TODAY+TOMORROW

Minifesto: kattige vrouwen, #MeToo had jullie nodig

Beeld: Christian Louboutin Nudes campaign

In Minifesto geven Vileine vrouwen hun mening over prangende feministische kwesties – en dagen jou uit om ook je opinie te delen. Stuur je RE: naar info@vileine.com! Deze keer reageert Mensje op het omstreden optreden van o.a. Jessica Durlacher in De Wereld Draait Door. Ze roept deze vileine – of zelfbenoemde ‘kattige’ dame – en haar zusters op om hun vrouwelijke kracht te gebruiken om slachtoffers van machtsmisbruik en seksueel geweld te steunen, in plaats van onder de bus te gooien.

Net zo goed als dat vrouwen seksisten kunnen zijn, kunnen mannen slachtoffer worden van seksueel geweld. Dit zijn geen gendervaste aangelegenheden. #Metoo is geen “battle of the sexes” met mannendaders en vrouwenslachtoffers. Het lijkt alleen maar zo omdat statistisch gezien bij seksueel geweld nu eenmaal meestal de mannen dader zijn (moeten we #notallmen blijven zeggen?) en vrouwen buitenproportioneel vaak slachtoffer. Hulde daarom ook aan Jelle Brandt Corstius die bewijst dat #MeToo ondersteunend en bevrijdend is voor alle slachtoffers, ongeacht gender. Het laat ook zien dat #MeToo niet over man-vrouw verhoudingen gaat, maar over machtsverhoudingen. Deze spelen ook bij vrouwen onderling, zo werd de aflopen dagen pijnlijk duidelijk.
Mensje roept de vrouwen die zich de afgelopen dagen in talkshows bagatelliserend en totaal afwijzend hebben uitgelaten over #MeToo op nog eens na te denken over wat voor effect dat heeft en of dat echt wel het gewenste “krachtige” doel is. Jessica Durlacher maakte in De Wereld Draait Door en met haar opiniestuk in de Volkskrant zo’n indruk, dat ze als voorbeeld wordt genomen.

Hashtag Me Too-gedoetjes

Laten we beginnen met de centrale stelling in het opiniestuk van Jessica Durlacher, dat een nieuwe protestgolf van “sterke vrouwen” tegen het “#MeToo-gezeik” leek af te kondigen. Jessica Durlacher is het soort krachtige rolmodel met connecties in de hoogste kringen dat we zo hard nodig hebben in de #MeToo-discussie, maar haar conclusies stelden alle sympathisanten van de beweging teleur. Ironisch genoeg is Durlachers centrale punt in de Volkskrant er eentje waarover ze schrijft verbijsterd te zijn; ‘#MeToo isoleert vrouwen (red. mensen) in de rol van slachtoffer.’ Well no shit, Sherlock. Want, en dit zou ons pas écht massaal moeten verbijsteren: geïsoleerde slachtoffers is precies wat ze zijn.

Aan de per definitie machtige talkshowtafel stelde Durlacher in het omstreden optreden iets anders centraal: “waar ligt de grens?” Dit heeft ze eerder zelf beantwoordt in de Volkskrant. Durlacher weet namelijk heel goed wanneer gedrag grensoverschrijdend is want zij heeft dit naar eigen zeggen zelf ook “meegemaakt, minstens tien keer”. Dus laten we dat rituele dansje niet verder opvoeren. Waar het om gaat is de volgende houding: #MeToo is anti-emancipatoir gezeur van zwelgende tutjes want Durlacher, daarentegen, is er ondertussen al lang overheen. Wat super voor haar, echt. Maar problematisch en allerminst behulpzaam voor de emancipatie van wie dan ook is de implicatie dat wij, de rest van alle slachtoffers, ons aan exact dezelfde verwerkingstijd moeten houden met exact dezelfde strategie ongeacht onze ervaringen: een trauma ‘niet te groot laten zijn’ en in stilte verdringen als we onszelf eens niét kattig kondig verdedigen. Kattig zijn heeft in een fysiek gevecht niet zoveel zin. Om nog maar niet te beginnen over het bevries-effect dat aanranding niet minder strafbaar maakt. Maar niet zo janken dames. Wees sterk. Zwijgen en niet janken, kattige vrouwen.

Bepaalt Jessica Durlacher daarmee aan een invloedrijke talkshowtafel niet ook indirect de norm voor wat traumatisch genoeg is om traumatisch te zijn, en hoe buitenstaanders een trauma kunnen beoordelen? Ze zegt namelijk dat ze bij een “echte” verkrachting anders zou piepen. Waar moeten wij precies aan denken bij een “echte” verkrachting? Is dat vaginale, orale of anale penetratie? En moet dat dan met een penis gebeuren of telt wat dat betreft een bierflesje/vinger/bezemsteel ook? Ja, sorry hoor voor de plastische voorstelling maar “we moeten de vragen toch mogen stellen?” We dachten eindelijk te hebben bepaald en benoemd welke grenzen collectief en mensonterend worden overschreden en hoe we ons daartegen kunnen verzetten, kattig en al. Maar blijkbaar waren we niet verkracht want niet stil genoeg. Niet piepen dames.

