Oké oké, laatst kwam de haat voor Hannah Horvath al uitgebreid aan bod, maar de superieure seizoensfinale van Girls schreeuwt gewoon om een lofzang. Vier redenen dat Girls belooft het feministische sprookje te worden dat Sex & The City eigenlijk nooit is geweest.
Het vijfde en een-na-laatste seizoen van Girls is afgelopen. Iets meer dan een week geleden werden fans getrakteerd op de dikke vette (dubbele) seizoensfinale. And what a finale it was… Want niet alleen bleek het de meest bevredigende Girls-finale sinds, nou ja, eigenlijk ooit, het was ook het soort finale dat ons een voorzichtig idee geeft van hoe dit coming of age-verhaal van vier zoekende jonge vrouwen zal eindigen. Een glimp geeft van waar de tot nu toe even onvoorspelbare als ongrijpbare serie uiteindelijk heengaat. En die glimp biedt veel om opgetogen over te zijn. Heel veel zelfs.
Vanaf het begin in 2012 bleek Girls als serie in een heimelijke behoefte te voldoen. Een behoefte waarvan je je als kijker tot dan toe misschien niet eens bewust was geweest, maar die in dat eerste seizoen van die grappige, rauwe en tikje vreemde nieuwe vrouwenserie niet alleen bevredigt, maar met terugwerkende kracht pas echt voelbaar werd. Als een piepje in je oor, dat pas opvalt als het er niet meer is. De behoefte aan een serie zo brutaal en vernieuwend als Sex & The City destijds was, maar dan over het leven van mensen waar je je ook echt mee kon identificeren. Geen leven overgoten met hoogglanslak, champagne en zuurstokroze glitters, maar een leven zo rommelig, ongemakkelijk en gebrekkig als de levens van gewone stervelingen nu eenmaal zijn. Een serie waarin plek is voor blubberende buiken, ongelijke borsten, belabberde kledingkeuzes, nog belabberder beslissingen, dwangneuroses, valse vrienden en slechte – oh zo slechte – seks.
Girls voorzag in die behoefte en gaf ons een ‘Sex & The City’ zonder Instagram-filter. Waarin de carrières niet vanzelfsprekend geslaagd zijn, de outfits niet vanzelfsprekend flatteus, de vriendschappen niet vanzelfsprekend onvoorwaardelijk en de hoofdrolspelers niet vanzelfsprekend sympathiek. Girls is als serie zeker niet perfect en kent door de seizoenen heen onmiskenbare ups & downs in kwaliteit, maar blijft zich desondanks bewijzen als misschien wel de meest iconische en meest feministische vrouwenserie van deze tijd. Misschien, ja, ik schrijf misschien. Want hoe een verhaal de geschiedenisboeken ingaat, hangt toch voor een groot deel af van de afloop. Romeo en Juliet kun je tot ver over de helft nog als een hoopvol liefdesverhaal interpreteren, het is het noodlottige einde dat het uiteindelijk tot een tragedie maakt. Zo maakte Sex & The City in de beginjaren naam als een instant klassieker in het feministische discours, maar laten we eerlijk wezen, het slot degradeerde de ooit zo vrijgevochten serie op de valreep tot een bedroevend rolbevestigend ‘vrouw-trouwt-droomman-met-lekker-veel-geld’-sprookje.
Alle hoop voor Girls is dus op het laatste seizoen gevestigd, waarin voor eens en voor altijd duidelijk moet worden naar welk verhaal we nu eigenlijk al vijf seizoenen hebben zitten kijken. Welke lessen we uit al die fragmenten uit de woelige levens van die vier jonge vrouwen mogen meenemen. Want de legacy van de serie staat of valt bij de laatste draai die er aan de verhaallijnen van Hannah, Marnie, Jessa en Shoshana gegeven wordt. En even – zo ergens halverwege seizoen 4 – leek het toch weer ‘mis’ te gaan. Marnie gaat voor het ‘perfecte’ huwelijk. Jessa verraadt haar oudste vriendin Hannah door met haar ex aan te pappen. Shosh vlucht voor haar problemen weg naar Tokyo, waar zij als ‘gekkie van de groep’ eindelijk zichzelf kan zijn en natuurlijk een knappe Japanner ontmoet. En Hannah, onaangepaste, impulsieve, onmogelijke Hannah, valt na de destructieve maar onmiskenbaar interessante Adam in de armen van de slimme, brave nice guy Fran, die van haar wel even een normaal en deugdelijk meisje zal maken. Even, ja even, dreigde Girls toch niet de baanbrekende, hoopvolle voice of a generation-serie te worden, die hij zo lang beloofde te zijn. Maar toen kwam de seizoensfinale van vorige week.
