SEX+SPIRIT

Kanttekeningen: vrouwen zijn net zo hitsig als mannen

(Sasha Favorov)

In Kanttekeningen zet Winnie letterlijk vraagtekens bij allerlei culturele fenomenen en krijg je een uitgebreide toelichting aan de hand van verschillende media – van YouTube-filmpjes tot krantenkoppen. Deze week: een academische longread over goede en slechte seks: hoe mythes over vrouwelijk seksueel verlangen bijdragen aan verkrachtingscultuur en hoe je een beter seksleven kunt krijgen.

Afgelopen week sprak ik met een man die mij vertelde aangerand te zijn, en dat hij de hele #MeToo-actie daarom schromelijk overdreven vond. Er is immers een dubbele standaard, zo redeneerde hij, want mannen mogen niks en bij vrouwen wordt alles maar goedgepraat of weggelachen. Ik probeerde hem uit te leggen dat feminisme voor gelijkheid stond, niet voor het verheffen van vrouwen tot boven mannen, zoals hij wel leek te denken. Hoewel ik vermoed dat hij niet de omvang van het probleem van seksueel geweld tegen vrouwen volledig bevat, en dat dit het dagelijks leven van de meeste vrouwen behoorlijk beïnvloedt, raakte hij een punt dat meer aandacht behoeft. De vermeende dubbele standaard van beide seksen heeft namelijk grote invloed op de verkrachtingscultuur waarin we leven. Tijd om af te rekenen met de mythes en onzin over (vrouwelijk) seksueel verlangen, zodat we voor eens en voor altijd af kunnen van die vooroordelen over elkaar. En, zo blijkt maar weer, kennis is macht: je houdt er namelijk ook nog een beter seksleven aan over.

De dubbele standaard

Het grootste deel van de dubbele standaard is ons wel bekend: mannen zouden altijd zin in seks hebben en vrouwen nooit of nauwelijks. Dat is niet alleen een aanname, het is een onderzoeksresultaat dat keer op keer wordt gereproduceerd: het libido van mannen is hoog, dat van vrouwen laag. Zo is het, en niet anders. Echter, het blijkt heel anders te zijn – en dat is mooi, want nu kunnen we eindelijk afscheid nemen van dit ‘excuus’ waarmee we ons seksuele gedrag hebben veroordeeld en goedgepraat.

De effecten die deze standaard heeft zijn namelijk enorm: het aantal seksuele partners heeft voor mannen een positieve correlatie en voor vrouwen een negatieve. Dat wil zeggen: hoe meer seksuele partners een man heeft gehad, hoe hoger zijn status, terwijl dit bij vrouwen andersom is. Vrouwen die het label ‘slet’ krijgen worden daarom sociaal gemarginaliseerd, wat vaak een traumatiserend effect heeft waar sommigen nooit overheen komen, en ‘player’-mannen zijn vaak degenen die al op jonge leeftijd ongepland kinderen krijgen en het later lastig hebben een laag sociaaleconomische status te ontgroeien. Maar – alsof dit nog niet erg genoeg is – het idee dat sekslust een ‘eigenschap’ is, iets wat een min of meer vast gegeven is zoals je haarkleur of je gevoel voor humor, heeft een effect op een veel dieper niveau van je identiteit dan we tot nu toe dachten.

Een eigenschap als excuus voor verkrachting

Tot nu toe werd seks eigenlijk altijd gezien als een eigenschap en werd (en wordt) bovendien snel aan verschillende seksen gekoppeld. Bij mannen is de sekslust dus hoog, en bij vrouwen was hij altijd laag, waardoor vrouwen die een hoge sekslust hadden werden gezien als ziek met onder andere clitorectomieën als gevolg. Bij mannen is deze manier van denken altijd een excuus geweest voor hun gedrag: ze hebben nou eenmaal altijd zin in seks, dus hoe hij kan het niet helpen dat hij je verkracht? Of ideeën als: “Je hoeft als getrouwde vrouw geen zin te hebben, je moet je man behagen” en meer van dit soort waanzin.

Vandaag de dag is er al iets meer een verschuiving te bespeuren: na de jaren zestig begon men te geloven dat vrouwen toch wel gewoon zin hadden in seks en de hele tijd deden alsof dat niet zo was, omdat hen was geleerd dat het niet ok was. Hoewel het laatste deel van die zin wel degelijk op waarheid berust, werd daarmee ineens de vrouw met een laag libido gepathologiseerd. Hypoactief Seksueel Verlangen (HSDD) is de nieuwe definitie waarmee we ‘afwijkend’ seksueel gedrag categoriseren (let wel: verlangen is niet hetzelfde als opgewonden raken, FSAD is hier de term voor). Nog los van het feit dat je natuurlijk ook nog aseksueel kunt zijn, vertelt de HSDD pathologie niet het hele verhaal. Sterker nog, wat je hieraan afziet is dat een hoger libido bij een man wordt gezien als ‘de juiste hoeveelheid’ en als die van de vrouw anders is, dan is dat reden tot hulp zoeken. Je kunt je voorstellen dat je al snel kwalificeert voor deze diagnose als jij en je partner een verschillend niveau van seksueel verlangen hebben. Terwijl een laag verlangen het probleem niet is, maar de discrepantie tussen het verlangen van jou en dat van je partner. Maar dan nog zijn we er niet.

