Share

Tweet

Share

Share

Email

Comments

Een column over hoe een ‘machoman’, die uitsmijter, anti-fascist en vechtsportinstructeur is, ook een feminist kan zijn. Aan de hand van voorbeelden uit het leven aan de deur van een club, op de mat van een dojo en het leven op de barricades probeert hij te laten zien dat je als ‘machoman’ constant geconfronteerd wordt met seksisme en dat het nogal wat voeten in aarde heeft wanneer je jezelf openlijk neerzet als feminist.

Toen ik 16 was, ging ik met mijn klas een weekend naar Antwerpen. Ik als enige jongen in een groep van 20 meiden in een stoffig hotel, in een pittoreske wijk met veel kunstgalerieën en musea. Het was een cultuurtrip. Anderen gingen naar Londen of Parijs, Barcelona of op ski-trip, maar ik wilde met mijn maatjes naar kunst kijken. De Beeldentuin zou het hoogtepunt zijn. Op vrijdagavond waren we echter gaan stappen met zijn allen, onder begeleiding van twee tekenleraren. Dronken eindigden we met zijn allen in een karaokebar, alwaar ik meerdere fantastische interpretaties van Prince-liedjes op het podium had vertoond, tot luid gejuich van vaste gasten en hoongelach van mijn klasgenoten. Ik had de tijd van mijn leven. Totdat ik merkte dat iemand van mijn vaste clubje niet meer aan tafel zat. Ik miste Marlies. Marlies was twee jaar ouder dan ik en had mij onder haar vleugel genomen bij Kunstgeschiedenis in mijn laatste jaar HAVO. Ik wist niet veel van haar, maar wel dat ze op haar 18e een vriend had van 32 jaar en ik vond haar daardoor best wel stoer. Ze was ook ontzettend “alto” en introduceerde me in de wereld van bands als de Smashing Pumpkins en Jesus and Mary Chain. Ze had altijd iets verdrietigs over zich heen, maar ik kon niet goed plaatsen wat het was.

“Beloof me dat je nooit een vrouw pijn zal doen”

Op het moment dat ik van het podium stapte, voelde ik dat er iets mis was en mijn lol was voorbij. “Waar is Marlies?” vroeg ik. Niemand wist het. Ik trok mijn jas aan en spurtte naar buiten. Het voelde niet goed. Na tien minuten door de regen gelopen te hebben, vond ik haar in een portiek halverwege op weg naar ons hotel. Huilend, knieën opgetrokken en haar polsen doorgesneden. Het bloed stroomde door de regen als een wilde rivier de stoep af. Ik hield haar hoofd omhoog en zag dat ze nog bij bewustzijn was. Ik beloofde haar te helpen en rende naar de overkant van de straat een restaurant binnen, waar ik vier theedoeken leende. Ik bond haar beide armen af aan de bovenkant en wikkelde de theedoeken om haar polsen, terwijl de eigenaar van het restaurant de ambulance belde. Ik zat met Marlies in mijn armen te wachten in de regen. Opeens greep ze me beet en zei ze: “Beloof me dat je nooit een vrouw pijn zal doen! Beloof het!” Ik schrok en zei: “Natuurlijk.” Maar ik wist niet precies wat ze bedoelde. Marlies ging naar het ziekenhuis en de dag erop was ze weer buiten en haar vrolijke zelf in de bus op weg naar huis. We hebben nooit meer gesproken over dat moment, maar ik voelde me niet op mijn gemak in mijn jongenslijf.

