Thinshaming. Het beledigen en shamen van slanke mensen om hun gewicht. Bijvoorbeeld “Zij moet echt een hamburger gaan eten,” of “Wow, ze is net een zak botten,” maar bijvoorbeeld ook: “Real women have curves.”
Fatshaming. Het beledigen van dikke mensen om hun gewicht. Bijvoorbeeld… Tsja, hier hoef ik niet echt voorbeelden van te geven, toch? We weten allemaal wel hoe dikke mensen geshamet worden.
Thinshaming en fatshaming zijn allebei deel van het ruimere begrip bodyshaming, waarin vrouwen (om wat voor reden dan ook) geshamet worden voor hun lijf. De body positive beweging bestaat voor een deel om dit tegen te gaan en om te tonen dat alle vrouwen in alle vormen en maten (want ja, bodypositivity bestaat ook voor slanke vrouwen) het recht hebben om blij te zijn met hun lijf, hoe dat er ook uitziet.
Als aanhanger van de body positive-beweging ben ik dus radicaal tegen alle vormen van shamen. Een dunne vrouw een skelet noemen is nooit oké. Een dikke vrouw een varken noemen is nooit oké. Vrouwen zouden elkaar moeten vieren en omhoog helpen, in plaats van elkaar de hele tijd naar beneden te sleuren. Dus dat mag duidelijk zijn: ik vind fatshaming niet oké. Ik vind thinshaming niet oké. En ik vind het heel goed dat de discussie over bodyshaming niet alleen over dikke lijven gaat, maar ook over dunne lijven. Maar met die inclusiviteit is ook nog iets anders gebeurd: de twee zijn meer en meer gelijkgesteld aan elkaar. Thinshaming en fatshaming worden gezien als even erg. En daar ben ik het niet mee eens.
Thin privilege
Inderdaad, goed gelezen, ik vind thinshaming niet gelijk staan aan fatshaming. Dat komt grotendeels omdat er ook zoiets bestaat als thin privilege. Op het moment dat een slanke vrouw een kwetsende belediging te horen krijgt over haar lichaam, doet dat pijn. Dat is niet oké en dat zal ook nooit oké zijn. Maar dat neemt niet weg dat ze nog steeds leeft in een maatschappij waarin slank zijn gezien wordt als een schoonheidskenmerk. De slanke vrouw in kwestie mag door thinshaming wel twijfels hebben over of ze mooi is of niet, maar onze maatschappij heeft die twijfels niet. Als ik als dikke vrouw gefatshamet wordt, dan moet ik niet alleen dealen met dat commentaar, maar ook met een maatschappij die me op alle mogelijke manieren zegt dat dik zijn niet oké is.
Thin privilege kan je dus als term vergelijken met white privilege en fatshaming met racisme. Natuurlijk worden blanke mensen ook wel eens uitgescholden voor bleekscheten, en dat is niet oké, maar dat verandert niks aan het feit dat je als blank iemand in onze maatschappij een enorm structureel voordeel geniet ten opzichte van andere rassen. Ik? Een voordeel genieten als slanke vrouw ten opzichte van dikke vrouwen? Hou toch op, dat is helemaal niet zo!
Ik vond white privilege, blanke vrouw zijnde, heel erg moeilijk om in te zien. Omdat ik eigenlijk nooit anders geweten heb dan deze voordelen te hebben en daardoor ook moeilijk zag dat andere mensen deze voordelen niet hebben. Thin privilege werkt ook een beetje zo: je hebt waarschijnlijk niet door dat je slankere maat in je voordeel werkt. Maar dat structurele streepje voor ís er en kan je terugvinden in min of meer alle aspecten van je leven. Ik noem er drie op:
– Als je slank bent, gaan mensen er niet automatisch van uit dat je ongezond bent. Jouw gezondheid is waarschijnlijk zelfs niet iets waar mensen mee bezig zijn als ze je zien. Mensen gaan er trouwens ook niet automatisch van uit dat je lui, slonzig en onhygiënisch bent.
