FIT+WELL

Kanttekeningen: maak mindervaliden zichtbaar

(LAYSE ALMADA)

In Kanttekeningen zet Winnie letterlijk vraagtekens bij alle soorten media, van YouTube-filmpjes tot online shoppen tot krantenkoppen, en krijg je een toelichting aan de hand van evenzoveel verschillende media.

14 juli, dat hadden we moeten vieren. Waar denk je nu aan? Quatorze juillet? Ik heb het niet over de Franse feestdag, hoewel die ook leuk is om vuurwerk te kijken. Ik heb het over het feit dat op 14 juli het eerste internationale mensenrechtenverdrag van de 21e eeuw in werking trad en voor een heleboel mensen een significant verschil moet gaan maken. Waarom je er niets over hebt gehoord? Omdat je natuurlijk blind bent voor je eigen privilege! Het VN-verdrag waar ik het over heb heet CRPD, ofwel Convention on the Rights of Persons with Disabilities.

Een gek verdrag

Het gekke aan dit verdrag is dat het over dingen gaat waar we het wat mij betreft anno 2016 al niet meer over zouden moeten hebben; het verdrag voorziet er namelijk in dat mensen met een beperking niet langer gediscrimineerd kunnen worden door de wet en maatschappij. De basisprincipes van de conventie zijn als volgt:

winnie1

Natuurlijk is er ook een reden dat ik het er nu zelf pas over heb: op 13 oktober 2016 startte de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland een campagne, genaamd Nederland Onbeperkt. Het doel van de campagne is de zichtbaarheid van mensen met een beperking te vergroten, om uiteindelijk een samenleving te creëren gebaseerd op inclusiviteit: waarin mensen met een beperking dus volop mee kunnen doen.

Je privilege checken

Laat ik voorop stellen dat ik zelf geen handicap heb, en hiermee dwars inga tegen de leus van de beweging van mensen met een beperking: “Niets voor ons zonder ons.” Helemaal terecht, en als ik heel eerlijk ben weet ik ook niet veel van het dagelijks leven van mensen met een beperking. Maar het feit dat we pas in 2017 van alle gebouwen eisen dat ze toegankelijk zijn voor mindervaliden, zegt genoeg. Het EU-verdrag is door 27 landen geratificeerd. En grote prestatie, waar onder andere één vrouw veel mee te maken heet gehad. Ze heet Helga Stevens en is niet alleen het eerste dove EU-parlementslid, maar was ook de eerste dove persoon in België die een rechtenstudie afrondde en de eerste dove die werkte als advocaat. Kortom, ze is een baas. Kijk hieronder naar het tweede deel van de bespreking van het verdrag, waar Stevens zich hard voor heeft gemaakt.

Het onzichtbare van de onzichtbaren

Als mensen met een beperking al niet goed zichtbaar zijn, dan kun je je voorstellen hoezeer dat geldt voor de manier waarop ze worden getypeerd. Hoewel we op deze site bijvoorbeeld buitengewoon feministisch zijn hebben we nog geen aandacht gehad voor mensen met een beperking, laat staan voor vrouwen met een beperking. Terwijl zi,j wel degelijk bestaan en een deel uitmaken van de intersectionaliteit waar we het zo graag over hebben. Mensen met een beperking zijn vaak alleen dat, en niet meer, alsof die ene vorm van marginalisatie al genoeg is. Terwijl je ook nog vrouw kunt zijn, en zwart, en lesbisch, zoals nog zo’n baas, Audre Lorde:

winnie2

Hoewel deze quote uit een ander boek komt (Learning From the 60s) kan ik je van harte aanraden haar boek The Cancer Journals eens te lezen als je een inkijk wil in wat er komt kijken bij zoveel intersectionaliteit.

En als je ze wel ziet…

Wanneer je mensen met een beperking wel ziet in de mainstreamcultuur, is er vaak wat opvallends aan de hand. Ze worden namelijk alleen ingezet wanneer hun handicap ofwel niets aan hen verklaart, of juist alles. Ofwel: hun hele verhaal draait om dat ze een handicap hebben (daarom zitten ze in het verhaal), of hun handicap verklaart niets van hoe zij zijn en is daarmee vrijwel onzichtbaar. In de serie House M.D. bijvoorbeeld worden zieke mensen al snel alleen nog maar de ziekte zelf, die zo snel mogelijk moet worden opgelost, terwijl Dr. House zelf ook een beperking heeft die mag opdraaien als excuus voor de manier waarop de overige zieken worden geportretteerd. Terwijl in ER (wie kent het nog?) Dr. Kerry Weaver ook met een kruk liep, maar daar nooit met een woord over gerept werd. Best gek eigenlijk.

Het echte leven

Aangezien ik zelf geen beperking heb, geef ik graag het woord aan hen die het wel hebben. Er staat een aantal fantastische vlogs online, waarin mensen met een beperking vertellen over hoe zij leven. Juist omdat ze niet zichtbaar zijn, en omdat zij erop staan ruchtbaarheid te geven aan wat het is om te leven met een beperking. Deze lijst is natuurlijk verre van volledig, maar hieronder een paar talenten:

The Mandeville Sisters

Bovenaan maar meteen één van de meest hilarische duo’s op YouTube, met én zonder handicap. Kijk bijvoorbeeld naar het filmpje hierboven om het verhaal te horen van hoe Grace, die maar één arm heeft, geen bestek mocht van een ober in een restaurant: “Because you don’t know what you’re missing.” Tragisch en hilarisch tegelijk.

