Er is een nieuwe rel rond de zogenaamde ‘community standards’, oftewel de gebruikerspolicy, van Facebook, waarin onder andere staat dat vrouwelijke tepels niet zijn toegestaan. Op 9 september haalde Facebook een nieuwsitem van de Noorse krant Afterposten van haar pagina’s. De krant had namelijk een artikel geschreven over foto’s die de geschiedenis van oorlog hebben geschreven. Eén daarvan was de wereldberoemde foto van Kim Phuc, het Vietnamese meisje dat gefotografeerd werd terwijl ze vluchtte voor een napalmaanval.
Figuur 1 Foto: Nick Ut
Jawel. U herkent de foto goed. Deze foto, van Nick Ut Cong Huynh uit 1972, Pulitzer Prize winnaar en misschien wel dé foto der foto’s als het gaat over de publieke perceptie van oorlog en oorlogvoering, is van Facebook gehaald omdat hij naaktheid bevat.
Toen de schrijver van het artikel, Tom Egeland, Kim Phuc’s eigen reactie op het verwijderen van de foto plaatste werd hij verbannen van Facebook. De reactie van Kim Phuc (die nu 53 is en in Canada woont) kwam via de woordvoerder van haar stichting de Kim Phuc Foundation en luidde als volgt: “Kim is saddened by those who would focus on the nudity in the historic picture rather than the powerful message it conveys. She fully supports the documentary image taken by Nick Ut as a moment of truth that captures the horror of war and its effects on innocent victims.”
Als je niet begrijpt hoe absurd het is om iemand om het verkondigen van deze mening van Facebook te verbannen, dan ben je een verloren zaak en wens ik je een prettig leven verder. Gelukkig was ook de hoofdredacteur van dagblad Afterposten, Espen Egil Hansen, verbolgen over de situatie, en daarom publiceerde hij een open brief aan Mark Zuckerberg, waarin hij de wind van voren krijgt over hun censuurbeleid:
Figuur 2 De voorpagina van Afterposten van 9-9-2016
De verklaring opent als volgt:
En wat daarna volgt is een genadeloze afrekening met de schijn vrijheid die Facebook erop nahoudt, waarin Hansen zich afvraagt wat Facebook had gedaan als het al de macht had gehad die het nu heeft ten tijde van de Mohammed Cartoons, en wat Facebook zou doen als er vandaag weer zo’n foto geplaatst zou worden.
Voordat ik verder ga, laten we hier even kort voor juichen.
Maar dan wordt het toch ook hoog tijd voor de kanttekeningen bij dit verhaal, want hoe blij ik ook ben dat mensen zich uitspreken tegen dit beleid, het is jammer dat het alleen gebeurt op het moment dat ze er zelf mee te maken krijgen. Terwijl het al veel langer aan de gang is. Vorig jaar al werd er een grote #freethenipple campaign gestart, en kon je met behulp van dit plaatje toch je ontblootte vrouwelijke bovenlijf op Facebook posten, terwijl de onbezoldigde geesten op Facebook geen last zouden hebben van je smerige, verderfelijke vrouwentepel.
Superhandig. Het leidde tot een stortvloed aan foto’s van naakte vrouwen met mannentepels over borsten gephotoshopt.
In maart van dit jaar werd een artikel van een Australische journaliste, Celeste Liddle, van Facebook afgehaald. Haar artikel ging over de gelijke van Aboriginal vrouwen en werd geïllustreerd door twee foto’s van vrouwen met traditionele lichaamsschilderingen en ontbloot bovenlijf. De manier waarop Aboriginal vrouwen er al een paar millenia bijlopen, waarvoor op andere plaatsen gevochten wordt om de cultuur te behouden. Hop, weg ermee. Het is seksueel en de naaktheid is te expliciet aldus Zuckerberg en vrienden.
En dan werden eind augstus 26 redacteuren van Facebook ontslagen die de newsfeeds van Facebook checkten op correctheid. Aangezien Facebook daar een ander algoritme voor had ontwikkeld waren die mensen niet meer nodig, terwijl twee dagen later een nepbericht over een Amerikaanse presentatrice van Fox News bij de trending stories verscheen. Dat lijkt een zijstraat als het gaat over naaktheid, maar illustreert hoezeer Facebook vertrouwd op machines en algoritmes, terwijl die nooit kunnen oordelen over het belang van verhalen en foto’s, en die bovendien altijd de gangbare ‘standaard’ zullen handhaven; de vrouwelijke tepel zal nooit door een algoritme geaccepteerd worden, terwijl, zoals Hansen beaamt, er een noodzaak is om dingen te doen die niet leuk zijn, die gelijk geaccepteerd zullen worden maar die een debat kunnen inspireren en vooruitgang en emancipatie kunnen bewerkstelligen.
Het algoritme zal de vrouw nooit zien als een volledig gelijke aan de man, haar lichaam zal altijd seksueel zijn, bekeken door de ogen van de man. Van een algoritme verlies je de zaak altijd. Facebook heeft inmiddels gezegd dat ze de historische foto van Kim Phuc zullen toestaan op hun site, maar dat doet natuurlijk niets af aan het feit dat ze de foto beschouwen als een uitzondering op de regel. En dat terwijl het niet eens zo logisch is:
De Afterposten-zaak tegen Facebook is belangrijk vanwege de censurering van de journalistieke praktijk (en gaat natuurlijk ook over het lichaam van een kind), maar laten we niet vergeten dat een groot deel van de Facebookcensuur voortkomt uit onderliggende aannames over de waarde van een vrouwenlichaam, waar we hoognodig vanaf moeten. Waar ligt dan de balans? In het klakkeloos, algoritmisch censureren van alles wat een beetje naaktheid vertoont, omdat een napalm aanval misschien een pedofiel zal opwinden? Alle vrouwentepels verbannen voor het geval dat iemand er aanstoot aan neemt?
Mocht je erover mee willen debatteren, Afterposten heeft er een hastag voor in het leven geroepen: #dearmark
Mijn mening mag duidelijk zijn:
Figuur 4: Esmerey.tumblr.com
