Iedereen die weleens iets getekend heeft, weet hoe je visueel duidelijk maakt dat iets of iemand een meisje is. Daar hoef je geen geprononceerde tepels, bovenarmvetjes of zelfs maar een schaamlip voor te kunnen tekenen, het gaat namelijk maar om één ding: wimpers.
Dit is een jongen:
En dit is een meisje:
En zo werkt het niet alleen bij mensen: je kunt elk denkbaar dier of object omtoveren in een vrouwtje, door er een paar wimpers bij te tekenen. Dit is bijvoorbeeld een konijn:
En dit is een vrouwtjeskonijn:
Dit is een cactus:
En dit is een vrouwtjescactus:
Een elektrische schroevendraaier:
En een (behoorlijk sensuele) vrouwtjeselektrische schroevendraaier:
Enzovoorts. Het is natuurlijk hartstikke handig, zo’n eenduidige beeldtaal voor het verschil tussen man en vrouw. Maar ergens is het ook een beetje vreemd. Aan de ene kant worden vrouwen gereduceerd tot een triviaal en kunstmatig deel van haar zijn: een paar zwaar opgemaakte wimpers. Vrouw-zijn is kennelijk inherent aan het gebruiken van oogmake-up.
Natuurlijk zijn er wel heel veel vrouwen die elke ochtend mascara op doen, maar lang niet àlle. En het is ook niet altijd zo geweest. In het oude Egypte smeerden vrouwen van alles rond hun ogen, van verkoold hout vermengt met nijlpaardvet tot verdunde krokodillenpoep, maar dat deden de Egyptische mannen net zo goed. In Europa was het heel lang onbehoorlijk om make-up te dragen; denk aan het frisse gezichtje van Mona Lisa (en eigenlijk elke andere vrouw die door een Renaissance-kunstenaar is geportretteerd). Eigenlijk is het pas sinds de glamourportretten van de slaapkamerogen van sterren als Marlène Dietrich, Pola Negri en Greta Garbo dat mascaragebruik iets alledaags werd.
Aan de andere kant doet deze wimper/geen wimper-tweedeling het mannelijk geslacht te kort. Want ook de man heeft wimpers. Veel mannen hebben zelfs prachtige volle wimpers, dikke bossen ooghaar (denk bijvoorbeeld aan de Engelse politicus Andy Burnham) waardoor ze met een indringende blik de wereld inkijken. Het hebben van goede wimpers is gezond en aantrekkelijk, voor zowel mannen als vrouwen. Maar het is verdomd lastig om een overtuigende man met wimpers te tekenen. Je krijgt dat bijvoorbeeld als ongeoefende tekenaars een poging doen tot realisme:
Ik kan het ook niet zo goed, en man met wimpers tekenen. Het ziet er toch een beetje gek uit:
Ik hoop dat we als mensheid ooit een oplossing vindt voor deze vrij verstikkende wimperdichotomie in de tekenkunst. We verdienen beter.
Lisette
18 mei 2016 at 23:46
Leuk artikel! Fijn dat iemand hier eens iets over schrijft. Als ik zelf teken, teken ik graag ook jongens met wimpers en meisjes met niet-zo-zichtbare wimpers, maar in mijn omgeving merk ik soms verwarring over het geslacht van mijn onderwerp, meestal alleen om het wel/niet tekenen van wimpers. Ik moet dan serieus gaan uitleggen dat jongens ook wimpers hebben… Vaak zelfs langer, donkerder en krullender dan meidenwimpers!
De huidige norm voor getekende wimpers is vreemd…
Pingback: 365 dagen Vileine: leven, liefde en lessen! – Vileine.com