Afgelopen zaterdagnacht zat ik in een taxi na een lange dienst tijdens de museumnacht. De taxichauffeur was buitengewoon vriendelijk en we maakten gezellig een praatje, maar, zoals het vaak gaat met vreemden die ik ontmoet en dan vooral met de oudere ‘vaderfiguren’, moet toch die ene vraag worden gesteld: “Waarom ben je alleen? Waarom ben je single? Maar je bent zo mooi. Je moet gewoon eens uitgaan, en dan garandeer ik je dat de mannen voor je in de rij staan hoor. Je hoeft niet alleen te zijn.”
Ja, en wat zeg je dan?
Had ik dat maar gezegd. In dit geval zei ik maar niets en lachte ik een beetje naar de taxichauffeur. Het was 5 uur in de ochtend, ik was moe en ik wilde naar huis. En toch vroeg ik me de afgelopen twee dagen af waarom mensen dit überhaupt aan je vragen. En wat is het toch met die rare opmerkingen die altijd daarna volgen? Waar bemoei je je mee? De grote vraag is, vriend, waarom ben jij nog getrouwd?
Wanneer je het internet afstruint naar het beste comebacks op deze vraag kom je ook een heleboel verbazingwekkende dingen tegen, zoals dit filmpje, dat het presteert om tegelijkertijd charmant en verschrikkelijk te zijn:
Hij bedoelt het natuurlijk goed, maar als ik vier keer per week zo’n zeikerig antwoord moet geven dan stop ik liever een beetje vergif in de sla. Vaarwel, wrede wereld. De reden dat ik het er toch bij zet is omdat het aantal hits dat je krijgt op de vraag ‘Why are you still single?’ schrikbarend is.
Maar waarom ben je eigenlijk single?
Maar waarom vragen mensen dit aan je? Wat is er zo belangrijk aan dat settelen? Want of je nu wel of niet blij bent met je leven, er is iets onvoorstelbaar irritants aan die bemoeienis van anderen. Het opvallende is dat vooral oudere generaties dit aan je vragen. Dit komt omdat het trouwen en kinderen krijgen vroeger een basisonderdeel van je bestaan was, waar je mee begon voordat het leven ‘echt’ van start ging. Inmiddels hebben we banen en volgen we een hogere opleiding (en zitten dus langer op school). Aangezien vrouwen niet meer afhankelijk zijn van het salaris van hun partner is afhankelijkheid geen reden om naar iemand op zoek te gaan. Een onderzoek van de Universiteit van Virginia concludeert:
Kortom, het huwelijk of de permanente relatie dient te worden beklonken wanneer je financieel stabiel bent (een status waar je misschien nooit zeker van zult zijn; dit verklaart ook ten dele waarom mensen er langer voor kiezen single te blijven). Uit de combinatie dat men financieel niet stabiel is en dat het grootste deel van de vrouwen (in de VS in dit onderzoek) die voor het eerst moeder worden ongehuwd zijn, concludeert het rapport dit:
Het is nogal wat. Het is dus ook niet verrassend als de oudere generaties, die ten eerste al meer financiële stabiliteit genoten en daarnaast uit een tijd kwamen waarin het settelen normaler was, toch het idee hebben dat je misschien iets misloopt.
Maar waarom vragen ze het?
Goed, nu weten we waarom je langer single blijft, in ieder geval voor een deel. Maar waarom vinden anderen jouw privéleven zo interessant? Het blijkt erg lastig een duidelijk antwoord te vinden op die vraag. Voor een deel zou je het kunnen wijden aan het morele oordeel dat gegeven wordt over promiscuïteit. In een artikel genaamd Female Economic Dependence and the Morality of Promiscuity wordt de vraag over het oordeel van een ander zo uitgelegd: het heeft te maken met waar je geld vandaan komt (als je een vrouw bent), en waaraan je het uitgeeft (als je een man bent). Uit een onderzoek onder respondenten concludeerde het artikel dat promiscuïteit een slechte connotatie heeft wanneer vrouwen economisch afhankelijk zijn van mannen. Het oordeel over promiscuïteit (is het goed of slecht?) hangt samen met of je de vader nodig hebt om voor de kinderen te zorgen. Als iemand veel kinderen heeft bij evenveel verschillende mannen, dan ben je onzekerder over of er financieel voor hen gezorgd kan worden. Voor de mannen betekent het dat ze misschien verantwoordelijk gehouden worden voor kinderen waar ze de vader niet van zijn. En dus hebben beide partijen er een voordeel bij de moreel acceptabele status quo van de monogame relatie te behouden. Zelfs nu we als maatschappij een stuk verder zijn hebben we nog steeds een ‘evolutionary lag’: ons brein kan de ontwikkelingen in de samenleving niet zo goed bijhouden als wij zelf en loopt een beetje achter op waar we staan.
