Laatst eindigde na zeven seizoenen The Good Wife, met een echo van de eerste aflevering. Daarin stond Alicia Florrick (Julianna Margulies) in shock tijdens een persconferentie naast haar man, die in een schandaal verwikkeld was met prostituees en corruptie. In de laatste aflevering stond ze weer naast hem. Maar Alicia is zeker geen gedweeë, onderdrukte vrouw.
Het is een feministische paradox: “Stand by your man” is nu niet bepaald het meest geëmancipeerde credo, maar de beroemdste vrouw die deze instructie opvolgde wordt misschien (hopelijk?) de volgende president van de Verenigde Staten. Alicia was in seizoen één na jaren als huisvrouw wellicht nog naïef genoeg om gewoon geen andere optie te zien. De Alicia van seizoen zeven echter is een keiharde, ambitieuze, gedreven vrouw – die tóch besluit om zich naar de buitenwereld anders te presenteren.
Steeds minder goed
Vanwege dat schandaal in de eerste aflevering moet Alicia weer aan de bak. Ooit heeft ze rechten gestudeerd en gelukkig heeft een oude studievriend, Will, wel een plekje voor haar bij zijn firma. Alicia moet zich invechten tussen allemaal net afgestudeerde jonge advocaten. Er is zelfs een competitie: aan het einde van het jaar zal óf zij, of één van de jonge advocaten, Cary, in dienst blijven. Alicia wil dit natuurlijk graag op eigen kracht bereiken. Maar als het erop aankomt, is ze niet te beroerd om haar connecties aan te boren.
Wel érg goede vrienden
Het gaat te ver om The Good Wife te beschrijven als een feministische versie van Breaking Bad: echt slecht wordt deze “goede vrouw” nooit. Toch documenteren de zeven seizoenen van The Good Wife een geleidelijke verandering: in de eerste aflevering geeft Alicia haar man in de coulissen een welverdiende klap in het gezicht. In de laatste aflevering is het Alicia die een klap in haar gezicht krijgt – en onterecht is dat eigenlijk niet.
Het interessante aan de serie is dat de verandering niet wordt neergezet als per se slecht. Moreel en ethisch gezien maakt Alicia niet altijd de juiste keuzes, maar die keuzes zijn meestal wel verleidelijk en emotioneel gezien prima te begrijpen. Juist omdat Alicia altijd zo kalm oogt en braaf overkomt kan het, als ze soms radicaal voor zichzelf kiest en haar bitchiness ontketent, voelen als inspirerend en krachtig in plaats van moreel modderig.
Moreel gecompromitteerd universum
Het helpt ook dat Alicia zich begeeft in een wereld waar niemand brandschoon is. Veel van de advocaten, bijvoorbeeld, gebruiken trucjes om de rechters en jury’s naar hun hand te zetten. Louis Canning – een fantastische terugkerende gastrol van Michael J. Fox – speelt een zieke advocaat die juist zijn ziekte inzet om in de rechtszaal een voordeel te krijgen. Nancy Crozier (Mamie Gummer) benadrukt haar naïviteit en gebrek aan ervaring zo lang als ze dat kan. Patti Nyholm (Martha Plimpton) gebruikt eerst haar zwangerschap en daarna haar jonge kind om rechtszaken te traineren en te manipuleren.
Ook andere personages weten klaarblijkelijke nadelen uit te buiten. Onderzoeker Kalinda Sharma (Archie Panjabi) maakt dankbaar gebruik van het feit dat veel mensen haar onderschatten. De boodschap is duidelijk: je kan een aspect dat tegen je hebt – of dat nou een fysiek gebrek is, je ras, of je geslacht – als obstakel ervaren, maar je kan ook de vooroordelen gebruiken voor eigen gewin.
Dat is ook de les die Alicia leert. Iedereen die haar ontmoet weet haar geschiedenis: dat haar man vreemd is gegaan met prostituees. Eerst is het alleen family law advocaat David Lee die hier dankbaar gebruik van maakt: hij vraagt Alicia regelmatig om te helpen als hij een bedrogen vrouw vertegenwoordigt. Maar geleidelijk begint ze ook zelf de voordelen te zien van haar reputatie en leert ze haar bijzondere positie als de beste te gebruiken.
Huismoederdilemma’s
Een cruciale aflevering voor Alicia (en voor de serie) is aflevering 5 van seizoen 3: Marthas and Caitlins. Martha en Caitlin zijn twee vrouwen die solliciteren op een positie bij de firma. Martha is veel gekwalificeerder, maar Caitlin (Anna Camp, die wat mij betreft in elke serie een gastrol mag krijgen) krijgt de baan, omdat ze de nicht is van David Lee. Alicia is verontwaardigd… tot ze er achterkomt dat ze zelf ook aangenomen is in een ‘Martha of Caitlin’-situatie, waarbij zíj de Caitlin was. Doorslaggevend waren niet haar kwaliteiten – niet heel verwonderlijk, voor iemand die een tiental jaar uit de running was geweest – maar haar bestaande vriendschap met Will.
