Menstruatievrij, in Nederland wordt er nog wat lacherig over gedaan maar in een aantal Aziatische landen is het heel geaccepteerd bij bedrijven. Een of twee dagen vrij omdat je dubbel ligt van de buikpijn. Niks moet maar thuisblijven mag. Toch is niet iedereen overtuigd van het nut van menstruatievrij.
Zelfs internationale bedrijven als Nike zetten zich er al jaren voor in. Maar de discussie lijkt in Nederland pas echt aangezwengeld sinds Peter de Vroed in RTL Late Night tafelheer Humberto Tan blootstelde aan de pijn die een samengetrokken baarmoeder veroorzaakt.
Door Tan aan een apparaat met electroden te leggen, ervoer hij tijdelijk de pijn waar vrouwen maandelijks soms wel zeven dagen last van hebben. En hoewel die pijn bij sommige vrouwen meevalt, kan de hevigheid ervan bij anderen vergelijkbaar zijn met een hartaanval. Reden genoeg om een dag vrij te nemen, zou je denken. Je ziek melden zonder de daadwerkelijke reden te noemen is natuurlijk ook een optie, maar gaat op ten duur opvallen. Mooier zou het zijn als we met een dergelijk verlof ongesteldheid uit de taboesfeer kunnen halen.
Toch zijn de meningen hierover zelfs onder feministen verdeeld. In haar radiocolumn voor Radio 1 betoogde Hadjar Benmiloud deze week dat ongesteldheidsverlof juist een verkapte vorm van seksisme is. Een man, Peter de Vroed genaamd, die vrouwen middels zijn apparaat, cursussen en boek wel even zou vertellen wat ze met hun baarmoeder aan moeten. En dat terwijl er veel heftigere problemen – zoals een glazen plafond of seksuele intimidatie op straat – nog verre van opgelost zijn.
Ook met een ‘bloedpoes’ kun je toch prima achter een bureau zitten?
Als we kijken naar de praktijk, heeft Benmiloud inderdaad een punt. Vrouwen worden al vaak genoeg als het zwakkere geslacht gezien, een verlof omwille van wat bloed gaat daarbij niet helpen. Onze neoliberale samenleving is namelijk gericht op productie en efficiëntie. Ziek zijn is voor watjes en ook met griep gaan we idealiter gewoon naar ons werk. Hebben we niet allemaal wel eens gewoon doorgebikkeld omdat we net die belangrijke vergadering niet wilde missen? Binnen zo’n bedrijfscultuur wordt het vrij nemen voor iets triviaals als menstruatie al snel gezien als zwaktebod. Tel daar de hoeveelheid medicijnen en middeltjes bij op die er op de markt verkrijgbaar zijn om de krampen dragelijk te maken, en je staat met je verlof al snel tien-nul achter. Met een ‘bloedpoes’ en paracetamol kun je toch prima achter een bureau zitten?
De discussie over menstruatievrij is dan ook een die je kunt terugvoeren op de praktijk versus idealisme. Praktisch gaat ongesteldheidsverlof in Nederland inderdaad voorlopig niet werken. Daarvoor moet eerst een cultuuromslag plaatsvinden waarbij doorwerken als je ziek bent niet automatisch gelijk staat aan hard en toegewijd zijn. Tot die tijd werkt ongesteldheidsverlof vrouwen vermoedelijk tegen. Toch staat pijn – mentaal of fysiek – uiteindelijk los van sterk of zwak zijn. Als we dat accepteren, zouden we met heel wat stigma’s – ook die over depressie – de vloer aan kunnen vegen.
Stop met het stiekem wegmoffelen tampons in je zak
Menstruatieverlof op zich is dus een prima idee, maar het werkt vooral als vrouwen zich niet hoeven te schamen voor de pijn die het doet als je baarmoeder leeg loopt. Stoppen met schamen begint met taboes doorbreken. Moffel daarom niet langer je tampons weg in een broekzak, en vertel het vooral aan je vrienden als je hormonen je depressief maken. Kiezen of je vervolgens achter je bureau duikt of toch op de bank met een deken gaat liggen, kan altijd nog. Want ook die keuzevrijheid hoort bij feminisme.
