Tamara schreef Hadjar een brief, die Hadjar als volgt beantwoordde. Lees het volledige verhaal op RTL Z.
Beste Tamara,
Eerlijk gezegd voelt het voor mij niet zo raar om deze brief te beantwoorden, ondanks de verschrikkelijke dood van een paar honderd mensen in een omgeving die ons zo geliefd en bekend is. Vrijheid en gelijkheid is niet absoluut of vanzelfsprekend. Het komt nooit “allemaal vanzelf goed”, niet in het Westen, niet voor iedereen, en dat is ook echt nooit zo geweest – hoe graag we dat ook willen geloven. We moeten bouwen, en niet alleen breken. We vliegen nu al een tijdje boven Syrië, maar dat is weer een andere discussie.
Probleem
Waar het mij in welke emancipatoire zaken dan ook om gaat is geen vaststaand ideaal, maar een continue evolutie waarbij we eerlijk durven te kijken naar achterhaalde problemen en vastgeroeste denkbeelden die ons vandaag de dag dwars zitten. Deze zijn vertegenwoordigd in onder andere de ouderwetse machines van machtsstructuren waar bijvoorbeeld het vrouwenquotum olie op zou moeten gooien. Het feit dat vrouwen nog met bijna een derde verschil onderaan de loonschaal bungelen, is maar een klein ijsbergtopje van een dieper liggend probleem.
“Laten we vooruit kijken”
Maar ja, laten we vooruit kijken. En vooral de hand in eigen boezem steken. Jij legt de verantwoordelijkheid wat dat betreft ook bij de vrouwen, en bij de vrouwen alleen lijkt bijna, maar dat vind ik toch onjuist. Wel denk ik dat veel maatschappelijke problemen ook vooral maatschappelijk opgelost moeten worden. Maar de enorme kloof tussen mannen en vrouwen in alle bevolkings- en bestuurslagen die onze wereld dagelijks vormgeven, is meer dan een maatschappelijk probleem. Het speelt voor iedereen, en overal. Of je dochters nu staan te trappelen of niet. De kloof is niet te dichten met enthousiasme en overcompensatie van trappelende dames alleen.
Oude witte mannen
Jezelf kennen en weten wat je waard bent is één, maar op deuren kloppen en vragen wat je nodig acht kan niet zonder te bouwen met anderen. Soort zoekt soort, en het schrikbarende gebrek aan vrouwen -en alle andere uitzonderingen op de witte man van middelbare leeftijd – op belangrijke posities betekent dat onze maatschappij niet wordt vertegenwoordigd in de bedrijven die de maatschappij volgens liberale visie toch een beetje moeten dragen. Ze kunnen daardoor onmogelijk goed functioneren.
Onderzoek na onderzoek toont het belang van diversiteit aan, en iedereen die een beetje kan nadenken snapt dat het niet goed kan zijn voor welke organisatie dan ook om zoveel blinde vlekken te hebben wanneer je maatschappelijk of zelfs globaal opereert. Het gaat ver om alle economische problemen hieraan toe te schuiven, maar als ik dat zou willen, zouden er genoeg ondersteunende wetenschappelijke theorieën voor te vinden zijn.
Uit balans
Het gaat steeds weer om een gebrek aan balans in de maatschappij, en een maatschappij die te ver uit balans is, kan zichzelf niet zomaar terug duwen. Niet als zo’n grote groep, de meerderheid zelfs, monddood is, of maar tot op bepaalde hoogte gehoord wordt. Het raakt onze economie, onze veiligheid, onze evolutionaire groei en ja, wel degelijk ook onze wetten – denk bijvoorbeeld aan het vaderschapsverlof. En ook wetten die er wel zijn, zoals het verbod op ontslag van zwangere vrouwen, worden niet altijd gehandhaafd – bleek vorige week in het nieuws. De meeste zwangere vrouwen doen er niks aan, want we kunnen nu eenmaal niet alles tegelijk.
“Ik zie geen andere oplossingen”
Er zijn een hoop blokkades die ook wettelijk weggenomen kunnen en moeten worden, wil de maatschappij haar taak kunnen doen. Met de maatschappij bedoel ik dus ook meer dan dat kleine groepje witte mannen dat nu de meeste beslissingen neemt, of dat groepje trappelende vrouwen- van wie we realistisch gezien vroeg of laat burnouts kunnen verwachten. Dat is trouwens een stuk duurder dan zwangerschap. Dus na lang tegen een vrouwenquotum te zijn geweest, ben ik toch om. Ik zie geen andere oplossingen, en heb er eigenlijk ook geen gehoord.
