Eva Marie: “Aanvankelijk vonden we het lastig om het onderwerp ‘feminisme’ te onderzoeken, het is zo breed. Bovendien wilden we niet dat de voorstelling pamflettist zou worden, zoals een lezing. Maar hoe meer we ons erin verdiepten, hoe meer zin we erin kregen. Zoveel vrouwen zijn ons voorgegaan die interessante boeken hebben geschreven, die roepen we als personages in ons stuk ten tonele.”
Sophie: “We wilden onderzoeken hoe het er voorstaat met de vrouw in Nederland, maar wel in perspectief tot vroeger. Simone de Beauvoir gaat als personage in de voorstelling in discussie met een man van nu over nature/nurture. Welk gedrag is aangeboren en wat aangeleerd? Wij spelen bijvoorbeeld de rol van Simone de Beauvoir zelf, maar ook die van de moderne man die met haar in discussie gaat. We spelen al die rollen om de grote thema’s en de geschiedenis van feminisme zo breed mogelijk te raken.”
Compleet beeld van het feminisme
Eva Marie: “Twee jaar geleden begonnen we, door gesprekken te voeren met schrijfsters van nu. Die gesprekken kregen al snel thema’s en die thema’s werden de kapstok voor onze voorstelling. Simone van Saarloos bijvoorbeeld heeft ons enorm geholpen om feminisme op het podium te duiden. Zij geeft tijdens de voorstelling commentaar. We hadden haar nodig omdat zij als zichzelf aanwezig kan zijn op het toneel – zij is de opiniërende schrijfster die de stem van het heden vertolkt, wij spelen de rollen daarbij.”
Sophie: “Maar ook Sunny Bergman heeft ons bijvoorbeeld geholpen. Zij wees op intersectionaliteit als het thema van de nieuwe feministische golf. Niet alleen je geslacht doet ertoe, maar ook je sociale klasse en afkomst. Zij wees ons erop dat we een voorstelling over feminisme maakten met alleen maar witte vrouwen en dat dat eigenlijk vreemd is. Dat dilemma brengen wij op het toneel: hoe geef je als witte, westerse vrouw een compleet beeld weer van het feminisme van nu? Bij alle thema’s hebben we een feminist gezocht. Wil je bijvoorbeeld over de werk/zorgverdeling anno 2016 vertellen, dan moet je Joke Smit als personage met iemand van nu laten praten. Dat hele rollenspel past goed bij de inhoud. Als vrouw word je ook geacht allerlei rollen te spelen in het dagelijks leven. We belichamen op die manier alle kanten van de vrouw.”
Eva Marie: “Natuurlijk is het een enorme verantwoordelijkheid om zulke vrouwen te spelen. Maar wat zij voor het feminisme hebben gedaan, is iconisch en het is mooi om die erfenis te mogen overdragen. We hebben voor Holy F ontzettend veel research gedaan, er is zoveel te vinden over het feminisme en over de persoonlijke geschiedenis van onze vrouwen.”
Sophie: “Hoe meer je je in hun persoonlijke geschiedenis verdiept, hoe meer je voor ze gaat voelen. Als ik denk aan mijn favoriete personage, denk ik meteen aan Audre Lorde. Er gaat zoveel power van haar uit, zoveel lef om zich uit te spreken. Als we het over haar werk hebben, voel je iets van haar kracht in jezelf resoneren. Dat is prachtig.”
Met respect kijken naar de vrouwen vóór je
Eva Marie: “Ik werd door alle vrouwen op een andere manier geraakt. Toen ik me aan De Tweede Sekse van De Beauvoir waagde, werd ik getroffen door wat zij toen al heeft gezien en opgeschreven. Maar toen ik de biografie van Virginia Woolf las, raakte haar persoonlijke geschiedenis me juist meer. Op al die figuren ben ik verliefd geworden.”
Sophie: “We moesten die geschiedenis van onszelf bestuderen om erachter te komen waar we nu staan. Daarbij vind ik dat je met een zeker respect moet kijken naar wat andere vrouwen vóór jou al gedaan hebben. Zij hebben een strijd geleverd door hun leven te wagen voor stemrecht. Als je dat tot je door laat dringen, praat je op een andere manier over wat je nu nog wil bereiken. Het maakt mij als feminist minder egocentrisch. Als ik met collega’s van me over de voorstelling sprak, bleek dat ze het feminisme van nu bijna als overbodig beschouwden. Ook vonden ze het ‘niet aantrekkelijk genoeg’ voor een voorstelling. Dan denk ik: je vergeet waar je vandaan komt en hoe het komt dat je deze uitspraken nu kunt doen. Het is een luxepositie.”
Eva Marie: “We realiseerden ons tijdens het maakproces steeds meer hoeveel er eigenlijk veranderd is in korte tijd. Maar we zijn er nog niet. Wat ik denk dat we nu kunnen doen, is het gesprek aangaan, elke keer weer. In het dagelijks leven word ik nog zo vaak geconfronteerd met seksisme. Je kunt daar met een boog omheen lopen omdat het voor jou allemaal wel oké is, maar ik vind juist dat je dat moet benoemen. Alleen dan kunnen we verandering in gang zetten, ook al is die verandering klein. Zo kreeg ik recent bij salarisonderhandelingen te horen dat mijn mannelijke college hetzelfde bedrag voor anderhalve dag minder werk kreeg. Daar zei ik natuurlijk wat van. Maar dan luidt het antwoord weer dat mannen nu eenmaal meer verdienen dan vrouwen. Ik wil me daar niet bij neerleggen. Mensen hebben de neiging om te zeggen: “Het is nu toch wel klaar?” Maar dat is het echt nog niet.”
Benieuwd naar de voorstelling? Vanaf donderdag 3 november is Holy F, van Rudolphi Producties/Waal en Wind, in de theaters te zien (de volledige speellijst vind je hier) Ook is het mogelijk om kaarten te winnen voor de voorstelling op 11 november in Haarlem! Wat moet je daarvoor doen? Ga naar de Facebookpagina van Vileine of stuur een mail naar info@vileine.com en laat ons in een reactie weten wie jouw favoriete feministe is. Winnaars worden op 7 november bekend gemaakt.
Dit was een artikel van Vileine & Friends. Vileine & Friends zijn redactioneel onafhankelijke activiteiten van Vileine waar onze partners voor betalen. Culturele en maatschappelijke organisaties wiens doelstellingen aansluiten bij Vileine’s Manifest worden soms vaste vrienden, wiens verhalen we graag zelf selecteren en vertellen. Ook helpen Vileine & Friends elkaar bij evenementen, communicatie en inhoudelijke invulling, om zo elkaars maatschappelijke impact te vergroten.