Slut-shamen en de hang naar conformiteit
Hoewel het ogenschijnlijk niet veel te maken heeft met de vraag waarom je nog single bent heeft ook het slut-shamen er zijdelings mee te maken. In het onderzoek over promiscuïteit wordt ook geconcludeerd dat vrouwen elkaar slut-shamen wanneer ze promiscue gedrag vertonen, omdat die ene promiscue vrouw bij de mannen promoot dat het oké is om je niet te binden, terwijl de meeste vrouwen evolutionair gezien een vaste relatie willen. Deze vrouwen willen dus op een bepaalde manier conformiteit promoten, omdat ze er zelf baat bij hebben. En hoewel een groot deel van de mensen je zal zeggen dat er niets mis is met single zijn, vragen ze toch even hoe het toch kan dat jij, of all people, nog single bent.
Er zijn grofweg drie redenen waarom mensen willen conformeren, en die corresponderen met hoe mensen je proberen te laten conformeren.
- Normatieve sociale invloed. Hierbij gaat het om volgzaamheid en worden mensen onder druk gezet om te conformeren. Dit kan op gewelddadige en vreedzame wijze.
- Informationele sociale invloed. Dit is een vorm van conformiteit waarbij iemand zelf gelooft dat het idee correct is. Dit komt omdat het idee geïnternaliseerd is; het idee van de groep is je eigen idee geworden. Het komt vaak voor in situaties waar er niet één antwoord is, er urgentie is een beslissing te nemen of wanneer de ander als expert wordt beschouwd, of in ieder geval als iemand die er meer van weet dan jij.
- Sociale-impacttheorie. Dit is een theorie ontwikkeld door Bibb Latané en verklaart waarom mensen zich in sommige situaties wel conformeren en niet in andere: 1. Aantallen: Hoe meer mensen het idee geloven, hoe meer er aan geconformeerd zal worden. 2. Kracht/macht: hoe belangrijker mensen zijn voor een individu, des te waarschijnlijker wordt het dat mensen conformeren. 3. Nabijheid: Een individu kan beter beïnvloeden wanneer de groep die beïnvloed moet worden kleiner is.
Conclusie?
Wat kunnen we er nu helemaal uit concluderen? Vooral dat mensen graag willen dat je conformeert, en dat een groot deel daarvan afkomstig is uit evolutionair voordeel dat te behalen valt uit dit conformisme. Is het handig je oudtante daarop te wijzen als ze je weer eens die afschuwelijke vraag stelt? Nee, het heeft er alle schijn van dat ze zelf niet eens doorheeft dat ze het doet. En laten we niet vergeten, die oudtante heeft natuurlijk ook jouw bestwil in gedachten, waarschijnlijk vindt ze je echt te goed om alleen te zijn en denkt ze dat jij dat net zo erg moet vinden als zij. Dat neemt niet weg dat het een vervelende vraag is, en dat er veel kans is dat hij je nog veel gesteld gaat worden. Daarom, als toetje, een paar voorstellen over wat je wel kunt zeggen als iemand die verschrikkelijke vraag weer eens stelt:
1. Geen idee. Ik heb gewoon geluk gehad, denk ik.
2. Jezus was ook single.
3.
4. Staatsgeheim (en probeer hier dan wel bij te kijken alsof je James Bond bent).
5. Ik wil gewoon heel graag alleen en eenzaam sterven. Daar kun je niet vroeg genoeg klaar voor zijn, je weet maar nooit wanneer het noodlot je treft.
6.
7. Ik wil graag dat mijn katten in een stabiele omgeving opgroeien.
8. Zelf weet ik het ook niet. Gisteren nog heb ik 56 berichten gestuurd naar iemand en ik heb nog steeds geen reactie gehad.
9. Ik zal nooit iemand vinden die mijn getormenteerde ziel begrijpt.
10.
Na al deze tips ook nog een klein beetje nuance in dit verhaal van de Naked Blogger. En dan verwacht ik dat je gewapend bent om alle vragen te pareren. Veel succes alvast – en laat je niet leiden door andermans hang naar conformisme.
Pingback: Kanttekeningen: over grote verhalen en kattenvrouwtjes – Vileine.com