Deze week schreef Clara dat we wat haar betreft het verlagen van belasting op tampons mogen vergeten, als tampons maar gratis worden voor zwerfsters. Díe hebben het namelijk echt nodig, en de rest van van de vrouwen kan zich best een doosje voorgevormde watten veroorloven. Vast: de helft van m’n Facebook-tijdlijn staat vol met vrouwen die de hipstervriendelijke-prijzige-maar-vrij van-gifstoffen Yoni-tampons aanprijzen.
Luxeproduct of levensbehoefte?
Dakloze vrouwen zouden natuurlijk ook gewoon gratis tampons moeten krijgen. Dat is een kwestie van medemenselijkheid. Maar volgens mij ligt het probleem van de tampon tax niet bij ‘of vrouwen gemakkelijk tampons kunnen betalen’. De crux van dat probleem ligt ‘m namelijk in de fundamentele ongelijkheid in de verdeling van die tax.
Op tampons rust in Groot-Brittannië, Australië en een groot aantal staten in de US een hoog btw-tarief – ze worden namelijk aangemerkt als een ‘luxeproduct’. Vergelijk dat maar eens met scheermesjes voor mannen. Die worden kennelijk, in tegenstelling tot tampons, als een fundamentele levensbehoefte gezien en zijn dan ook vrijgesteld van btw.
Het is die fundamentele ongelijkheid waar vrouwen in deze landen tegen protesteren – ik geef ze geen ongelijk.
Tampons zijn meer dan een dot katoen
Tampons betekenen meer dan een dot katoen tegen het bloeden. Ze hebben een grote rol gespeeld in de emancipatie van vrouwen, omdat ze vrijheid vertegenwoordigen. Vrouwen kregen hierdoor de kans om ongehinderd te werken of scholing te volgen, iets wat in de tijden daarvoor veel moeilijker was.
In grote delen van de wereld, zoals Afrika, missen meisjes nog steeds scholingskansen omdat ze zonder sanitaire producten niet naar school kunnen komen als ze ongesteld zijn. Dat heeft een negatief effect op hun gehele ontwikkeling en latere leven, terwijl dat op zo’n simpele manier voorkomen had kunnen worden. Over de gehele wereld zijn inmiddels kleinschalige projecten opgezet om meisjes en vrouwen in armere delen van de wereld te voorzien van tampons, zoals Girls helping girls, period.
Nu ben ik niet zo radicaal als feministe Jessica Valenti, die in een column in de Britse kwaliteitskrant The Guardian opriep tot het gratis verstrekken van tampons aan alle vrouwen. Haar standpunt is: sanitaire producten zijn een health care issue en zouden ook als zodanig behandeld moeten worden.
Een ware hetze van verontwaardiging volgde: vrouwen die van belastinggeld gratis producten krijgen? Dat is de eerste stap naar een door vrouwen gedomineerde samenleving! Nadat ze op Twitter navraag deed of er landen waren waar tampons gesubsidieerd werden, kreeg ze een stortvloed van haatberichten over zich heen – van ‘iemand zou je moeten steriliseren’ tot ‘dan verhuis je toch naar Noord-Korea?’.
Nee, ik vind dat tampons niet per se gratis hoeven te zijn, tenzij je echt geen stuiver hebt om ze te kopen. Maar wat mij betreft is het verlagen van de tampon tax een principekwestie. Of je nou een mooncup, herwasbare maandverbanden, Yoni-tampons of gewoon de goeie oude O.B.-variant koopt: sanitaire producten zijn geen luxe, maar een levensbehoefte – en daarom moeten ze ook als zodanig geclassificeerd worden.
Pingback: Undercovergirl: menstruatiebloed is goud waard – Vileine.com