Share

Tweet

Share

Share

Email

Comments

In Instant Classic bespreken Vileine-redacteuren feministische klassiekers, zodat jij ze niet meer hoeft te lezen – maar het straks wel wilt. Vandaag: The Handmaid’s Tale dreigt een beetje te veel realiteit te worden.

Hoe heet het?
The Handmaid’s Tale door Margaret Atwood

Waar en wanneer?
Canada, 1985

Waar gaat het over?
The Handmaid’s Tale speelt zich af tijdens een dystopische (toen) nabije toekomst. De klok is teruggedraaid wat betreft vrouwenrechten: vrouwen mogen niet meer werken en geen geld bezitten. Abortus is al helemaal uit den boze – dokters die vroeger abortussen uitvoerden, worden opgehangen. Dat worden wel meer dissidenten, trouwens.

We volgen een ‘handmaid,’ Offred. Zij is in dienst bij een belangrijke ‘commander.’ Haar taak? Tijdens één van de maandelijkse religieuze ceremonieën zwanger worden en het kind baren dat zijn vrouw hem niet kan geven (in deze wereld wordt een gebrek aan kinderen altijd gezien als schuld van de vrouw). Zij vertelt ons haar verhaal. Beetje bij beetje komen we erachter hoe de maatschappij zo heeft kunnen veranderen. Het huwelijk van Offred – haar eigenlijke naam geeft ze nooit prijs, deze naam geeft aan dat ze de Handmaid is ‘van Fred’ – werd ongeldig verklaard omdat haar man eerder getrouwd was geweest met een ander. Of haar man nog leeft, weet ze niet.

Waarom moet je dit boek toch echt lezen?
Veel van de mensen die 21 januari marcheerden voor vrouwenrechten, lieten zich door dit boek inspireren bij het schrijven van hun leuzen. “Make Margaret Atwood fiction again!” “The Handmaid’s Tale is not an instruction manual!” Ook “Nolite te bastardes carborundorum,” een spreuk waaraan Offred troost ontleent, kwam voorbij. En Margaret Atwood deed zelf ook een roze muts op om te demonstreren.

Het is geen wonder dat het boek nog steeds zo aanspreekt: behalve dat het spannend is en op interessante wijze heen-en-weer springt tussen heden en verleden, is het ook een diep-feministisch werk, dat tastbaar maakt hoe belangrijk vrouwenrechten zijn. Wel een waarschuwing: vooral de eerste driekwart van het boek kan een diepe afkeer van mannen opwekken.

Wat moet je weten als je het boek toch niet wilt lezen?
Het boek mag dan meer dan dertig jaar oud zijn: met de huidige politieke ontwikkelingen voelt het weer eng actueel. The Handmaid’s Tale herinnert ons eraan dat we vooruitgang moeten bewaken, omdat onze hardbevochten rechten kwetsbaar zijn. Het is bovendien echt een verzetsboek: Offred is niet heel heldhaftig, maar ze geeft nooit volledig op en komt geleidelijk steeds meer op kleine manieren in verzet. Tegelijkertijd zijn er in deze wereld ook vrouwen die helpen om het nieuwe systeem in stand te houden, omdat ze op die manier tenminste nog een relatief voordeel behouden. The Handmaid’s Tale toont zowel hoe makkelijk het is om mensen te laten wennen aan een nieuwe wereld, en hoe moeilijk het is om hoop en verzet helemaal uit te roeien.

Oh, en mocht je gewoon geen lezer zijn: binnenkort komt er een serie uit, gebaseerd op het boek, met Elisabeth Moss als Offred:

Kant-en-klare quote voor feestjes en partijen:

“I avoid looking down at my body, not so much because it’s shameful or immodest but because I don’t want to see it. I don’t want to look at something that determines me so completely.”