Hoe heet het?
Sex Object door Jessica Valenti
Waar en wanneer?
Amerika, 2016
Waar kan je de auteur van kennen?
Valenti is de oprichtster van de bekende site Feministing.com en ze schrijft wekelijks een column over feminisme in de Engelse kwaliteitskrant The Guardian. Ze heeft een flinke lijst bestsellers over feminisme op haar naam staan, waaronder Full Frontal Feminism, Why Have Kids? en Sex Object.
Waar gaat het over?
Krijg jij weleens dat gesis en gefluit achter je aan op straat? Of dat wildvreemde mannen “Hee schatje, wil je neuken?” naar je roepen? Dat er aan je wordt gezeten in de metro, of dat je op straat wordt gevolgd? En dat je voor ‘hoer’ of ‘lelijk’ wordt uitgemaakt als je tegen zo’n figuur zegt dat hij moet oprotten? Ik ook. En ik durf te wedden eigenlijk iedere vrouw. Jessica Valenti in ieder geval wel. Sex Object is de ‘autobiografie’ van haar leven als object van de male gaze; een litanie aan alle seksuele/gewelddadige dingen die haar sinds haar 10e zijn overkomen.
Waarom moet je dit boek toch echt lezen?
In eerste instantie dacht ik: wat moet ik in godsnaam over dit boek schrijven? Ja, Sex Object is goed geschreven, maar in wezen is het een 180 pagina’s tellende opsomming van Valenti’s negatieve ervaringen met mannen, zowel in als buiten relaties. Ik herken er veel in. Iedere lezeres herkent er denk ik veel in. Wat valt daar verder nog over te zeggen? Toen besefte ik plotseling dat dat juist het punt is van het boek: omdat deze ervaringen zo gewoon zijn, omdat vrouwen die allemaal hebben, lijken ze ‘normaal’ te zijn geworden. Gewoon een deel van het dagelijks leven. Valenti toont echter door haar opsomming van ‘gewoon’, ‘dagelijks’ seksueel getint geweld dat we er wél stil bij moeten staan. Dat we dit niet als ‘normaal’ moeten beschouwen. Dat het geen ‘klagen’ over ‘futiliteiten’ is om erover te praten of te schrijven, maar dat dat juist de enige manier is waarop er misschien ooit iets zal veranderen aan deze status quo:
“Men’s pain and existential angst are the stuff of myths and legends and narratives that shape everything we do, while women’s pain is a backdrop – a plot development to push the story along for the real protagonists. Disrupting that story means we’re needy or selfish, or worst: man-haters.”
Ook doorbreekt Valenti, door over haar negatieve ervaringen te schrijven, het taboe van de ‘bad feminist‘. Ik geef toe: ik was bijvoorbeeld eerst een beetje geschokt toen ik las dat Valenti ten tijde van het verschijnen van haar eerste boek Full Frontal Feminism, dat een grote invloed op me heeft gehad, een extreem foute vriend had met wie ze voortdurend aan de coke zat. Vervolgens vroeg ik mezelf af: waarom vind ik dat erg? Verwacht ik dan echt van mijn medefeministen – en ja, eigenlijk ook van mezelf – dat zij altijd de goede keuzes maken, rolmodellen zijn, foute mannen links laten liggen? Wat een gelul eigenlijk. Sex Object bewijst het maar weer: feministen zijn net mensen. Slechte keuzes en morele inconsequenties inbegrepen.
Wat moet je weten als je dit boek toch niet wilt lezen?
Waargebeurd verhaal: onlangs vond ik een dagboekpost van mezelf terug, van toen ik 13 jaar oud was. Er stond een uitgebreide omschrijving van oudere mannen die met me geflirt hadden, met daaronder de historische uitspraak: “Het is altijd beneden de waardigheid van de vrouw om als lustobject te willen worden gezien (helemaal als feministe), maar soms vind ik het toch leuk. Het pept je van tijd tot tijd eens wat op! Je Liselore.” Wat hier maar weer eens doeltreffend geïllustreerd wordt, naast dat ik een vroegwijs en waarschijnlijk onuitstaanbaar kind was, is in hoeverre meisjes en vrouwen in onze huidige cultuur meekrijgen dat een ‘sex object’ zijn eigenlijk een compliment is. Als je namelijk niet nageroepen/nagefloten/achtervolgd door jongens of mannen wordt, betekent dat dat je lelijk bent, en dat is zo ongeveer het ergste wat je je als vrouw kan bedenken. Valenti legt in haar boek uit dat de nadruk echter niet eens zozeer bij ‘sex’ hoort te liggen, maar bij ‘object’:
“A high school teacher once told me that identity is half what we tell ourselves and half what we tell other people about ourselves. But the missing piece he didn’t mention – the piece that holds so mch weight, especially in the minds of young women and girls – is the stories that other people tell us about ourselves. Those narratives become the ones we shape ourselves into.”
Een sex object zijn betekent niet dat je speciaal bent, of sexy, of uitverkoren: het betekent dat je, net als iedere andere vrouw, in een rol wordt gedrongen die je niet zelf hebt gekozen. En alleen door ons er bewust van te worden, kunnen we kiezen voor een ander verhaal, een eigen narratief.
Kant-en-klare quote voor op feestjes en partijen:
“No matter the content, the message is clear: we are here for their enjoyment and little else. We have to walk through the rest of our day knowing that our discomfort gave someone a hard-on.”
