine.com! Mensje van Puffelen reageert op het nieuws dat er opnieuw een Hollywood insider is die decennia lang vervolging voor seksueel geweld heeft weten te ontlopen. Deze keer is het Harvey Weinstein die wordt beschuldigd van seksuele intimidatie en verkrachting.
Harvey Weinstein is een van Hollywoods machtigste mannen, hij was medeoprichter van de productie-en-distributie maatschappijen Miramax en de Weinstein Company, zijn projecten verzamelde meer dan driehonderd Oscarnominaties waaronder voor “Sex, Lies, and Videotape,” “The English Patient,” “Pulp Fiction,” “The Crying Game,” “Shakespeare in Love,” en “The King’s Speech”. En hij was een gulle gever aan de Democratische presidentskandidaten Barack Obama en Hillary Clinton. Nu heeft hij de twijfelachtige eer zich te voegen in het rijtje machtige Hollywood mannen met een seksueel gewelddadige geschiedenis. Na Bill Cosby, Jimmy Savile, Donald J. Trump, R. Kelly, Bill O’Reilly en Roger Ailes, is nu ook het niet-zo-geheime-geheim van Weinstein geopenbaard. Hoe kan het dat deze mannen zo lang de consequenties van hun handelen weten te ontglippen en jaren-, decennia, lang hun gang konden blijven gaan?
In zijn officiële spijtbetuiging ontkent Weinstein de aantijgingen niet waardoor ik geen gebruik zal maken van de term (alleged) voor het woord slachtoffer. Dit ook om te benadrukken dat als feminist, het mijn default is om aantijgingen van seksueel geweld direct te geloven in plaats van de standaard culturele respons om ze in eerste instantie te bevragen.
Schandaal in het nieuws
The New York Times brak als eerste het nieuws op 5 oktober jongstleden en interviewde acht slachtoffers. Dit werd opgevolgd door een verdiepend artikel in The New Yorker. Volgens The Times trof Weinstein met minimaal acht slachtoffers een financiële schikking en beslaan de, voorheen niet geopenbaarde, aantijgingen drie decennia. Onder de slachtoffers bevinden zich onder andere bekende – Ashley Judd, Rose McGowan -, minder bekende – Asia Argento, Lucia Evans, Lauren O’Connor, Emily Nestor – actrices en vrouwelijke (oud-)werknemers, en wereldberoemde A-listers zoals Gwyneth Palthrow en Angeline Jolie. In The Times doen ook een aantal (oud-)werknemers hun verhaal over hoe ze werden gedwongen als honeytrap (een niet bedreigende vrouw die andere slachtoffers weet gerust te stellen zodat de dader makkelijk zijn doel bereikt) te fungeren.
The New Yorker vervolgde met een verdiepend expose waarin slachtoffers uitgebreid aan het woord komen. Waaronder model Ambra Battilana Gutierrez die met haar aantijging niet naar de maatschappij ging maar naar het dichtstbijzijnde N.Y.P.D. politiebureau. De NYPD zette een sting operation in en liet haar de seksuele intimidatie opnemen. The New Yorker wist de tape te bemachtigen. Hieronder is te horen hoe Weinstein tracht, nadat hij het model de dag ervoor ongewenst had betast, haar in zijn hotelkamer te lokken.
“‘Cause when you’re a star they let you do it”
Amper een week geleden, 6 oktober, voerde UltraViolet – een belangengroep voor vrouwenrechten – ludieke actie. Er werd een gigantisch scherm geplaatst voor het nationale winkelcentrum in Washington waar op de achtergrond het Witte Huis waar te nemen was. Op dat scherm werd de “Access Hollywood” tape van President* Trump gespeeld. 12 uur lang, telkens opnieuw. Erg tekenend in de context van vandaag is de opmerking “‘Cause when you’re a star they let you do it.” Hieronder, voor uw plezier, is het volledige filmpje nog eens te bekijken.
Nou zou je kunnen zeggen “goh, wat toevallig dat UltraViolet haar actie precies een dag later plant”, maar het toeval noemen is een vergissing. Zowel The Times’ expose over de decennialange onopgemerkt seksuele intimidatie van Harvey Weinstein als het opscheppen over aanranding van Trump (als ook de machtsmisbruiken die resulteerde in seksueel geweld van Bill Cosby, Jimmy Savile, R. Kelly, Bill O’Reilly en Roger Ailes) maken onderdeel uit van een groter cultureel fenomeen; rape culture.
Rape culture
Rape culture is de consequentie van onze ideeën over traditionele man-vrouwverhoudingen. Doordat de thema’s agressief – passief, dominant – onderdanig, me-Jane-you-Tarzan de verhouding tussen mannen en vrouwen dicteert bestaat er een nauw verband tussen seksualiteit en geweld. Zo lang onze cultuur seks begrijpt als vies, laag, en gewelddadig blijft seksueel geweld de norm. Dit resulteert in onder andere slut shaming, seksuele objectificatie, het bagatelliseren van verkrachting, het ontkennen van de omvang van seksueel geweld en het weigeren te erkennen wat voor schade seksueel geweld toebrengt. Zo ook schuldvraagomkering (victim blaming), het idee dat iemand ‘erom kan vragen’ verkracht of aangerand te worden. Schuldvraagomkering is een klassieker onder de uitwassen van rape culture.
Deze houding is goed te zien in de reactie van Donna Karan op het schandaal Harvey Weinstein. Ze bevond zich op de rode loper van de CinéFashion film awards in Los Angeles toen ze zei:
“I think we have to look at ourselves. Obviously, the treatment of women all over the world is something that has always had to be identified. Certainly in the country of Haiti where I work, in Africa, in the developing world, it’s been a hard time for women.
