Pete, mijn Amerikaanse echtgenoot, en ik bespreken de laatste tijd regelmatig wat een goed land zou zijn om naar te emigreren. Ik woon nu bijna drie jaar in Amerika en ik mag niet klagen. We hebben het er heel goed en het land is nog steeds groots – maar het is tevens over haar hoogtepunt heen. Zoveel heeft de verkiezing van Trump mij wel duidelijk gemaakt. Het IMF voorspelde in 2011 al dat “the Age of America” zou eindigen in 2016. Nou, dat hadden ze goed.
Lesje in nederigheid
Sommige Amerikanen kunnen best een lesje in nederigheid gebruiken, daar niet van. Dat de VS straks niet machtig genoeg meer is om zich te mengen in politieke kwesties of geweldsconflicten in andere landen is niet wat me stoort. Wat me zorgen baart is dat Amerikaans onderwijs, ondanks enorm stijgende studiekosten, steeds meer lijkt af te nemen. Het land heeft het hoogste aantal massa-schietpartijen ter wereld, en een groot deel daarvan vind plaats op scholen. Toch blijft vuurwapenregulering uit – wist je dat in meerdere staten blinden een pistool mogen bezitten, en dat in Texas and Michigan blinden zelfs mogen jagen in het bijzijn van iemand die kan zien? En dan heb ik het nog niet eens over de stijgende inkomensongelijkheid die de American Dream steeds vaker in de weg zit. Reflecteren op deze trends doet vragen bij me opkomen. Zoals: is dit nou het land waar ik me wil settelen? En ook: sinds wanneer ben ik eigenlijk zo’n pessimistische zeur?
En waar dan wel? Over die vraag begon ik piekeren rond 9 november 2016. Ik wilde niet terug naar Nederland; te onbeleefd. Na drie jaar de uitstekende Amerikaanse customer service te hebben ervaren, zou ik de Nederlandse ‘service’ niet meer aankunnen zonder winkelbedienden bloedneuzen te slaan. Of die Nederlandse ‘heren’ die de deur gewoon lekker in je gezicht laten vallen, want “#’vrouwen zij toch zelfstandig en je hebt zelf ook handen?’ En waarom lopen Nederlanders, wanneer ze tegen elkaar opbotsen op straat, gewoon door inplaats van even ‘sorry’ te zeggen?
Over ‘sorry’ zeggen gesproken; Engeland lag aanvankelijk voor de hand. Pete hoefde dan geen nieuwe taal te leren en wat betreft beleefdheid: ik heb een Londenaar eens zijn excuus zien aanbieden aan een lantaarnpaal waar hij per ongeluk tegenop liep. Maar het bleek dat de lucht sterk verontreinigd is in London. Bovendien leek me dat bedrijven momenteel niet happig zijn op het aannemen van EU-burgers, met de Brexit in de planning. IJsland dan? Dat land staat bovenaan in gendergelijkwaardigheid. Maar ja, Pete en ik hebben een hekel aan de kou, dus dat ging ook niet. Ik begon te beseffen dat ik een methodischer aanpak nodig had om ons optimale land te vinden. Kwam die afstudeerscriptie besliskunde toch eindelijk weer eens van pas.
Op zijn plaats zetten
Peter zegt graag dat het Amerikaanse netnummer 1 is, “cause we’re number one.” De eerste keer vroeg ik: “Number one in what?” Hij antwoordde: “In being the best!”. Ik vind dat een typisch Amerikaanse houding. Tof, jongen, je hebt gewonnen in je eigen verzonnen wedstrijd, waar niemand anders aan meedeed. Sindsdien noem ik elke keer dat hij Amerika nummer één noemt, een internationale ranglijst. “Oh, you mean number one in quality education? Actually, you’re 29th there, number one would be Finland.” “Land of the free? Actually, America is number 20 on the Freedom Index, but that’s not bad. It’s below the Netherlands, of course, but still.” Plagenderwijs had ik zo al heel wat nutige ranglijstjes opgezocht en die kwamen nu mooi van pas. Zo zie je maar, je man op zijn plaats zetten kan meer dan één positief resultaat opleveren.
Hieronder staat de formule die ik heb gebruikt om op een eindscore per land uit te komen, gebaseerd op hun plaats in de internationale ranglijsten van de OECD, United Nations en denktanks. Ik sommeerde indices voor algehele welvaart, gendergelijkwaardigheid, lange termijn groeiperspectieven, duurzaamheid, kwaliteit van onderwijs, en vrijheden. Er was een puntenaftrek voor landen met een te heet of te koud klimaat en een gemiddelde werkweek van langer dan 35 uur (wat dat betreft blijf ik altijd een Nederlander). Ik noemde het de GINC(fn)-formule: Gaya Is Not Complaining (for now):
Index is een vector met bovegenoemde indices en fn is een vector met gewichten. In mijn geval had ik alle (fni’s) op 1 staan, behalve die voor duurzaamheid en gendergewijkwaardigheid; die kregen een 1.5.
Mijn top 3 bleek:
- Nieuw-Zeeland
- Ierland
- Australië
Ik ben ooit voor werk twee dagen in Dublin geweest. De andere twee landen heb ik nog nooit bezocht. Zo zie je maar hoe een methodigsche aanpak je kan helpen in beslissing nemen: zonder mijn GINC-scores had ik nooit beseft dat ik eigenlijk in Nieuw-Zeeland thuishoor!
Ik weet best dat ik me aanstel door in mijn vrijstaande huis aan de Hudson te zitten klagen dat het allemaal niet goed genoeg is voor me. Maar ter mijner verdediging, ik ben niet de enige; direct na de verkiezingsuitslag afgelopen november ging de immigratiewebsite van Canada plat vanwege een overvloed aan Amerikaanse bezoekers.
En ja, ik weet ook wel dat de VS als één monoblok beschouwen geen recht doet aan de verscheidenheid tussen staten; het is doen alsof je net zo goed in Nederland als in Portugal kan wonen, omdat beiden in Europa liggen. New York is een liberale staat, dus blijven we voor nu nog even hier. Maar voor de zekerheid plannen we onze komende vakantie in naar Nieuw-Zeeland.
