Ancilla van de Leest is eind juni gekozen tot lijsttrekker van de Piratenpartij. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 haalde de Piratenparij op ruim tweehonderd stemmen na net geen zetel in Amsterdam. Nu telt de politieke partij volgens de peilingen van EenVandaag landelijk voor het eerst één zetel. Ancilla zette zich in voor belangenorganisatie Bits of Freedom en schreef columns over privacy voor FD Outlook en opiniesite joop.nl. Eerder was ze bekend als fetisjmodel onder de naam Ancilla Tilia.
Gefeliciteerd met je lijsttrekkerschap! Hoe waren de reacties?
Veel positieve reacties, misschien nog wel positiever dan ik had verwacht. Er komt een hoop pers op me af, maar wel leuk. Mensen in mijn directe omgeving waren niet heel verrast. Ik heb inmiddels ook wat journalisten gesproken die ik nog kende van de gemeenteraadsverkiezingen van 2014. Ook uit die hoek denk ik dat het niet helemaal een verrassing was.
Was het allemaal al beklonken achter de schermen?
Misschien niet dat ik lijsttrekker werd. Dat lag zelfs voor mezelf niet helemaal direct in de lijn der verwachtingen, maar dat ik me inzet voor de Piratenpartij – dat mag inmiddels bekend zijn.
Je bent nu één van de weinige vrouwelijke lijsttrekkers van de politieke partijen in dit land, hoe voelt dat?
Ja! Jet Bussemaker heeft opgeroepen dat er meer vrouwelijke lijsttrekkers moesten komen, dus ik dacht: nou, dat laat ik me geen twee keer zeggen! Haha. Ik ben zelf natuurlijk helemaal niet bezig met mijn vrouw-zijn. Ik zie ons als partij. Wat dat betreft identificeer ik mezelf eigenlijk niet heel uitgesproken als vrouw. Het is meer iets waar de buitenwereld je op wijst, dan dat ik daar zelf heel erg mee bezig ben.
Hoe blijkt dat?
Hadjar’s column in de Metro legde wel goed de vinger op de zere plek. Op het moment dat ik besproken word in de media, gaat het daar wel vaak over. En op een manier waarvan ik denk: zou dat ook zijn gebeurd als ik man was geweest? Ik vind Arnold Schwarzenegger wel een goed voorbeeld wat dat betreft, omdat hij ook iemand is die heel expliciet met zijn lichaam werkte als instrument en toch ook de overstap heeft gemaakt naar de politiek als gouverneur van Californië. Ik vraag me altijd af: zouden ze ook zo over hem spreken?
Wat bedoel je precies met ‘zo’ spreken?
Er wordt weleens gezegd: “Het is niet alleen een mooi plaatje; ze heeft ook nog eens iets te zeggen.” Dan denk ik: ja, jeetje. Ik ben al best wel lang actief in de media, ik schrijf columns over privacy en ga zo maar door. Dus voor mij is het gewoon een gegeven dat ik een verhaal heb. Maar dan wordt er nu bij gezegd: ook dát nog! Terwijl het voor mij daar begint. Het is natuurlijk wel een beetje gek om dat te zeggen als iemand tot lijsttrekker is gekozen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 heb ik mij ook ingezet voor de Piratenpartij. Destijds vond ik het wel logisch dat mensen zeiden: wat een bijzondere overstap! Maar inmiddels doe ik al jarenlang de hele dag niets anders dan mij borderline-obsessief bezighouden met privacyvraagstukken, wetten, regelgeving en surveillance-onderwerpen. En ja: vroeger deed ik iets anders. Maar ja, wie niet?
Je hebt bekendheid verworven omdat je vroeger fetisjmodel was. Helpt het nu niet juist ook dat je die bekendheid kunt inzetten voor de Piratenpartij?
Als wij als Piratenpartij een platform krijgen dat we eerder niet kregen, dan vind ik dat alleen maar mooi.
Heb je het gevoel dat dit zo is?
Ik weet hoe media werken en ik denk wel dat media sneller openstaan voor onze boodschap op het moment dat er iemand staat die meer mediageniek is dan een ander. Gelukkig is er tot nu toe wel genoeg ruimte om het ook over onze partijpunten te hebben. En dan vind ik het niet erg om ook een vraag te beantwoorden over mijn modellenwerk, als ik het daarna over de partij en waar wij voor staan mag hebben.
Volg je de Nederlandse talkshows?
Weinig, moet ik eerlijk zeggen. De opstootjes heb ik natuurlijk wel meegekregen. En dat er weinig vrouwen aanschuiven.
Hoe zijn jouw ervaringen als ‘talkshowvlees’?