I also think how do we display ourselves? How do we present ourselves as women? What are we asking? Are we asking for it by presenting all the sensuality and all the sexuality?”
Ja Donna, dat is het vast, we kleden ons te provocatief.
Zwijgen als erecode
Tientallen (oud-)werknemers vertelden The Times dat ze wisten van het ongepaste gedrag maar tot stilte werden gemaand.
“(…) assistants to top executives, said they knew of inappropriate conduct while they worked for him. Only a handful said they ever confronted him. Mr. Weinstein enforced a code of silence; employees of the Weinstein Company have contracts saying they will not criticize it or its leaders in a way that could harm its “business reputation” or “any employee’s personal reputation,””
Het is de hardnekkige verwachting van stilte die jarenlang heeft kunnen voorkomen dat slachtoffers naar voren traden, maar de beerput is open. Als de beerput eenmaal open is volgen openbaringen vaak een vast patroon. Op dit moment in het proces is alleen het topje van de ijsberg bekend. Gwyneth Palthrow en Angelina Jolie bijvoorbeeld, spraken zich uit naar aanleiding van het artikel in The New York Times. In de loop van de tijd zal meer worden losgemaakt en zullen er nog meer slachtoffers naar voren komen en nog gruwelijker handelingen bekend worden.
Dit is een andere klassieke uitwas van rape culture: slachtoffers worden monddood gemaakt. Zolang we stil blijven over de omvang van dit fenomeen en er stilte wordt verwacht van individuele slachtoffers kan rape culture voortwoeden. Wat bleek in de gevallen van Jimmy Savile en Bill Cosby, Bill O’Reilly en Roger Ailes was ook hier het geval: het was algemeen bekend, een open geheim. In 2012 grapte de serie 30 Rock over Weinstein. “I turned down intercourse with Harvey Weinstein on no less than three occasions. Out of five.”
Ook in 2013, tijdens de Oscars, werd er een grap gemaakt referend aan Weinsteins lastig vallen van vrouwen. “Congratulations, you now no longer have to pretend to be attracted to Harvey Weinstein” aldus Seth MacFarlane tegen de genomineerde actrices.
Voor predatory mannen met macht is het nog gemakkelijker om de processen van rape culture in hun voordeel te laten werken. Zoals Lauren O’Connor treffend verwoordt in een memo aan het bestuur van de Weinstein Company:“I am a 28 year old woman trying to make a living and a career. Harvey Weinstein is a 64 year old, world famous man and this is his company. The balance of power is me: 0, Harvey Weinstein: 10.”
Reacties uit Hollywood
Ja, rape culture dicteert vooralsnog de norm. Maar er is goede hoop, we kunnen met wat vertrouwen de toekomst tegemoet want er zijn ontzettend veel bondgenoten in de strijd tegen seksueel geweld, misogynie, en rape culture in zijn geheel.
Ook in Hollywood hebben mensen zich naar aanleiding van de dappere getuigenis van de slachtoffers van Harvey Weinstein nadrukkelijk uitgesproken.
Zoals Colin Firth “It’s with a feeling of nausea that I read what was going on while I was benefiting from Harvey Weinstein’s support. He was a powerful and frightening man to stand up to. It must have been terrifying for these women to step up and call him out. And horrifying to be subjected to that kind of harassment. I applaud their courage.”
En America Ferrera.
This abuse of power must be called out, however powerful the abuser, and we must publicly stand with those brave enough to come forward. https://t.co/9jAAZtfjJe
— America Ferrera (@AmericaFerrera) 6 oktober 2017
En Brie Larson.
As always, I stand with the brave survivors of sexual assault and harassment. It’s not your fault. I believe you.
— Brie Larson (@brielarson) 5 oktober 2017
En Mark Ruffalo.
To be clear what Harvey Weinstein did was a disgusting abuse of power and horrible. I hope we are now seeing the beginning of the end of these abuses.
— Mark Ruffalo (@MarkRuffalo) 8 oktober 2017
En Amber Tamblyn.
Stand with @AshleyJudd or give your legs to someone else. What she and others have just done is painful and difficult and triumphant.
— Amber Tamblyn (@ambertamblyn) 5 oktober 2017
En Hillary Clinton.
Statement from Secretary Clinton on Harvey Weinstein: pic.twitter.com/L1l2wl9l0I
— Nick Merrill (@NickMerrill) 10 oktober 2017
En de Obama’s.
The Obamas release a statement on Harvey Weinstein: pic.twitter.com/izktkIEkxC
— Kevin Liptak (@Kevinliptakcnn) 10 oktober 2017
En Lena Dunham.
The woman who chose to speak about their experience of harassment by Harvey Weinstein deserve our awe. It’s not fun or easy. It’s brave.
— Lena Dunham (@lenadunham) 5 oktober 2017
En Seth Rogan.
I believe all the women coming forward about Harvey Weinstein’s sexual harassment. It takes bravery to do so.
— Seth Rogen (@Sethrogen) 7 oktober 2017
En Josh Gad.
As a father of 2 girls, I thank women like @lenadunham @AshleyJudd & @rosemcgowan 4 their candor, bravery & vocalness.
— Josh Gad (@joshgad) 7 oktober 2017
Pingback: Het Harvey Weinstein Schandaal - Films op Cine.nl
Pingback: Hallo Meneer: Koster van Quote #YouToo – Vileine.com