REAL/FAKE

Must Thinks: de handtas

Bron: Amarens Eggeraat

Amarens Eggeraat praat en schrijft gewapend met haar kennis terug, wanneer we weer eens collectief worden gehersenspoeld om iets te “moeten hebben”.

Waarom hebben bijna alle vrouwen een handtas?
Onlangs werd bekend dat het gunstiger is om in een Hermès Birkin-tas te investeren dan in goud. Zo’n vierkant gevaarte van krokodillenleer, ooit ontworpen voor actrice Jane Birkin, is meer waard dan de Amerikaanse aandelenmarkt. Mocht je er een willen bestellen: de wachtlijst is ongeveer zes jaar, de prijs kan oplopen tot honderdduizenden euro’s.

De Birkintas is een extreem voorbeeld, maar ook de gemiddelde V&D-handtas is zoveel meer dan een verplaatsbaar stoffen omhulsel. Zo’n tas is een verlengde van je identiteit, een statement, een houvast in een wereld vol onzekerheden. Tijdschriften als Elle en Vogue publiceren eindeloze lijstjes met ‘onmisbare’ tassen van duizenden euro’s. Mensen vechten om een handtas, huilen om een handtas, of besteden er zonder te knipperen een half jaarinkomen aan. En als ik schrijf ‘mensen’ bedoel ik vooral ‘vrouwen’, want over het algemeen zijn het vrouwen die over straat gaan met een tas onder hun oksel. De handtas, en alle massahysterie die er bij komt kijken, wordt gezien als iets ‘typisch vrouwelijks’.

Zelf draag ik ook vaak een handtas bij me. Hij zit voornamelijk vol hard geworden zakdoekjes, kruimels, bruine klokhuizen, lege plastic flesjes, lege aanstekers, maandverbandverpakkingen, onbestemde kleverige dingen, dode wespen, bonnetjes met uitgespuugde stukjes kauwgum erin, zand, vergeten dropjes, Albert Heijn-receptkaarten en fijn gruis. Belangrijke dingen, zoals mijn portemonnee en sleutels, bewaar ik liever in de binnenzak van mijn jas, anders vind ik ze nooit terug, maar zonder die veredelde vuilniszak om mijn schouder denk ik toch om de vijf minuten dat ik iets heel belangrijks ben vergeten. Onbewust keert de handtas zo steeds weer terug in mijn leven.

Waarom is het ooit vrouwelijk geworden om met een zak spullen onder je arm rond te zeulen? De geschiedenis van de handtas gaat ongeveer als volgt: ooit, lang geleden, moesten zowel mannen als vrouwen tasjes om hun middel dragen om hun muntjes, schelpjes en andere waardevolle spullen in te bewaren. Na de technologische doorbraak van de broekzak, eind zestiende eeuw, had de broekdragende man geen geen tas meer nodig; vrouwen hingen bij gebrek aan broek hun tasjes ergens tussen hun vele rokken.

Tot zover was er niet zoveel geks aan de hand. Maar begin negentiende eeuw, toen het neo-classisisme populair werd en iedereen dunne jurken ging dragen om zoveel mogelijk op een Grieks standbeeld te lijken, was er geen ruimte meer om een tasje onder de rok te dragen. De oplossing was de eerste echte handtas: de reticule, een met borduursel versierd etuitje, dat met een touwtje aan je pols bungelde. De handtas werd zichtbaar en veranderde prompt van een noodzakelijk gebruiksvoorwerp in een fashion item dat niet mooi en duur genoeg kon zijn.

En de handtas bleef. Dat vrouwen uiteindelijk ook broeken mochten dragen, deed niets af aan het feit dat in de afgelopen eeuw de handtas alsmaar belangrijker, duurder en gekker werd. De emancipatie zorgde weliswaar voor grotere en meer praktische handtassen, zodat de werkende vrouw ook haar stapels papier kon vervoeren – maar die handtas bleef een hardnekkig symbool voor vrouwelijkheid.