Een dubbele finale die op meerdere fronten indruk maakt en een opmaak lijkt te zijn voor een toch nog Girls-waardige afloop volgend jaar. Maar vooral een finale die hoopvol stemt dat Girls niet van plan is om op dezelfde ‘roldoorbrekend-oh-nee-toch-maar-niet’-tour te gaan, waarmee zelfs de fabulous Sex & The City (ja, begrijp me niet verkeerd: ik vond het een heerlijke serie om te kijken) op de valreep nog even haar feministische legacy verraadde. Hoopvol dat Girls niet op de platgetreden plotwendingen gaat trakteren waar series en films over vrouwen uiteindelijk toch zo vaak nog hun toevlucht tot nemen. Hier de vier cliché’s die Girls godzijdank lijkt te gaan omzeilen:
1. Kille bitch wordt toch nog gevoelig en lief
Kon het einde van Miranda Hobbes pas echt happy zijn toen ze haar ‘kille’ en carrièregerichte karakter opzij had geschoven voor een poezeligere versie van zichzelf met een man en een kind, in Girls zien we ‘bitch’ Marnie die tot het besef komt dat ze zichzelf en alle minder loveable kanten die daarbij horen maar beter kan accepteren als een wezenlijk deel van zichzelf, dan dat ze voor een man iemand probeert te zijn die ze nooit is geweest. Ze neemt afstand van de gluiperige nep-hippie Desie, beseffend dat ze opgetogener was over het idee van een huwelijk dan over hem. Ze weerstaat de verleiding om – ondanks een romantische escapade – in de armen van haar knappe en plotseling een stuk ruigere ex-vriend Charlie te vallen, die haar een spannende droom, maar geen realiteit kan bieden. In plaats daarvan krijgen we een Marnie die beseft dat ze misschien wel eenzaam, maar sinds tijden ook weer een beetje zichzelf is. Ook al matcht dat ‘zelf’ misschien niet altijd met het perfecte plaatje. We zien haar eindelijk niet langer poserend als het laid back kunstenaarsmeisje dat ze nooit is geweest. We zien een Marnie die lijkt te zijn begonnen aan een voorzichtig proces van acceptatie van haar gevoelens, haar onmogelijkheden en haar beperkingen. Oftewel: van zichzelf.
2. Meisje vlucht naar een ver oord waar alles toch nog goed komt
We krijgen geen Carrie die na een plichtmatige ‘wat-heb-ik-het-toch-moeilijk’-montage gered wordt door haar langverwachte prince charming, waarna alles toch nog goed komt. Nee, we zien Soshana die terug is in New York, nadat ze tot inzicht is gekomen dat haar avontuur in Tokyo misschien een welkome vlucht van de nijpende levensvragen der twintigers was, maar dat thuis de realiteit van haar echte leven wacht. Een leven waar ze vroeg of laat toch echt zelf invulling aan zal moeten geven. We zien haar na terugkomst even wentelen in frustratie en heimwee, maar thank god ook besluiten zichzelf weer een schop onder de kont geven. We zien haar besluiten de marketeer in zichzelf te omarmen en haar studie en ervaring in Japan nuttig in te zetten om het noodlijdende café van Ray er weer bovenop te helpen. En het is in al z’n eenvoud het bevredigendste dat we dit personage in tijden hebben zien doen. Waar het ‘lang en gelukkig’ voor gekke Shosh in het ‘nog gekkere’ Japan een gemakzuchtig einde dreigde te worden van haar potentieel krachtige verhaallijn, lijkt die kracht werkelijk los te komen nu Shosh terug in New York klaar lijkt om het leven niet langer als een dreinend kind, maar als een volwassene en empowerd professional tegemoet te treden. Of dat in elk geval te proberen.
