Vol bubbelend enthousiasme en trots kondigt opinieblad HP/De Tijd een nieuwe uitgave aan: speciaal voor vrouwen! Onder de naam HP/De Stijl biedt dit eerste nummer “puur en intelligent leesvoer ook voor haar.” Maar heeft vrouwelijk Nederland dan behoefte aan apart opiniërend nieuws? Met een roze voorblad en een insteek die rechtstreeks uit de jaren ’60 komt, ontstaat zo een vrouwenblad waar geen enkele bestaansreden voor is.
Anno 2017 is het te gek voor woorden dat een tijdschrift als HP/De Tijd een aparte uitgave maakt, “ook voor haar.” Deze manier van aankondigen suggereert namelijk dat de originele uitgave niet “voor haar” is: een sterk staaltje mannelijke normativiteit. De man is het universele uitgangspunt, het doelpubliek. De vrouw heeft een speciale versie nodig. De man de norm, de vrouw… Tja? Een op zijn minst opmerkelijk detail is dat het hier gaat om “puur en intelligent leesvoer.” Alsof we er normaliter bij een vrouwenblad wel meteen vanuit kunnen gaan dat daar geen sprake van is.
Het aankondigende bericht op Facebook zal menig vrouw én man even achter de oren hebben doen krabben: is dit een stunt? Inclusief lidwoord-fouten heeft het er alle schijn van dat niet goed over dit bericht is nagedacht. Veel positieve reacties krijgt het dan ook niet.
De tweede perfecte doelgroep
Maar nee, na even doorklikken blijkt: HP/De Stijl is dodelijk serieus. Want “naast onze mannelijke lezers [zijn vrouwen] de perfecte doelgroep van HP/De Tijd: ze maken immers steeds vaker deel uit van de groep van opinieleiders in dit land.” Natuurlijk, naast de mannelijke lezers. Daarvan kunnen we er blijkbaar zónder verdere verantwoording al vanuit gaan dat ze de perfecte doelgroep zijn van zo’n intelligent opinieblad.
Prettig is ook dat er in het voorbijgaan wordt genoemd dat we als vrouwen doorgaans zo’n grote emotionele intelligentie hebben en een fijn gevoel voor humor. Verpakt als compliment is een dergelijke generalisatie eigenlijk net zo onzinnig als de constatering dat de gemiddelde man maar twee stappen verwijderd is van de apenrots, of dat ‘wij’ zo lekker zorgzaam zijn allemaal. Bovendien is het gevaarlijk: zulk subtiel seksisme versterkt vaak zelfs zonder dat we het door hebben de schadelijke stereotypen die vrouwen in een hoekje duwen. Het idee dat de vrouw emotioneel intelligent is en de man een gesloten boek is beperkend voor allebei. Dé vrouw bestaat niet, dé man evenmin.
Ook de observatie dat vrouwen steeds vaker een platform krijgen om hun stem te laten horen, is interessant. Blijkbaar is het daarmee tijd geworden om al die eerder niet-erkende intelligentie te gaan voeden met een eigen blad. Het klopt, er komt meer aandacht voor de zichtbaarheid van vrouwelijke opiniemakers en experts. Maar als je écht streeft naar gelijkwaardigheid, zorg je dat je blad interessant is voor iedereen.
Een beperkt en beperkend vrouwbeeld
Een korte inspectie van het aanbod laat zien dat van de vijf genoemde artikelen, er drie gaan over achtereenvolgens:
– De oudere vrouw als sekssymbool, in trek bij de jongere man. (Want natuurlijk meten wij ons graag aan de mening van een man.)
– Benjamin Herman, die allereerst geïntroduceerd wordt als sexy en in de tweede plaats als muzikant. (Logisch, dat hij goede muziek maakt, is voor ‘ons vrouwen’ bijzaak.)
– Upcyclen, een hip, milieubewust en inmiddels goed-ingeburgerd concept. Maar voor de zekerheid begint het stuk toch even met de uitleg dat dit niks met fietsen te maken heeft.
Er is niets mis met een gezonde interesse in een sexy man, vrouw of iedereen die daar buiten valt. En het empoweren van ‘oudere vrouwen’ en hun seksualiteit is mooi (al kan dat ook best op eigen kracht.) Ook is het niet erg nog nooit gehoord te hebben van upcyclen. Ik wil niet beweren dat er los van elkaar iets mis is met deze artikelen, of het verkeerd is je hier als vrouw mee bezig te houden. Het is de combinatie ervan die een beperkt en neerbuigend vrouwbeeld schetst, dat mijn meest aartsconservatieve oom niet zou misstaan. Op een redactie van een kwaliteitsblad hoort dit niet thuis, voor mannen óf voor vrouwen.
Wij vrouwen zijn meer dan wat de redactie van HP/De Tijd van ons denkt. Er bestaat niet zoiets als een vrouwelijk wereldbeeld of opinie, of nieuws speciaal geschikt voor de vrouw. We verdienen het om net als mannen op de eerste plaats te komen en op onze individuele interesses en kwaliteiten aangesproken te worden. En niet op die van ons geslacht. Des te problematischer is de afsluitende quote van Kajsa Ollongren, die het feminisme voorbij zegt te zijn. “Ik heb mijn vrouw-zijn nooit als een obstakel ervaren.” De obstakels waar je mee te maken krijgt omdat je vrouw bent, liggen niet aan je vrouw-zijn. Het zijn de idiote eisen, stereotypen en andere vormen van seksisme en misogynie. Ze liggen aan de manier waarop onze samenleving is ingericht, de onderliggende aannames en het idee dat een ‘normaal’ tijdschrift een mannenblad is. En als de gewone HP/De Tijd niet voldoende ook voor vrouwen is, helpt een apart tijdschrift niet.
Meer Vileine scherpte? We maken samen met Blendle elke week een themabrief, abonneer je hier op onze weekcyclus!