Seks als emotie

Wat het hele verhaal is, is eigenlijk niet zo moeilijk te begrijpen, maar des te lastiger is het om uit te leggen waarom we hier nu (een belangrijk meta-onderzoek hiernaar stamt uit 2014) pas achter komen. De conclusie van dit onderzoek:

Kortom, het verschil in seksueel verlangen tussen mannen en vrouwen is non-existent. Maar dat is volledig afhankelijk van hoe je seksueel verlangen interpreteert: als eigenschap of als ‘staat’, oftewel een fluctuerende gesteldheid, zoals een emotie. En net zoals een emotie blijkt seksueel verlangen, wanneer je het op die manier ziet, volledig afhankelijk van de context.

Wat betekent dat? Het betekent dat de omstandigheden ontzettend belangrijk zijn voor de mate waarin je seksueel verlangen ervaart. En dan wordt het ook ineens duidelijk waarom je, wanneer je dit als eigenschap meet, tot zulke radicaal andere conclusies kunt komen: ten eerste doen vrouwen nog altijd het leeuwendeel van het huishouden. Het werk ‘niet mee naar huis nemen’ is daardoor lastiger; als je hoofd nog vol zit met wat er allemaal nog moet gebeuren thuis, is het lastig om ruimte te hebben voor seksueel verlangen. Daarnaast blijkt dat verlangen als eigenschap ook de mannelijke standaard als uitgangspunt nam: verlangen, opwinding, plateau en orgasme als volgorde voor hoe ‘seks werkt’. Terwijl voor vrouwen die volgorde vaak anders blijkt te zijn: bij veel vrouwen komt fysieke opwinding vóór verlangen en is intimiteit bovendien even belangrijk als of belangrijker dan de daad zelf. Het verloop van seksuele activiteit voor vrouwen is veel meer circulair dan lineair:

Het model van Dr. Rosemary Basson legt uit hoe het kan dan vrouwelijk seksueel verlangen zo anders is en zo contextafhankelijk. Het spontane verlangen, dat hier in het midden staat, is afhankelijk van al die verschillende factoren. Het kan optreden door emotionele intimiteit, seksuele (bijvoorbeeld visuele of fysieke) stimuli, maar kan ook beginnen bij de staat van opwinding of gewoon bij nieuwsgierigheid. Het kan eindigen bij een climax of zonder climax, en al die opties zijn volkomen normaal.

Vrouwelijk verlangen begrijpen

De gevolgen van deze verschuiving in het begrijpen van seksuele verlangens van mannen en vrouwen kunnen op allerlei vlakken voordelen hebben. In therapie bijvoorbeeld doordat je je niet meer richt op wat er mis is met degene met het lage verlangen, maar in plaats daarvan op de discrepantie tussen beide partners. In deze context kun je, zonder alle vooroordelen over hoe laag je zin in seks zogenaamd is, beter kunt uitleggen dat je je niet op seks kunt concentreren als je de afwas nog moet doen, de kinderen nog in bed moet leggen en nog 1400 andere dingen door je hoofd hebt spoken. Door te zorgen voor de juiste omstandigheden kun je samen (of alleen natuurlijk 😉) zorgen voor de juiste context waarin er ruimte is voor zin in seks.

Een nieuw begrip van vrouwelijk én mannelijk seksueel verlangen is cruciaal in het veranderen van de cultuur die wij hebben rondom seks en om af te komen van onze verkrachtingscultuur, zoals ook Sarah Barmak zegt:

Een volledig begrip van je eigen seksualiteit en die van de ander zorgt niet alleen voor betere seks, maar zo kunnen we ook afkomen van het idee dat mannen hun impulsen niet kunnen bedwingen, dat vrouwen altijd poeslief zijn en dat zelfs een aanranding dus wel leuk zal zijn voor de man die het ondergaat. Natuurlijk weten we ergens allemaal al wel beter, maar blijkbaar is de drempel nog steeds hoog om hier actie op te ondernemen en durven de mannen in kwestie alleen als anti-reactie op #MeToo hierover een boekje open te doen, terwijl zij net zo goed slachtoffer zijn van de manier waarop onze cultuur in elkaar steekt.

Bovendien is het heerlijk als je de rest van je leven door kunt brengen met zelfvertrouwen en plezier in seks, zoals Emily Nagoski uitlegt:

Aangerand worden door een vrouw is niet leuk omdat je als man nu eenmaal toch altijd zin hebt. Een aanranding is nooit acceptabel, maar blijkbaar moeten we daarvoor eerst in gaan zien dat we misschien toch niet zo verschillend zijn als we al die tijd dachten.

1 Comment

1 Comment

  1. Cathy

    7 juni 2018 at 16:05

    Mijn man (42) vertelde mij nog niet zo lang geleden dat hij vroeger dacht dat meisjes altijd overgehaald moesten worden voor sex. Dat vertelden jongens elkaar. Hij was dus ook behoorlijk verbaasd dat ik een net zo grote sex-drive had als hij. Soms verzucht hij wel eens ‘als ik toen had geweten wat ik nu weet’… 😉

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

VERS

We do not believe in the world empowering women.

We believe in women empowering the world!

Journalist, activist, game-changing artist, mind-body scientist, international solidarist?

Join the tribe

Copyright © 2020 Vileine

To Top