Maar waarom is dat eigenlijk zo? Hoe komt het dat de cult van de handtas in de afgelopen tweehonderd jaar zo sterk is geworden dat vrouwenkleding nog steeds niet standaard van behoorlijke zakken wordt voorzien? Waarom gaan er miljarden euro’s om in de handtassenindustrie, maar is er nog geen enkele bh met zakjes te koop bij de Hema? Waarom maken we ons eigen leven zo moeilijk en laten we onze waardevolle bezittingen als een soort piñata voor tasjesdieven aan onze arm bungelen?

Antwoorden op deze vragen zijn vrij deprimerend. Vrouwen houden zichzelf voor dat er een heel arsenaal aan producten nodig is om de hele dag acceptabel te blijven: je kunt immers op elk moment overvallen worden door een gebarsten lip, velletjes op je voorhoofd, een onverwachte snorhaar of een overactieve talgklier- en voor al die spullen heb je een flinke tas nodig. Henrietta, van de onderhoudende website henriettashandbag.com (‘Divine handbags for the diva in you!’) ondersteunt bovendien de theorie dat vrouwen van nature graag voor anderen zorgen, dus dat de handtas een onmisbaar middel is in de instinctieve vrouwelijke drift om iedereen in de omgeving te kunnen voorzien van keelsnoepjes en tissues.

Een nog grimmiger verklaring is dat vrouwen die zich in de publieke ruimte begeven, er maar beter uit kunnen zien alsof ze ergens mee bezig zijn: aan het winkelen, op weg naar hun werk, of onderweg om anderen te ontmoeten. Want een vrouw die zomaar wat tijd aan het verdoen is op straat is óf gek, of een hoer. Een tas is een deel van de vermomming die een vrouw aan moet trekken om zich buiten te bevinden zonder rare blikken of ongewenste voorstellen uit te lokken.En angstaanjagend achterhaalde gedachte misschien, maar zoals deze studie uit 2009  laat zien, zijn er veel minder vrouwen op straat dan mannen zodra de winkels sluiten, en na het donker zijn ze er nauwelijks meer. Ook zijn vrouwen vaker in het gezelschap van anderen als ze zich door de publieke ruimte een weg banen.

De straat is voor vrouwen niets meer dan de weg ergens naartoe, terwijl het voor veel mannen een bestemming in zichzelf is. Op vrouwen wordt gelet: ze kunnen niet naar buiten zonder zich voor te bereiden op de wegende blikken van alle mensen die ze ontmoet, die zich onbewust afvragen wat ze aan het doen is. In de publieke sfeer moet een vrouw constant nadenken over hoe ze eruit ziet, wat ze uitstraalt naar haar omgeving. Voor een man is het een stuk makkelijker om onopgemerkt en onbekommerd een ommetje te maken: de straat past hem als zijn eigen woonkamer. Maar voor een vrouw is het buiten gevaarlijk, is de instinctieve aanname, dus ze is er niet zomaar. Dat maakt de handtas een symbool voor vrouwelijkheid, omdat vrouwen zo’n ding nodig hebben om aan te tonen dat ze buitenshuis rondlopen met een respectabele reden.

Al het voortschrijdend inzicht dat jaren van emancipatie ons heeft gebracht ten spijt, worden handtassen alsmaar groter en duurder. Natuurlijk is er niets mis met het bezitten of begeren van een handtas, zelfs als ‘ie tienduizenden euro’s kost, of als ‘ie eruit ziet als die Louis Vuitton-tas die Sarah Jessica Parker voor haar personal assistent kocht in de Sex & the City-film (lelijk). Maar we zouden vol overtuiging voor de lelijkheid en onhandigheid van de handtas moeten kiezen; niet vanuit de nerveuze neiging om overal lipgloss mee nartoe te nemen of omdat je je “naakt” en onzeker voelt zonder tas.

2 Comments

2 Comments

    • Redactie Vileine

      19 februari 2016 at 00:05

      Wauw Hema :0

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

VERS

We do not believe in the world empowering women.

We believe in women empowering the world!

Journalist, activist, game-changing artist, mind-body scientist, international solidarist?

Join the tribe

Copyright © 2020 Vileine

To Top