Dat hangt heel erg van talkshow tot talkshow af. Ik heb de afgelopen tijd een paar keer bij Van Liempt Live gezeten en dat vind ik een heel prettig programma met een hele goede gastheer en interessante gasten. Ik heb ook wel eens in een Belgische talkshow gezeten. Daar gaat het er heel anders aan toe dan bij een RTL Late Night, terwijl dat toch ergens hetzelfde format is.
In welke zin anders?
De toon waarop men daar televisie maakt. Veel bedeesder. Veel minder sensationalistisch lijkt het wel. Misschien is dat ook wel een cultuurverschil.
Je bent voor een gedeelte in België opgegroeid, bevalt die cultuur je wat dat betreft beter?
Ik vind wel dat men hier in Nederland minder beschaamd is om onbeschaamd oppervlakkig te blijven. In België is het zo bepaald dat dat niet zo snel wordt getolereerd.
Bij het welbekende akkefietje met Gordon bij RTL Late Night (waarin je hem aanraadde om minder coke te gebruiken toen hij je niet liet uitpraten) kan je misschien ook zeggen dat je daar wel het uiterste te pakken had wat betreft tafelgast naast je. Hoe kijk je terug op dit moment?
Het fragment blijft mensen bij. Inmiddels is het al een hele tijd geleden. Volgens mij was het letterlijk de tweede aflevering van RTL Late Night. Nu is het een gevestigd format en iedereen weet wat je kan verwachten op het moment dat je daar aanschuift. Ik denk dat iedereen toen nog een beetje aan het kijken was van: oké, wat is dit voor iets? Uiteraard zou ik dit nu heel anders doen. Maar goed, zo werkt het leven. Je doet dingen en de volgende keer denk je: nu doe ik het anders.
Gordon zei in de uitzending dat je geen recht zou hebben om over privacy te spreken omdat je zelf naakt te vinden bent op het internet. Heb je het idee dat het anders was gelopen als er geen mooie vrouw voor hem had gezeten? Als je een Arnold Schwarzenegger was geweest?
Dat weet ik eerlijk gezegd niet. Hij greep dit aan als aangelegenheid, maar ik was te gast bij RTL Late Night om kritiek te leveren op toenmalig VVD-minister Ivo Opstelten – en Gordon is een uitgesproken VVD-er. Dus ik denk dat er wel iets meer op de achtergrond speelde op dat moment dan wat de kijker meekreeg.
Er zit waarschijnlijk een drukke tijd voor je aan te komen naar de verkiezingen. Kijk je ernaar uit?
Ik kijk ernaar uit om ons verhaal te kunnen vertellen en onze standpunten te kunnen overbrengen. Ik werk met een heel leuk team. Ik ben misschien wel lijsttrekker, maar ik sta hier natuurlijk niet in mijn eentje; het is een partij met honderden leden. Ik doe het met een significante groep mensen, die graag ziet dat wij de Tweede Kamer in komen. Dat is best wel leuk! Natuurlijk ook best spannend en een grote verantwoordelijkheid, maar het is heel belangrijk werk en ik vind het leuk dat ik iets belangrijks kan doen. Ik heb zeker mijn passie gevonden – anders zou ik dit niet kunnen, willen of aandurven.
Hoe pittig is het om een nieuwe partij uit de grond te stampen?
Als je een nieuwe partij uit de grond wil stappen in een land, dan heb je zeker een goede focus nodig. Je moet heel goed weten waar je het over hebt en staan waar je voor staat. Ik denk dat dat bij elke nieuwe partij zo is. De Partij voor de Dieren is – behalve al die partijsplitsingen dan – de laatste nieuwe partij in Nederland en dat is ook alweer een tijdje geleden.
Welke standpunten van de Piratenpartij moeten vrouwen aanspreken?
Ik zet me er sterk voor in dat we een mensenrechtenpartij zijn. We zien veel kansen met het internet om een gelijk speelveld te creëren; dat iedereen zichzelf goed kan informeren. Het recht op privacy gaat natuurlijk ook over discriminatie en dat is toch iets wat sneller vrouwen dan mannen raakt. Maar het zit ‘m vaak ook in subtielere dingen; we moeten een omgeving creëren waarbij vrouwen zich ook welkom voelen. Er is bijvoorbeeld veel ontwikkeling op IT-gebied. Vrouwen blijken heel goed te zijn in bètavakken, alleen voelden zij zich lange tijd niet welkom in zo’n mannenwereld. Dat zijn punten waar wij ons actief druk om maken. Overigens zijn in onze partij vrouwen expliciet zeer welkom en zijn wij denk ik ook de partij die zich meer dan andere partijen inzet voor LHBT-rechten.
