Op 8 maart was het Internationale Vrouwendag en dat heeft televisiekijkend Nederland geweten. Bij De Wereld Draait Door schoven minister Jet Bussemaker en psychiater Iris Sommer aan voor de terugkerende rubriek ‘Denk Anders Vrouw’, waarin aandacht wordt geschonken aan de bepalende en andersdenkende vrouwen van ons land. In RTL Late Night was voetballer Evgeniy Levchenko te gast vanwege zijn uitspraken in het AD over de vermeende doorgeslagen emancipatie van de Nederlandse vrouw. Eerlijk: ik was best nieuwsgierig naar zijn optreden aldaar. Maar het bleek helaas een totaal oninteressant gesprek, waarin hoffelijkheid en emancipatie met elkaar werden verward.
In Pauw werden in de vooravond van Internationale Vrouwendag de uitspraken van Levchenko besproken met presentator Sophie van den Enk, voormalig Kamervoorzitter Gerdi Verbeet, en zelfbenoemd vrouwenkenner Maxim Hartman. Bij de aankondiging dat Maxim hiervoor was uitgenodigd, voelden sommige dames zich op de kast gejaagd. Wellicht logisch, omdat hij een diepgaand gesprek over dit onderwerp in de weg kan staan. Maar ik moet iets bekennen: ik ben fan van Maxim.
Tv-koning van het provoceren
Maxim is de tv-koning van het provoceren. Als hij op televisie verschijnt, gebeurt er gegarandeerd iets waar ik om moet grinniken. Ik smul als een talkshowhost als Matthijs van Nieuwkerk geen idee heeft wat hij met zijn absurdistische humor en onverwachte uitspraken aan moet. Goed, soms slaat hij een beetje door, maar dat neem ik voor het gemak even voor lief. Want er is meer. Maxim staat bekend om het feit dat hij heel hard roept dat de man in verdrukking is gekomen door de vrouw. Of Maxim het zelf al door heeft weet ik niet, maar ik denk dat hier iets heel anders aan de hand is met dit schaap in wolfskleren: Maxim is stiekem feminist.
Maxim is feminist
Even een kort lesje voor de onoplettende medemens: feminisme gaat in de moderne discussies vooral over het feit dat we gender moeten gaan loskoppelen van bepaalde associaties, zodat ieder zich op eigen wijze kan ontwikkelen. Dit betekent dus dat feminisme evengoed een mannenkwestie is.
In het programma Nog meer voor mannen maakt Maxim een enorm karikatuur van ‘de man’. Zo gaat hij bijvoorbeeld in dit item bij een slager langs die ‘met zijn blote mannenklauwen’ vlees bewerkt. De aangeboren jagersmentaliteit bij mannen – of de opgelegde cultuur dat mannen jagers moeten zijn – wordt hier op een geestige manier uitvergroot. Ook gaat hij in een reportage met Willie Wartaal met een verrekijker door het bos om naar vrouwen te gluren. Nu klinkt dit gegeven vrij seksistisch (hoewel, heel eerlijk: wij dames zijn ook niet vies van loeren naar een vrouwenlichaam), maar er gebeurt nog iets anders wat veel interessanter is.
Willie en Maxim bespreken een aantal thema’s die nou niet bepaald met mannelijkheid worden geassocieerd in de maatschappij waarin we leven. En eigenlijk zie ik dit soort gesprekken tussen mannen ook nergens anders op televisie terug. Willie vertelt bijvoorbeeld dat hij een baard heeft laten groeien; niet omdat hij mannelijk wil zijn, maar omdat hij (uit onzekerheid dus) zijn onderkin wil verbergen. Ook zegt hij dat hij wel eens een blauwtje heeft gelopen en dat je daar vooral niet bang voor moet zijn. En de twee mannen hebben het over liefdesverdriet: dat dit ‘het kutste gevoel’ is dat er is, dat Willie moest huilen toen liefdesverdriet hem overmeesterde en dat het erop neer kwam dat hij ‘eigenlijk gewoon dood’ wilde. Bij Maxim zorgde liefdesverdriet ervoor dat hij compleet verlamde en uit wraak ’s nachts haar fiets ging jatten ‘om haar pijn terug te doen’. Deze actie vond Willie niet zo stoer van Maxim, maar eigenlijk ook wel weer lief.
Van vlees verslindende jager tot kwetsbare ziel
Kijk, dat vind ik nou mooi: de man van vlees verslindende jager tot kwetsbare ziel. Dit is namelijk wat feminisme voor een groot gedeelte is: dat iedereen zichzelf moet kunnen zijn. Godzijdank staan de kroegen niet vol met alleen maar mannen die constant de behoefte voelen om te jagen. Niet elke vrouw staat te springen om dit type kerel. Mensen hebben bepaalde eigenschappen en wellicht komt de ene eigenschap vaker voor bij een man of een vrouw, maar laten we alsjeblieft ophouden met iedereen in hokjes te stoppen. Dat je respect voor elkaar hebt en dat er bepaalde normen en waarden zijn op het gebied van hoffelijkheid: prima. Maar kwetsbaarheid moet niet automatisch worden gekoppeld aan vrouwelijkheid, net zoals dat assertiviteit (of zo je wil ‘jagersmentaliteit’) niet per se mannelijk hoeft te zijn.
Voor Levchenko is het echter uit den boze als een vrouw op een man als hij afstapt. Het overkwam hem, zo zei hij in het AD: “Niks geen verleidingsspel. Gewoon bam: ‘Wie ben jij?’” Ja, best heftig. Maar Levchenko, misschien zitten niet alle mannen te wachten op jouw smaak op het gebied van het verleidingsspel. Zo heb ik bijvoorbeeld mijn laatste vriendje aangesproken op een feestje, toen hij al een poosje naar me zat te kijken. Niet omdat de emancipatie was doorgeslagen, maar gewoon omdat ik dacht: hé, met jou wil ik wel eens praten. Werden de man/vrouw-verhoudingen hierdoor in de war geschopt? Lijkt me niet. Bovendien: who cares als beide partijen zich hier prettig bij voelen.
Levchenko ergert zich ook dagelijks als hij over de Amsterdamse grachten wandelt en hij een volwassen man bij een vrouw achterop de fiets ziet zitten. Dan heeft hij zin om op het stel af te sprinten, de man bij de kraag te vatten en hem het stuur in de handen te drukken: ‘fietsen, jij!’ Ik moest lachen toen ik dit las. Ook ik heb weleens een date verteld dat hij bij mij achterop de fiets moest. En nee, dit was geen statement. Het was gewoon leuk om te zien hoe hij daarop reageerde. Een beetje provoceren, inderdaad. Misschien wel van Maxim Hartman afgekeken. Ach, wij vrouwen zijn soms net mensen. Maar ik zal de volgende keer waakzaam zijn voor het geval Levchenko op de loer ligt om me van mijn fiets af te sleuren.
Pingback: Hallo Meneer: Hartman – Vileine.com
Pingback: 365 dagen Vileine: leven, liefde en lessen! – Vileine.com