3. Twee vrouwen krijgen ruzie over een man
Hoe close Miranda en Carrie als vriendinnen ook waren, als ze dan een keer echt ruzie hadden, ging het jammer genoeg altijd over een man. Of het nou Mr. Big was of Mr. Petrowsky, het was altijd een love interest die in staat bleek een wig tussen de vrouwen te drijven. En even leek het bij Girls ook weer die kant op te gaan, want we zagen Jessa er met Hannah’s ex Adam vandoor gaan. Ook al is het een affaire die door de chemie tussen de twee vanaf het begin volledig organisch aanvoelde, het wakkerde ook de vrees aan dat de diepe, gecompliceerde vriendschap tussen Hannah en Jessa door de Adam-affaire uiteindelijk zou worden gereduceerd tot ’t afgezaagde verhaaltje van who-gets-the-guy? Maar in de finale van afgelopen week bewijst Girls gelukkig dat die vrees voor niets is geweest. Als Jessa worstelt met haar verloren vriendschap met Hannah en Adam daar voor de zoveelste keer niets over wil horen, volgt een explosieve en gewelddadige ruzie waarin Jessa Adam toebijt dat Hannah voor haar ondanks alles altijd op de eerste plaats zal komen. Ze verwijt hem dat ze door hem haar principes van ‘nooit de liefde van een vriendin stelen’ heeft geschonden en dat ze hem daar nooit voor zal vergeven, ook al sterven ze als man en vrouw samen in hetzelfde bed. Het is een juweel van een scene. Niet alleen doordat hij op een bijzondere manier zowel komisch als beangstigend is, maar vooral ook omdat Girls ermee laat zien: ja, dit is een verhaallijn over twee vrouwen die met elkaar breken vanwege een man. Maar het gáát niet om de man. Het gáát om twee vriendinnen die elkaar verliezen. Om de vraag of ze elkaar weer zullen vinden, of dat ze elkaar maar beter los kunnen laten.
4. Gek meisje wordt eindelijk normaal
De eeuwige single Carrie vindt haar prins, de carrièretijger Miranda wordt parttime huismoeder, de op uiterlijk gerichte Charlotte wordt verliefd op een lelijke man en de monogamieverachtende Samantha wordt toch nog verliefd. Hoe charmant al die soort plotwendingen op het eerste gezicht ook lijken, de boodschap lijkt toch vooral te zijn dat zodra deze vrouwen de ‘afwijkende’ kanten in zichzelf maar voldoende bijslijpen, ze uiteindelijk toch nog lang en gelukkig leven. Verreweg het meest bevredigende van het einde van dit seizoen van Girls was dan ook de break-up tussen Hannah en Fran, nadat Hannah zich realiseert dat deze jongen misschien wel ‘nicest guy she has ever dated’ is – zoals iedereen haar tot vermoeiens toe blijft inpeperen – maar hij desondanks voor geen méter bij haar past. Ja, hij is de aardige en de redelijke en heeft in hun ruzies vrijwel altijd gelijk, maar the bottom line blijft: hij accepteert Hannah niet zoals ze is. Hij ziet haar onmogelijke eigenschappen als vlekken die hij weg moet poetsen, niet beseffend dat deze eigenschappen – hoe onhebbelijk ook – Hannah nu eenmaal maken tot wie ze is. In de finale van Girls zien we hoe Hannah ook tot dat besef komt. Die niet niet per se blij is met zichzelf, niet per se weet hoe ze dit leven te lijf moet gaan, maar eindelijk begint te beseffen dat de persoon met wie ze het gevecht uiteindelijk moet gaan winnen, toch echt zijzelf is. De onuitstaanbare, maar ook zo gecompliceerde en interessante Hannah, met al haar rafelrandjes, onredelijkheid en onmogelijkheden die bij haar horen.
De finale van Girls stemt zo hoopvol, omdat de serie ons lijkt te laten zien dat happy endings niet altijd droommannen, getemde feeksen en een onrealistische vriendschapsmoraal hoeven te bevatten. Dat ze niet altijd samen hoeven te gaan met blauwe luchten, rijke prinsen en netjes aangepaste prinsessen en een roze geverfd luchtkasteel. Nee, soms gaan ze gewoon over stapje voor stapje leren hoe je dit leven een beetje doorkomt, beseffen dat niet alles precies zal zijn zoals je het had voorgesteld en eindelijk – eindelijk – vrede sluiten met wie je bent. En zeg nu zelf: dat is verreweg the happiest ending van allemaal.
Pingback: The Female Gaze: Broad City geeft ons imperfectie zonder zelfhaat – Vileine.com