Caitlin is op meer manieren een spiegelbeeld voor Alicia. Ze blijkt onverwacht goed in haar baan, maar als ze zwanger raakt besluit ze te trouwen en huismoeder te worden. Alicia en de vrouwelijke partner van de firma, Diane, proberen haar dit af te raden. Alicia maakte destijds dezelfde keuze en heeft daar uiteindelijk spijt van gekregen, maar Caitlin is overtuigd. Het is een andere generatie, zegt ze. “I don’t have to prove anything. Or, if I have to, I don’t want to.”
Dat was in seizoen 3. Aan het einde van het laatste seizoen zien we Caitlin pas weer – in de rechtszaal. Het huwelijk was toch niet het ideaal dat zij in gedachten had toen ze haar baan opzegde. En meer dan dat: ze ziet er in de rechtszaal gelukkig uit, blij om weer in actie te komen.
“You were right,” zegt Caitlin tegen Alicia. Die ontkent dit, maar ze had ergens wel gelijk. Niet alleen is het vertrouwen op niets anders dan een relatie risicovol, maar als er één ding duidelijk wordt uit The Good Wife: het is heerlijk is om goed te zijn in je baan. De serie gaat zelfs verder dan dat: de zelfontplooiing van Alicia, met al de goede en slechte kanten daarvan, was niet mogelijk geweest zonder haar werk. Als daadwerkelijke “Good Wife” stagneerde ze. Pas toen die rol haar afgenomen werd, kon ze ontdekken wie ze echt was.
Achter de scènes
“Sexy Boots of Justice”. Dat was de bijnaam die Kalinda Sharma van kijkers kreeg. Ze was een personage dat je niet veel ziet op televisie: bruin, met een ambigue seksuele oriëntatie, klein maar gevaarlijk. In de eerste seizoenen was onderzoeker Kalinda de beste vriendin van Alicia en het geheime wapen van de serie.
Wat er daarna precies is gebeurd, zal waarschijnlijk pas over tientallen jaren in pulpy memoires uit de doeken worden gedaan. Maar dat er een conflict ontstond tussen Julianna Margulies en Archie Panjabi, ontkennen alleen nog de direct betrokkenen. De relatie tussen Alicia en Kalinda raakte verstoord. Ze spraken alleen nog af en toe aan de telefoon. Kalinda kreeg de ene verschrikkelijke verhaallijn na de andere, onder andere met een ex met wie ze een kinky/abusive/problematische relatie had. Een afscheidsscène tussen Kalinda en Alicia in seizoen zeven was overduidelijk apart opgenomen en daarna aan elkaar geplakt.
Misschien lijkt Julianna Margulies wel op het personage dat ze speelt. Uiterlijk charmant en vriendelijk, maar professioneel keihard. Het is jammer, want de serie was beter voordat Kalinda aan de kant geschoven werd. Toch geeft de vermeende bitchiness van Margulies een interessant scherp randje aan Alicia. En hoe vaak mag een vrouwelijke hoofdpersoon nu een bitch zijn zonder daarvoor bestraft te worden?
Cynisch activisme
Wat The Good Wife ook opvallend maakt, is dat het vaak de case of the week baseerde op recente nieuwsfeiten en daarmee heel veel interessante legale kwesties ter discussie stelde. De laatste twee seizoenen waren wat minder, maar de meest geslaagde subplot ervan speelde zich af op een NSA-afluisterfaciliteit, waar wel bleek hoe belachelijk breed de afluistercapaciteiten zijn geworden: de verveelde NSA-jongetjes volgden de verwikkelingen rond Alicia als ware het een soap.
De geheime detentiefaciliteit Homan Square in Chicago, waar gevangenen voor hun eigen advocaten verborgen worden gehouden? The Guardian is er uitgebreid ingedoken, maar The Good Wife was de eerste plek waar ik ervan hoorde – en tussen het exposé van The Guardian en de betreffende aflevering zaten maar een paar maanden. Ook heel veel aspecten van het internet, van Bitcoin tot Reddit, kwamen langs, en – opvallend voor een dergelijke serie – gaven nog een redelijke voorstelling van zaken ook. Het mocht dan over “Chumhum” gaan in plaats van over “Google”, maar je kon bij The Good Wife flink wat opsteken over de vreemdere aspecten van internetrecht.
Powersuit
Dat was eigenlijk de teleurstelling van de latere seizoenen: waar de serie eerst uitblonk in het balanceren van de wekelijkse rechtszaken en de persoonlijke verwikkelingen, kregen die laatste geleidelijk de overhand. En dat terwijl Alicia juist zo’n interessant personage is omdat haar baan zo belangrijk voor haar is. Ze is óók moeder en óók de vrouw van een politicus, maar bovenal is ze iemand die ‘s ochtend een kekke blazer aantrekt en daarna tot laat heel erg haar best doet op werk.
Misschien bleef ik daarom wel kijken. Ik identificeer me in sommige opzichten met Alicia – ik ben ook atheïst, ik doe ook werk waarbij ik af en toe de jurisprudentie in moet duiken, en na een stressvolle dag schenk ik mezelf bijna net zo enthousiast een groot glas rode wijn in. Ik ben niet zo koelbloedig en gedreven, en blazers staan me lang niet zo goed. Maar na een aflevering The Good Wife loop ik altijd met iets meer daadkracht m’n kantoor binnen.
