Er werd mij deze week een videoclip aangeraden die ik al een keer met verbazing had gadegeslagen. Het deed me denken aan de reclame van Jillz: veel gespierde, zwetende mannen die iets aanprijzen dat bedoeld is voor vrouwen. De vijfkoppige, Amerikaanse band Fifth Harmony probeert hetzelfde met Work from Home. De video’s van deze band spelen zich vaak af in stereotype mannenwerelden, zoals eerder al op Wall Street en in de bouw. Er komen veel seksueel getinte grappen voorbij die moeten laten zien dat de vrouwen de boventoon voeren. In de Wall Street-video komen ook de woorden ‘glass ceiling’ langs op een lichtkrant.
Maar is dit nu echt een video die wil breken met traditionele beeldvorming of wordt feminisme weer eens halfhartig ingezet als een ‘trend’? En ‘reverse sexism’, bestaat dat eigenlijk?
Work from Home
Ik bespreek hier niet vaak video’s die het, vanuit mijn oogpunt, níet goed doen, dus dit wordt een primeur.
Work from Home speelt zich af in de bouw en laat mannelijke bouwvakkers zien, en vrouwen die hen leiding geven. De clip toont een ideale kapitalistische samenleving: iedereen is megaknap, de mannen zijn bezweet, sterk en gespierd en de vrouwen zijn schaars gekleed en flink gemake-upt. Zij beelden op een speelse doch uitdagende manier assistenten uit. Maar niemand kan zich op deze manier natuurlijk op zijn of haar werk focussen! Daarom werkt men waarschijnlijk vanuit huis: kunnen ze tussendoor orgies plannen.
De mannelijke figuranten lijken slechts neergezet als spierbundels die weinig weet hebben van wat ze doen. De vrouwen van de band geven ze, al twerkend en kleding-uittrekkend, werktaken. Waarop de mannen zijn afgeleid. Want ja, je baas komt niet altijd in bh naar het werk om vervolgens op de graafmachine te bootyshaken.
Ik snap het idee van de video. Vrouwen worden al tientallen jaren op die manier neergezet: als seksobject. In de jaren 2000 bestond bijna iedere hiphop-video uit shots van trillende borsten en billen, waarbij je de gezichten van de vrouwen in kwestie vaak niet of nauwelijks zag. Als je dan een hippe Amerikaanse vrouwenband bent, midden in een tijd waarin feminisme hoogtij viert, dan ga je dat natuurlijk omdraaien. Een video met een knipoog. Hoop ik.
Reverse sexism
Is het niet óók seksistisch om mannen puur als seksobject neer te zetten? Een vorm van omgekeerd seksisme, of reverse sexism?
Het lijkt een gekke term. Als je seksisme omdraait, zou dat dan niet moeten betekenen dat we juist eindelijk gelijkheid van de seksen ervaren? De term lijkt echter te duiden op het toe-eigenen van cliché genderrollen die mannen en vrouwen ondervinden in een patriarchale samenleving, en die vervolgens op De Ander los te laten. Om duidelijk te maken hoe het voelt om als lustobject neergezet te worden, wellicht. Of om vrouwen ‘ook eens iets te gunnen’.
Het punt is dat de disbalans van seksuele macht in onze samenleving zo groot is dat er relatief weinig omgedraaid wordt in deze situatie. Het mannelijke equivalent van ‘als seksobject neergezet worden’ is puur dat: zij worden in deze video drie minuten als seksobject neergezet. In het dagelijks leven is dit voor hen echter niet verbonden aan dreiging op straat, vrouwen die allerlei seksuele verwensingen naar ze roepen, niet in je eentje naar huis durven lopen of aanranding of verkrachting. Als er sprake is van 99 dingen waardoor vrouwen worden gemarginaliseerd, en 1 ding dat mannen marginaliseert, dan denken sommige mannen wellicht dat er een gelijke balans is, maar betekent het natuurlijk nog niks. Het reverse sexism waar dan over gesproken wordt, is eigenlijk onderdeel van het niet zien van eigen privileges.
Als ik dit toepas op de video van Fifth Harmony zou je bovendien kunnen zeggen dat seksisme nóg meer verheerlijkt wordt: íedereen is in deze video lustobject. Er wordt vanuit mannelijk oogpunt gekeken naar elk personage: gespierde, zongebruinde mannenlichamen zijn immers ook een opgelegd schoonheidsideaal voor mannen in een westerse samenleving. In die zin vliegen alle cliché stereotypen je in Work from Home je om de oren, en schaar ik hem dan ook onder vrouw- noch manvriendelijk.
Nog een reden nodig waarom deze vrouwen de plank misslaan?
“I ain’t worried ’bout nothin’
I ain’t wearin’ na nada
I’m sittin’ pretty, impatient, but I know you gotta
Put in them hours, I’mma make it hotter
I’m sending pic after picture, I’mma get you fired”
Klassieke rolverdeling: vrouw zit passief (en naakt) thuis, man doet het werk. Ik snap trouwens nog steeds niet waarom ‘glass ceiling’ voorbijkwam in Fifth Harmony’s vorige video. Het glazen plafond komt niet eens binnen handbereik.
Stimulerend beeld?
Nee. Ik deed mijn best om ergens een knipoog te ontdekken, maar volgens mij is dit bedoeld als een clip die met vrouwen-met-power beeldvorming en het idee van onderdanige mannen flirt, maar vertelt de video ons ondertussen dat ouderwetse genderrollen stiekem toch het beste zijn. Een erg Amerikaans plaatje.
Fel
31 oktober 2016 at 15:47
Jezus christus wat is de schrijfster van dit artikel dom. Reverse sexism bestaat niet. Het is seksistisch om een bepaald geslacht heel veel neer te zetten als seks-object. Kijkend naar de lyrics van dit nummer zijn dat overigens alsnog de vrouwen. Beetje jammer.
Imme
3 november 2016 at 12:48
Jezus christus wat een felle reactie. Ik weet dat reverse sexism niet bestaat en ik heb het in mijn artikel dan ook over het seksistische beeld dat alsnog wordt neergezet in deze video.