WORLD+CULT

Instant Classic: Honger

MELANIE MARTINEZ

In Instant Classic bespreken Vileine-redacteuren feministische klassiekers, zodat jij ze niet meer hoeft te lezen – maar het straks wel wilt. Deze week Honger, De Geschiedenis van mijn Lichaam van Roxane Gay.

Honger

Waar en wanneer?

2017, Amerika

Waar gaat het over?

In Honger vertelt Roxane Gay over het meest belangrijke aspect van haar leven: haar lichaam. Nadat ze op twaalfjarige leeftijd werd verkracht raakte ze ervan vervreemd en werd haar leven verdeeld in voor en na. Haar lichaam werd een plaats delict, een object: na de verkrachting kon ze geen nee zeggen en liet ze mensen ermee doen wat ze wilden, omdat het niet meer van haar was. Als gevolg van haar trauma begon ze te eten: een honger die tussen de oren zat, in het hart, en in de ziel. Gay probeerde haar lichaam ondoordringbaar te maken: een vesting waarin ze zich veilig voelde, omdat, zo dacht ze, niemand dikke mensen aan wil raken. Ze kreeg superobesitas. Honger gaat over haar dagelijkse interactie met haar te zware lichaam en haar traumatische jeugd, en is tegelijkertijd een vlammend betoog tegen westerse normen en waarden als het om lichamen gaat.

Waarom moet je dit boek toch echt lezen?

Voor Gay was het schrijven van dit boek een belangrijke stap in het verwerken van haar trauma’s. Ze benadrukt dat het veertig jaar heeft geduurd, waarvan twintig met superobesitas, voordat ze kon beginnen met afrekenen met het idee dat je alleen gelukkig kunt zijn als je dun bent – “dat ons ware ik een dunne vrouw is die zich als bedrieger, parasiet of zwartrijder in onze dikke lijven verstopt.” Maar van alle kanten wordt het tegendeel beweerd – in pashokjes en vliegtuigstoelen, op Twitter en reality tv – en Gay legt uit hoe het is om te leven met een te zichtbaar en tegelijk onzichtbaar lichaam, dat ruimte inneemt maar tegelijkertijd nergens past, dat bij voorbaat als ongedisciplineerd wordt gezien, dat afgestraft of ontweken moet worden, en dat mensen een mening doet vormen over iemand ondanks de andere capaciteiten die diegene bezit. Het boek zet aan tot serieus nadenken over de vooroordelen en oogkleppen die wij allemaal bezitten als het op gewicht aankomt: dat overgewicht ‘gewoon’ opgelost kan worden met beweging en gezonde voeding, ondanks wat iemand met overgewicht heeft meegemaakt. De obsessie met andermans lichamen belemmert het accepteren van afwijkende lichaamsnormen. Televisieprogramma’s, dieetproducten en roddelbladen slaan gretig een kapitalistisch slaatje uit de paniek en afschuw die dikke lichamen veroorzaken. Gay beschrijft het hare afwisselend als ‘kooi’, ‘vesting’, ‘ondoordringbaar’: “Het vet heeft een nieuw lichaam gevormd, een lichaam waarvoor ik me schaamde maar waarin ik me wel veilig voelde, en als ik iets nodig had was het een gevoel van veiligheid.” Tegelijkertijd noemt ze haar lichaam “de openbare ruimte”, waar iedereen zijn zegje over mag doen en tegenaan mag stoten, omdat het toch niet gevoeld wordt.

Roxane Gay

Roxane Gay

Gay praat openhartig over haar schaamte voor haar lichaam en de keuzes die ze heeft gemaakt, haar mislukte pogingen om af te vallen, en haar seksuele partners die konden ruiken dat ze haar lichaam kwijt was. Daarnaast gaat ze in op de bijkomende factoren van haar Haïtiaanse afkomst – een volk dat veerkracht in de genen heeft, maar ook buitengewoon gefixeerd is op eten en lichamen –, haar academische carrière en haar biseksualiteit. Lichaam en geest worden gedissocieerd: de wereld gaat ervan uit dat dikke mensen te zeer belemmerd worden om iets te bereiken, en Gay, een uitgesproken feminist, wordt razend van het idee dat met name vrouwen zo klein en onzichtbaar mogelijk moeten zijn. “Hoe minder ruimte ze innemen, hoe belangrijker ze zijn,” zegt ze over thinspiring beroemdheden, en “Hoe groter je bent, hoe kleiner je wereld wordt.” Maar ondanks de dissociatie schemert tussen de regels steeds door hoe menselijk het lichaam is en blijft; hoe het gevoed moet worden, niet alleen met eten maar ook met liefde, genot, geborgenheid. Het is hartverscheurend om te lezen hoe ze zichzelf elke vorm hiervan ontzegde en in plaats daarvan op zoek ging naar manieren om zichzelf te straffen, zoals dat van dikke mensen verwacht wordt.

Wat moet je weten als je dit boek toch niet wil lezen?

Honger is een triggerend boek voor iedereen die met eetproblemen, mentale problemen of seksueel misbruik te maken heeft gehad. Gay windt geen doekjes om hoe ze als twaalfjarige verkracht werd door een groep jongens in een bos, hoe seksueel misbruik haar bleef achtervolgen als volwassene, en hoe ze verstrikt raakte in een neerwaartse spiraal van zelfhaat en woede naar de buitenwereld. Ze legt haar vermijdingsdrang, ongezonde gedragspatronen, afgunst en diepe verdriet op zeer kwetsbare wijze aan de dag. Maar het is de alledaagsheid van haar verhaal, het feit dat er ontelbare vrouwen en meisjes zijn die iets soortgelijks meemaken of hebben meegemaakt, dat het voor iedere lezer zeer aangrijpend maakt.

Kant-en-klare quote voor feestjes en partijen:

“Dikke mensen worden echt voortdurend op een behoorlijk scherpe manier belachelijk gemaakt. Het is stuitend hoeveel mensen denken dat ze dikke mensen gewoon net zo lang kunnen pesten tot ze afgeslankt zijn en hun lichaam discipline hebben bijgebracht of tot ze hun lichaam helemaal aan de openbaarheid onttrekken. Mensen zien zichzelf als medisch deskundige en sommen een litanie aan gezondheidsproblemen op die door overgewicht veroorzaakt worden alsof ze zich er persoonlijk door beledigd voelen. Deze kwelgeesten zijn heilig overtuigd van hun eigen rechtschapenheid als ze benoemen wat we allang wisten: dat onze lichamen onhandelbaar, opstandig en dik zijn. Het is een rare vorm van collectieve wreedheid. Als mensen proberen me belachelijk te maken om mijn postuur word ik kwaad. Ik word er koppig van. Ik wil mezelf nog dikker maken om iedereen die met me spot op de kast te jagen, ook zal zou ik eigenlijk alleen mezelf ermee hebben.”

Click to comment

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

VERS

We do not believe in the world empowering women.

We believe in women empowering the world!

Journalist, activist, game-changing artist, mind-body scientist, international solidarist?

Join the tribe

Copyright © 2020 Vileine

To Top