Later, toen ik 23 was en in Utrecht studeerde, ging ik een keer op een date met Marijke. Ik kende haar via-via en we gingen gewoon wat eten en drinken. Het was redelijk gezellig. Ik kletste over mijn studie Internationale Betrekkingen en zei sprak over haar rechtenstudie. Er was niet echt een klik, maar het was wel vermakelijk. Richting het toetje zei Marijke plotseling uit het niets: “Ik ga je niet mee vragen voor een kop thee dadelijk. Want dat kan ik nog niet.” Ik, onzeker als altijd, knikte instemmend en voelde zelfs enige opluchting. Marijke ging echter verder: “Twee jaar geleden ben ik tijdens een hospiteeravond een paar uur vastgehouden door mijn potentiële nieuwe huisbaas. Ik ben uiteindelijk ontsnapt en zonder kleren over straat gerend – het eerste beste café in, waar ze me hebben opgevangen. Ik ben nog niet zo comfortabel met mannen in een intieme omgeving.” Ik gaf aan dat ik het snapte en we dronken nog een colaatje.

Ik schaamde me om een man te zijn

Ik schaamde me om een man te zijn en dacht meteen terug aan die avond met Marlies. Het liefst wilde ik dat de wereld een andere plek was. Als dit soort dingen bleven gebeuren in mijn omgeving, wat betekende dat dan voor vrouwen in het algemeen? En wat waren de dingen die vrouwen me niet vertelden? Hoeveel vrouwen kende ik die iets was overkomen? Wat was er mis met deze wereld?

Ik was toen al actief als antifascist, kraker, anarchist, dierenrechtenactivist en anti-kapitalist en ik nam feminisme mee in mijn ideologie. Maar daar waar ik zonder pardon racisten of dierenbeulen aansprak op hun gedrag, bleef ik jarenlang muisstil over seksisme. Ik liet opmerkingen langs me heen gaan, ik bleef gerust bij een film zitten waar vrouwen duidelijk een ondergeschikte slaafse rol speelden en ik bleef een participerend onderdeel van de seksistische maatschappij. Waarom deed ik niets? Waarom zei ik niets? Op alle vlakken voelde het alsof ik buiten de Matrix stond, maar als het om seksisme en geweld tegen vrouwen ging, gaf ik geen thuis.

Talloze verhalen over geweld

Pas toen ik me begin dertig ging ontwikkelen van vechtsportinstructeur naar instructeur zelfverdediging en ik lessen ging geven aan vrouwen, zodat ze veiliger in het leven konden staan, merkte ik dat ik me schaamde voor mijn lange stilzwijgen. Ik hoorde tientallen verhalen over onveilig over straat gaan, uitgaansgeweld, huiselijk geweld en ik las de droge cijfers van verschillende instanties over seksueel geweld. Toen schaamde ik me nog meer. Als ik wel op de vuist durfde te gaan met neonazi’s, waarom durfde ik me dan niet uit te spreken als feminist? Als man diende ik mijn bek open te trekken en niet zwijgzaam toe te kijken. Daarom ging ik schrijven over seksisme, ik sprak collega’s, vrienden en klanten aan op hun seksistisch gedrag en pas jaren later durfde ik mezelf een feminist te noemen. Het voelde bevrijdend en ik zag de positieve feedback bij vrouwen en mannen die mij kenden. Maar ik zag ook de weerstand bij mannen die ik niet kende, die vals reageerden, alsof ik een landverrader was.

Pas nu zie ik dat ik veel eerder mijn mond had open moeten doen. Toen, na Marlies of op zijn minst na mijn date met Marijke, had ik als volwassen man kunnen zeggen: ik ga een wereld proberen te maken waar dit soort dingen niet meer gebeuren! Waar geweld tegen vrouwen niet vanzelfsprekend is. Ik wil een wereld waar seksistische grappen niet getolereerd worden, omdat ze een opmaat zijn naar het goedpraten van geweld. Ik wil een wereld waarin mannen elkaar aanspreken op elkaars gedrag. Ik wil een wereld waarin Marlies en Marijke gewoon zichzelf kunnen zijn. Zonder schade en verdriet. Daarom steun ik de White Ribbon-campagne van Emancipator. Want geweld tegen vrouwen, daar mag je nooit voor kiezen.