Share

Tweet

Share

Share

Email

Comments

Feminisme verkoopt tegenwoordig ook in Hollywood: zelfs middelbare, witte filmbazen zeggen om de haverklap de diversiteit in films en televisieseries steeds beter aan te pakken door een gevarieerde cast van mannen en vrouwen van alle soorten en kleuren neer te zetten. Dit kunnen we checken met de beroemde Bechdeltest, die drie eisen heeft:
1. Zit er meer dan één vrouwelijk personage in de film?
2. Hebben alle vrouwelijke personages een naam?
3. Praten deze vrouwen over meer dan alleen mannen?

Slechts drie procent van de films slaagt voor deze test, een voorbeeld daarvan is Death Proof van Quentin Tarantino. Toch lijken de meeste televisievrouwen alleen als ondersteuning voor de mannelijke hoofdrollen te bestaan. Titia Hoogendoorn sprak namens Vileine al op Lowlands over eendimensionale vrouwen op televisie, en onze rubriek The Female Gaze geeft hier ook uitgebreid aandacht aan.

Een glitterstorm in je saaie leven

Iedere uitgesproken vrouw op het beeld wordt door ons dus wanhopig gekoesterd, en dit deden we jarenlang met de Manic Pixie Dream Girls. De Manic Pixie Dream Girl is zo aantrekkelijk omdat ze niet van deze wereld lijkt en als sprankelende magische glitterstorm ineens het saaie leven van de mannelijke hoofdpersoon inwaait. Je kent ongetwijfeld Zooey Deschanel als de favoriete Manic Pixie Dream Girl die iedere jongen wil hebben, en iedere vrouw wil zijn.

We wilden even allemaal wel even eigenzinnig zijn als Clementine met het blauwe haar in Eternal Sunshine of the Spotless Mind. En we droomden allemaal wel een keertje van het redden van een sombere, romantische jongen die zich zou laten betoveren door onze avontuurlijke energie, zoals Natalie Portman in de film Garden State.

Maar zelfs de bedenker van de term zelf, Nathan Rubin, heeft spijt van het benoemen van dit type vrouw: “The trope of the Manic Pixie Dream Girl is a fundamentally sexist one, since it makes women seem less like autonomous, independent entities than appealing props to help mopey, sad white men self-actualize.” Ze speelt inderdaad een wel heel eenzijdige en afhankelijke rol. De enige reden dat zij bestaat, is om het schattige evenbeeld te zijn van de mannelijke hoofdrol, als een soort vehikel (in de toneelwereld ook wel ‘prop’). Er is verder geen ruimte voor haar gedachtes en gevoelens. Is dit rolmodel dan het beste wat we hebben?

Er zijn meer verschillende soorten vrouwwezens in het filmuniversum. In Girl Interrupted speelde Angelina Jolie al de charismatische maar sociopathische chick, die samen met een suïcidale borderliner (gespeeld door Winona Ryder) de hele inrichting manipuleert en belazert. Deze film was zijn tijd eigenlijk vooruit, want deze gekke vrouwen waren de archetypes van veel sterke vrouwelijke rollen van tegenwoordig: de Cool Psycho Femme Fatale. De CPFF handelt soms bijna op robotische wijze; voor haar zijn emoties en gevoelens van ondergeschikt belang, als ze haar doel maar bereikt. Deze heldin straalt een soort onheilspellende aantrekkingskracht uit die mannen gek lijkt te maken. En ze is niet vies van een potje vechten.

Gestoord maar charmant

Je ziet haar shinen in haar gele, zwarte of rode pak. Op koele, maar charmante wijze doorspiest ze gewoon haar verkrachter met een joekel van een zwaard (Uma Thurman in Kill Bill). Of, hebben we haar weer: Winona Ryder, die in tv-show Stranger Things koortsachtig haar hele huis volhangt met kerstverlichting om via die weg in contact te komen met haar zoon, die op dat moment in een parallel universum zit. Ze weet heel goed waar ze mee bezig is en blijkt natuurlijk gelijk te hebben. Niet alleen zij, maar ook superheldin-turned-privédetective Jessica Jones, politieagente Marcella Backland (in de Netflix original Marcella) en CIA-agente Carrie Mathison in Homeland worden geregeld ‘gestoord’ genoemd door de mannen in hun universum. Bijvoorbeeld als ze iemand door het raam knallen omdat hij iets zegt wat hen niet aanstaat (Jessica), als ze eindelijk een moordenaar vinden en die willen laten stikken door middel van een plastic zak om zijn hoofd (Marcella), of als ze op romantische wijze geobsedeerd zijn door een levensgevaarlijke terrorist (Carrie). En als ‘gestoord’ betekent dat deze vrouwen mentaal niet altijd even gezond zijn, klopt dat eigenlijk wel. Zowel Jessica Jones, Marcella Backland en Carrie Mathison zijn, of werden, behandeld door een psychiater om van hun problemen en trauma’s af te komen.

Tot zover onze sterke vrouwelijke heldinnen. Ze doen hun werk goed, maar het is eigenlijk duidelijk dat zij dit alleen kunnen omdat ze verder zeer zelfdestructief zijn en zichzelf en hun omgeving verwaarlozen. Misschien is het voor mannen geruststellender als zij deze heldinnen gestoord kunnen noemen, of zien als mannen in een vrouwenlichaam, om hun succes te verklaren. Het zou raar zijn als ze daarnaast ook nog eens een functionerend gezin hadden, want je bent natuurlijk óf een goeie moeder, óf een sterke heldin die je ass kickt. Welkom in de tweedimensionele parallelle werkelijkheid van vrouwen in Hollywood.

Kunnen we uitkijken naar een nieuw sterk vrouwelijk archetype op het witte scherm? Het is tijd dat filmbazen meer films maken zoals Death Proof, waarbij vrouwen naar hartenlust een volwaardig mens mogen zijn… zonder dat daar een man voor nodig is die de film moet redden.