Bezwaren
Dat betekent niet dat ik geen bezwaren zie. Je argumenten tegen een vrouwenquotum, zijn vooral gebaseerd op bijwerkingen. Bijwerkingen waar ik ook niet op zit te wachten: het idee dat je ergens niet zit om je kwaliteiten, maar om je geslacht. Met alle gevolgen van dien. Maar zolang vrouwenquota rekening houden met relatieve werkeloosheid en geschooldheid onder mannen en vrouwen zou dat geen probleem moeten zijn. Dan is dit niet meer dan “een idee” wat wederom afhankelijk maakt van de bevestiging en waardering van de gevestigde orde, iets wat met jouw roep om zelfvertrouwen al helemaal geen serieuze aandacht verdient.
Daarbij kunnen vrouwen wel weten wat ze waard zijn en het ook keer op keer laten zien, maar dat betekent niet dat ze ook worden gezien. Misschien zijn er wel uitzonderingen op de gevestigde orde nodig, om de zogenaamde “uitzonderingen” (ik herhaal: in werkelijkheid de ruime meerderheid van de maatschappij) te zien en waarderen. Over waarde gesproken: laat ik terugkomen op de vele onderzoeken naar diversiteit in organisaties die vooral ná de economische crisis zijn uitgevoerd. Wellicht is er tussen mannen en vrouwen ook een subtiel verschil in kwaliteiten, en waarden. Kwaliteiten en waarden die we nu in onze economie, maatschappij en politiek missen.
Verschillen
Het schijnt onder andere dat mannen meer naar delen kijken, en vrouwen naar het geheel. Nu ben ik geen fan van dit soort strikte indelingen en verdelingen (pun intended) maar het lijkt vanzelfsprekend dat diverse organisaties gebalanceerde en dus betere output leveren en dan ook die maatschappelijke verantwoordelijkheid kunnen dragen waar jij over schrijft. Wat mij betreft moeten we er ook naar streven om een paardenmiddel als het vrouwenquotum zo snel mogelijk op te heffen, en bovendien met zoveel mogelijk innovatie en flexibiliteit toe te passen. Het moet immers leven in de brouwerij brengen, en juist niets doodslaan.
Misschien kunnen we beginnen bij in ieder geval de bedrijven die we samen betalen, zoals de publieke omroep: waarom zou ik belasting willen betalen om naar een beeld vol grijze mannen te kijken, mannen die door andere grijze mannen zijn aangenomen? En dat is dan wellicht nog de minst belangrijke vorm van uitsluiting. Ik wil niet verantwoordelijk worden gehouden voor het gebrek aan bevestiging dat ik en mijn soortgenoten van dat kleine groepje witte mannen krijgen. Waar het op neerkomt: wat we niet zien, kunnen we niet waarderen. Dat blijkt keer op keer. Ook andersom, zoals de verschrikkelijke terreur-aanslag waar je in je opening aan refereert.
Niet vanzelf
Je andere bezwaar is wat mij betreft ook een onduidelijk argument, het idee dat “dingen langzamerhand vanzelf gaan”. Alle verworvenheden waar je over spreekt, gingen ab-so-luut niet vanzelf. En nu ben ik met mijn roep om diversiteit in personeel en waarden zeker voor een organische en gevoelige benadering van dingen. Maar helaas, het probleem is dat dit binnen die organisaties helemaal niet organisch en vanzelf gaat. Cijfers tonen aan dat we tot op bepaalde hoogte ver komen, maar er in veel belangrijke delen van het bedrijfsleven vrijwel niets is veranderd.
Dat betekent niet dat we het niet moeten proberen. Lean in, daar ben ik het mee eens, dus dankjewel voor al je advies. Maar zelfs wanneer je alleen spreekt over het helpen van al die arme achtergestelde vrouwen, kun je niet alleen die vrouwen zelf daar verantwoordelijk voor maken. Bovendien gaat het niet alleen om het helpen van achtergestelde vrouwen. Het gaat, en dat zal je misschien nog wel meer aanspreken, om het versterken van bedrijven en de economie. Zoals het motto van Vileine: “why should we help to empower women? Let’s help them empower the world.”
Een paar mannen, een handjevol vrouwen en een zeldzame gekleurde machtshebber, die hebben ons al laten zien wat ze waard zijn. Maar nu is het tijd voor de rest.
Hartelijke groet,
Hadjar Benmiloud
Oprichter feministisch verbond Vileine
Bron: RTL Z