Rikki Poynter

Rikki Poynter is slechthorend en startte de hashtag #NoMoreCraptions, om YouTube-makers te helpen om goede ondertiteling toe te voegen aan hun video. Zij is ook één van de mensen die zich richt tegen de entertainmentindustrie en de manier waarop zij dove mensen portretteren.

Annie Elainey

Annie Elainey is ook een fanatieke deelnemer aan de #NoMoreCraptions beweging, maar daarnaast is ze tevens chronisch ziek, mindervalide, queer en gekleurd. Over intersectionaliteit gesproken! Ze neemt geen blad voor de mond en bespreekt openlijk wat het is om het leven te hebben dat zij heeft.

The Clairity Project

Claire Wineland heeft cystische fibrose, oftwel taaislijmziekte. Die ziekte zorgt ervoor dat het slijm dat in je lichaam wordt afgescheiden, abnormaal taai is. Het kan niet worden afgevoerd en zo ontstaan er opstoppingen, waardoor je last krijgt van infecties en een slechte spijsvertering. Uiteindelijk ontstaat er zoveel littekenweefsel bij de vitale organen (lever, longen, alvleesklier) dat de organen hun functie verliezen en je dus vroegtijdig sterft. Of, zoals Claire Wineland zegt: “So, I’m dying faster than everyone else.” Kijk gewoon de video, want zij legt het veel beter en leuker uit dan ik.

Sitting pretty Lolo

Lolo heeft ALS, een ziekte die we inmiddels kennen van de “Ik ben al overleden”-posters in de stad, de Ice Bucket Challenge en Stephen Hawking. Wat je aan al die posters echter niet kunt aflezen, is dat mensen met een beperking ook een leuk leven kunnen hebben. Lolo heeft het over alles, van daten en seks tot fashion styling tot werken met een beperking. Over de goede dingen van het leven, de hindernissen en alles daar tussenin.

Save

3 Comments

3 Comments

  1. Fem

    31 oktober 2016 at 18:34

    In de tweede kamer zit Jetta Klijnsma, en tot voort kort ook Otwin van Dijk, allebei politici mét een zichtbare, fysieke beperking. In de EU zitten volgens mij ook nog politici met een onzichtbare beperking, of hebben daarvan ieder geval gezeten.

    Het VN-verdrag is na jaren lobbyen dit jaar geratificeerd, maar treedt pas volgend jaar in werking. Op dit moment wordt een deel van de noodzakelijke wetgeving (omgevingswet, AmvB toegankelijkheid) aangepast/opgesteld. Belangenorganisaties en activisten maken zich hier grote zorgen over, want de wetgeving laat nog wel erg veel ruimte voor uitsluiting en discriminatie.

    Niet over ons zonder ons wordt niet voor niets gezegd. Dit artikel was toffer geweest met nederlandse voorbeelden, activisten en kennis van zaken.

    • Winnie

      31 oktober 2016 at 19:08

      Ha Fem,
      Je hebt helemaal gelijk, wat precies de reden is dat ik die zin genoemd heb. Wat mij betreft is meer zichtbaarheid dan ook het grote punt van dit artikel, juist gezien het feit dat we dus als niet-beperkte mensen geen kennis van zaken hebben. Vooral omdat ik na gesprekken met mindervalide vriendinnen erachter kwam dat ik van dat hele verdrag nog nooit had gehoord, terwijl zij er zo blij mee waren (los van alle verdere vooruitgang die nog geboekt moet gaan worden natuurlijk. Ze gaven aan het te zien als een eerste stap). En ook omdat ik na een flinke zoektocht aan Nederlandse voorbeelden erg weinig kon vinden. Ongetwijfeld niet omdat ze er niet zijn, maar omdat ze niet zichtbaar zijn wanneer je geen idee hebt hoe en waar je moet beginnen met zoeken. Dat gezegd hebbende, Jetta Klijnsma ken ik natuurlijk wel en die ben ik gewoon vergeten. Stom, maar het zat er dik in; ik heb dit artikel bewust geschreven vanuit het perspectief van een niet-beperkt iemand, in de wetenschap dat ik dingen niet weet en fouten zal maken met dit onderwerp, maar dat risico graag loop om terecht gewezen te worden door mensen zoals jij. Zo worden de dingen voor mij als niet-beperkte immers steeds zichtbaarder, en dat was het punt.

      • Fem

        1 november 2016 at 12:33

        brdabkt voor deze reactie.

        Ik hoop dat het ook gaat lukken om mensen met een beperking hier af en toe een podium te geven. Stuur me gerust een mailtje als jullie ze niet kunnen vinden.

Leave a Reply

Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

VERS

We do not believe in the world empowering women.

We believe in women empowering the world!

Journalist, activist, game-changing artist, mind-body scientist, international solidarist?

Join the tribe

Copyright © 2020 Vileine

To Top