In Wonder Woman krijgen we in 2017 dan toch eindelijk die allereerste comic book movie met een vrouw in de hoofdrol. Op tv hebben we iets minder lang moeten wachten: in 2015 kwam Supergirl voor het eerst op tv. De serie is gebaseerd op het gelijknamige personage van DC Comics en ontwikkeld door Ali Adler, Greg Berlanti en Andrew Kreisberg. Voor fans van het comic book genre is het geen verrassing dat juist dit creatieve team de eerste vrouwelijke superheld naar het kleine scherm bracht. Al ruim voordat Supergirl uitkwam, creëerde het team op de Amerikaanse zender The CW baanbrekende tv met hun DC-geïnspireerde tv-series.
Vanzelfsprekend
In 2012 lanceerde The CW de serie Arrow. De zender had de tv-rechten voor de comic book personages van DC Comics in handen, maar mocht geen gebruik maken van de grote namen zoals Batman, Superman en Wonder Woman omdat deze al op het grote doek zouden verschijnen. Ze namen daarom genoegen met het minder bekende personage Green Arrow, het alter ego van Oliver Queen, overdag miljonair playboy, ’s nachts een gemaskerde vigilante die misdaad bestrijdt met pijl en boog. Batman light, eigenlijk. De serie werd een groot succes en lanceerde diverse spin-offs, allemaal in hetzelfde universum dat al snel werd omgedoopt tot het Arrowverse. Dit shared universe bestaat momenteel uit Arrow, The Flash, Legends of Tomorrow, Supergirl en Vixen.
Als rasechte comic book geek is het onmogelijk om niet enthousiast te worden over de series van het Arrowverse, die bol staan van verwijzingen naar de stripboeken en die de verhaallijnen van de DC helden redelijk trouw volgen. Dit universum voelt aan als een warm bad, vol herkenning.
Foto: CW
Met groot gemak en een luchtige toon navigeren de hoofdrolspelers in deze shows via hun plot langs een decor van interraciale relaties, de LHBQT-gemeenschap en sterke vrouwelijke personages. Dit zijn gegevens in de show, geen plot. Hierdoor voelen de onderwerpen nooit zwaar aan maar staat het als een huis. Alsof het vanzelfsprekend is, creëren ze een wereld waarin minderheden soepel worden gerepresenteerd. De showrunners zeggen hiermee: dit is onze norm. Deal with it.
De abnormale norm
Dit staat bijna haaks op de heersende norm. Nog altijd worden shows vooral bevolkt door personages die blank, cis en heteroseksueel zijn, met hier en daar wat homoseksuele stereotypes en een token black guy voor de diversiteit. Een beeld waarin heel veel mensen zich niet kunnen herkennen. Het argument dat dit gebrek aan diversiteit voorkomt uit het verlangen om een zo breed mogelijk publiek aan te spreken en zo een serie succesvol te maken, gaat niet op. De afgelopen tijd hebben series als Jessica Jones en Sense8 zowel kritisch als populair succes genoten. Ondanks – of liever gezegd, juist dankzij – hun portrettering van queer karakters, raciale diversiteit en getrouwe weergave van psychische aandoeningen. Dat ‘brede publiek’ blijkt daardoor helemaal niet te worden afgeschrikt- zij hebben die bevestiging tenslotte ook niet nodig. Zij zien al dagelijks dat ze erbij horen. Met andere woorden: het ligt niet aan jou, of aan mij, dat we ons niet kunnen identificeren met de vrouwen uit Sex and the City. De norm is abnormaal.
Geen toeval
Greg Berlanti, de grondlegger van het Arrowverse, is zelf homoseksueel en spreekt zich vaak uit over het belang van inclusiviteit en representatie in de media. Het is dan ook zeker geen toeval dat we in zijn series bijvoorbeeld sterke vrouwen met uiteenlopende vaardigheden aantreffen. Of het nu misdaad bestrijden met een bo-staf, het runnen van een nightclub of het hacken van computers is, deze vrouwen zijn bedreven in wat ze doen. In de diverse series zijn er vrouwen die letterlijk ass kicken, zoals de White Canary en Jesse Quick, maar er is evenveel ruimte voor de vrouwen die op hun verzorgende kwaliteiten vertrouwen, zoals Caitlin Snow en Felicity Smoak. John Diggle merkt terecht tegen die laatste op “empathy is your superpower.”
Foto: CW/Invasion.
Ruimte is er ook voor queer personages. Sarah Lance, de capabele aanvoerder van het Legends of Tomorrow-team is biseksueel en heeft flirts met vrouwen in verschillende tijdsperioden: of het nu de jaren vijftig, de middeleeuwen of ten tijde van de Amerikaanse burgeroorlog is, er wordt geen punt van gemaakt. In Arrow is Mr. Terrific getrouwd met zijn grote liefde. Oh ja, Mr. Terrific: hij is de eerste zwarte, homoseksuele superheld. Dat is overigens niet de enige primeur van het Arrowverse; de geanimeerde serie Vixen, ook op The CW te zien en deel van het universum, draait om Mari McCabe, een zwarte vrouw die met behulp van een amulet dat binnen haar stam van vrouw op vrouw wordt overgegeven de strijd aangaat met onrecht als de gelijknamige superheldin.
Comfortabel
Weinig dingen zijn perfect, en natuurlijk is het ook niet louter rozengeur en maneschijn met deze series. Bij vlagen is het te campy of op typisch CW-wijze te melodramatisch, met soms te weinig verhaal, te weinig budget, of te weinig goede acteurs. De kwaliteit wisselt per aflevering (en serie). Kortom, de makers hebben geen schoorsteenmantel vol met Emmy’s zoals het Game of Thrones team.
Overte feministische of intersectionalistische thema’s zal je ook niet snel vinden. Soms weten de schrijvers niet wat ze aan moeten met hun vrouwelijke personages, zoals de Black Canary die al door vele reïncarnaties ging en nog altijd niet haar plek heeft gevonden. In een aflevering over wapengeweld tegen zwarte mensen durven de schrijvers geen echte vuist te maken. Toch doet dat er allemaal weinig toe. De afleveringen zijn misschien niet allemaal even goed, maar je hoeft nooit bang te zijn dat je wordt geconfronteerd met aanstootgevende content zoals seksueel geweld. En je weet al dat je je kan verheugen op een diverse cast en een wereld die herkenbaar voor je is. Het doet er helemaal niet toe dat het een wereld is die wordt bevolkt door metahumans en aliens, het zijn voornamelijk ménsen, een afspiegeling van de werkelijkheid, geen ouderwets ideaalbeeld. Deze week waren er bijvoorbeeld in de musical-aflevering van The Flash twee vaders, een interraciaal stel in de jaren dertig, die een serenade aan hun dochter brengen. Just like that. En dat voelt verdomd comfortabel.