Veel islamitische vrouwen zullen dit herkennen: het is ramadan, je eet een broodje en wordt door verbaasde niet-moslims direct ondervraagd. Dat je tijdens je menstruatie niet mag vasten, omdat je dan tijdelijk ‘onrein’ bent, wordt niet begrepen. Sommige niet-moslims, waaronder ook feministen, zien hier seksisme in. En dat is begrijpelijk: waarom zou je tenslotte onrein zijn door dit natuurlijke proces van bloedverlies? Waarom zou vrouw-zijn nou vies zijn? Maar de redenering achter dit verbod, is minder seksistisch is dan het in eerste instantie lijkt.
Menstruerende vrouwen worden van een aantal dingen uitgesloten. Zo kunnen ze niet het rituele gebed uitoefenen, de Koran aanraken of geslachtsgemeenschap hebben. Niet omdat ze dan minder waard zijn, maar om de simpele, praktische reden dat zij zich niet ritueel kunnen wassen. Bij de rituele wassing moet het lichaam namelijk squeaky clean zijn: geen oud zweet, geen vuil onder de nagels, geen zichtbaar oorsmeer. Bij het laten van een scheetje is de wassing al niet meer geldig. Bij menstruatie, waarbij dus constant ‘afvalstoffen’ afgescheiden worden, is zo’n wassing niet vol te houden. Dit maakt je echter niet écht onrein, zeker spiritueel gezien niet.
Van Allah moet je goed voor je lichaam zorgen
Bij het vasten komt er een ander belangrijk punt bij. Met menstruatie komt vaak ook lichamelijk (en emotioneel) ongemak. Sommige vrouwen voelen zich somber, anderen chagrijnig. Om het over alle lichamelijke klachten (hoofdpijn, buikpijn, moeheid) nog maar niet te hebben. Uit de regelgeving voor het vasten, en uit de Koran zelf, blijkt dat dit meer dan erkend wordt binnen de islamitische cultuur. Omdat het bij lichamelijke kwalen niet gezond is om te vasten en omdat je van Allah juist goed voor jezelf en je lichaam moet zorgen, is het verboden om als kind, als oudere, als reiziger, als zwangere, bij een ziekte of tijdens de menstruatie tóch te vasten. Je lichaam is dan tenslotte niet op haar gezondst. Daarom ben je in die korte periode vrij van de verplichtingen, en hoef je je ook geen zorgen te maken om de beloningen die je kunt mislopen in de ramadan: als het namelijk wel je intentie was om te vasten en te bidden als je niet ongesteld was geweest, dan wordt het geteld alsof je wel gevast en gebeden hebt.
Stoppen met vasten is een soort menstruatieverlof
Het zou dus inderdaad als discriminatie gezien kunnen worden dat vrouwen niet mogen vasten als ze menstrueren (er wordt tenslotte onderscheid gemaakt tussen man en vrouw), maar het onderscheid werkt gelukkig in het voordeel voor deze vrouwen. Het tijdelijk stoppen met vasten is als een soort menstruatieverlof: het idee dat vrouwen vrij moeten kunnen nemen van hun werk, als ze zich door ongesteld niet goed voelen. Het is een teken van erkenning en barmhartigheid voor de lichamelijke kwesties waar vrouwen mee te maken hebben. Het naar je lichaam luisteren, en er goed voor zorgen, is het aanbidden van Allah in de puurste vorm. Allah, die jou dat volmaakte, vrouwelijke lichaam heeft geschonken, wil dus dat je een welverdiende pauze neemt.
Pingback: Minifesto: de voordelen van vasten – Vileine.com
Nadia
24 juni 2017 at 02:30
Mijn bloedsuikergehalte gaat tot een dieptepunt als ik ongesteld ben. Als ik dan zou vasten zou ik flauwvallen. Tevens is menstruatie ook een soort detox als het vasten. Ziwel emotioneel als fysiek, zo zie ik het.
Pingback: Ramadan Klapper 2017