– Slanke mensen kunnen min of meer overal shoppen. Met mijn maat 48 is er een handvol winkels waar ik terecht kan, ergens achterin de winkel in een hoekje is er dan wel een plussize collectie gepropt, en anders moet ik m’n heil online zoeken. De meeste merken stoppen bij maat 42, of 44 als je geluk hebt. Dat wil zeggen dat de gemiddelde vrouw vaak al moet worstelen om kleding te vinden bij mainstream winkels. Dat kan je als slanke vrouw voor lief nemen, maar als volle vrouw vind ik dat net zo absurd als dat er in heel veel drogisten en parfumerieën geen producten aanwezig zijn voor een donkere huid of kroeshaar, terwijl een heel groot deel van de bevolking deze producten wil en nodig heeft.
– Jouw lichaam wordt gerepresenteerd in de media. Je hebt rolmodellen om naar te kijken met lichamen die in de buurt komen van hoe jij er uitziet. Om daar even wat data tegenaan te gooien: in Amerika is 67% van de vrouwen maat 44 of groter, maar slechts 2% van beelden die getoond worden in de media reflecteren dit. Dit staat bekend als ‘the representation gap’.
Rondingen zijn trendy
Maar curves zijn toch supertrendy momenteel? Kijk naar Kim Kardashian!
Dat we momenteel een trend zien in lichamen met iets meer rondingen dan voorheen (curves op de ‘juiste plekken’ – dat is niet hetzelfde als dik zijn) wil niet zeggen dat we daardoor als maatschappij opeens pro-dikke vrouwen zijn. Dat er een handvol succesvolle dikke vrouwen is, wil niet zeggen dat we als maatschappij niet nog steeds structureel een obsessie hebben met slank zijn (net zoals een zwarte president hebben niet betekent dat racisme niet bestaat in Amerika).
Als ik heel eerlijk ben, zou ik ook in dit stuk liever niet zoveel aandacht geven aan thinshaming. Ik voel ergens een verplichting om dat te doen, om de comments à la “Maar slanke vrouwen worden ook gepest!” voor te blijven. Het voelt een beetje als wanneer ik iets schrijf over feminisme en er direct iemand komt aangestormd met “Maar niet alle mannen zijn zo” en ik vervolgens heel veel tijd en energie moet steken in die persoon geruststellen dat ik heus wel weet dat niet alle mannen zo zijn. Tijd en energie die ik liever had gestoken in het bespreken van de kwestie. Met thinshaming gebeurt vaak iets vergelijkbaars. Als ik iets schrijf (of lees) over fatshaming, duurt het nooit lang voor er iemand verontwaardigd reageert dat slanke mensen ook geshamet worden. Ik weet het. En dat is erg en ik vind het belangrijk om daar ook tegen te vechten… maar dat is niet waar we het nu over hebben.
Ik hoop dat we dat met dit stukje ook kunnen bereiken. Dat mijn vele herhalingen van ‘thinshaming is niet oké’ doorgedrongen zijn en dat ik dit niet schreef om de ervaringen van slanke mensen weg te wuiven. Het is simpelweg niet waar ik het over wilde hebben, ik wilde het hebben over fatshaming: waarom dat nog steeds een heel belangrijk, diepgeworteld, structureel probleem is, dat veel verder gaat dan een dikkerd een varkentje noemen. En ik hoop dat die boodschap over kan komen, al is het misschien maar een beetje. Want lieve slanke vrouw, ik vecht voor je. Echt. Als ik ergens thinshaming tegenkom, sla ik dat genadeloos tegen de grond. Dan zet ik mijn eigen lijf opzij om voor het jouwe op te komen. Doe jij dan ook voor mij hetzelfde en wil je fatshaming dan misschien ook serieus nemen?
Pingback: Lijfspreuk: thin privilege is geen zieligheidscompetitie – Vileine.com