Seksueel geweld gaat niet over seks

In ieder geval is seksueel geweld volgens de moraal van Durlachers optreden als kattig rolmodel nu eenmaal the way of the worldThe Ways of the World according to Durlacher™ is een 5-delige formule, multi-inzetbaar, ook ter preventie van seksueel geweld. (N.B. Als u meeleest mevrouw Durlacher, voor een volgende keer: slachtoffers van seksueel geweld zitten echt niet te wachten op uw lesje kennismaking met the ways of the world, die zijn voor hen kraakhelder, maakt u zich geen zorgen, dank.) De formule, voor iedereen die goed heeft opgelet: bereik meer, heb meer zelfvertrouwen, zie er minder “hapklaar” uit, speel, en wees flink en cynisch. Wees kattiger; daar zijn wij het bij Vileine altijd mee eens, maar een schuldkwestie is het niet. Het optreden van Jessica Durlacher deed misschien wel zoveel pijn bij de strijdlustige en dappere slachtoffers omdat ze ogenschijnlijk keihard alle mensen zonder zelfvertrouwen, die ‘aantrekkelijk en naïef zijn’ de verantwoordelijkheid voor wat hen is aangedaan onverdeeld in de schoenen schuift. Over naïef gesproken. U gelooft toch niet werkelijk dat aantrekkelijk zijn een voorwaarde is voor seksueel geweld? Toch? Of dat mondigheid en zelfvertrouwen ook maar iets kunnen betekenen als serieus fysiek of mentaal schild tegen een vastberaden predator? Deze denkfout heeft een naam: schuldvraagomkering, ook wel: victimblaming.

Sterke mannen tjokvol testosteron

Een ander seksistisch pareltje is het idee dat “mannen fysiek sterker zijn en geladen met meer testosteron”. Mijn hemel, waar moet de verdediging tegen dit achterhaalde idee nu –alweer– beginnen? Ten eerste, mannen zijn vaak maar niet altijd fysiek sterker. Ten tweede, fysieke overmacht is niet de enige vorm van dwang. En ten derde, dat verhaal dat mannen geladen zijn met testosteron – waarmee wordt geïmpliceerd dat ‘mannen nou eenmaal zo zijn/zich niet kunnen beheersen/het vlees zwak is’ – is belachelijk en beledigend. De theorie dat mannelijkheid een biologisch resultaat is is ouderwets en weerlegd. Gendernormen zijn reactief. Het is dus niet testosteron dat onze culturele versie van mannelijkheid bepaalt. Mannen zijn niet inherent agressief of slachtoffer van hun onoverkomelijke lusten. Bij DWDD zei Jessica Durlacher trouwens iets in de trant van: “vrouwen en mannen zijn nu net dichter bij elkaar gekomen de afgelopen decennia en dat wordt met #MeToo ongedaan gemaakt” – nou dat dichter bij elkaar komen is een analyse die wellicht niet iedereen zo zou maken, maar dat daargelaten. Door te impliceren dat die wezens volgepompt met testosteron en hun compromisloze Wil nu eenmaal een agressiever volkje zijn dan ons makke oestrogeen-soort, dàt zaait nu juist die onnodige verdeeldheid.

Profiteren van aanranding

Het meest aanstootgevend in Durlachers opiniestuk waren waarschijnlijk de zinnen:“Opeens wilde niemand de ervaringen meer voor zich houden, al hadden ze het allemaal allang overleefd en ervan geprofiteerd. Bijltjesdag. Een collectieve lynchpartij.” In DWDD noemde ze het “muisjes die dansten op het graf.” Maar… “Geprofiteerd” van wat dan precies? Profijt in de zin van een levenslang trauma of een kapotgemaakte carrière? Om over de frase “collectieve lynchpartij” nog maar te zwijgen want, natuuuuurlijk, och och arme Weinstein. Iemand die zijn hele leven zijn gang kon gaan en nauwelijks is gestraft is natuurlijk hèt slachtoffer in deze wereldwijde en veelomvattende beweging tegen seksueel geweld waar even voor moet worden gejankt? Nou, nee dus.

Kappen nou met die hysterie

Voordat Durlacher het stuk afsluit met “we komen er wel, ook zonder hysterie” – leuke etymologische knipoog naar het patriarchaat trouwens – koppelt zij verkrachting aan het verlangen “weer eens tegen de muur gezet” te worden. Oei. Het hele punt dat seksueel geweld niet over seks maar macht gaat, en niet over de lust van de dader maar de toestemming van het slachtoffer, is blijkbaar niet geland. Deze pijnlijke provocatie wordt opnieuw gedaan onder het mom van “we moeten de vragen toch kunnen stellen?” maar: wat in hemelsnaam hebben geweld en persoonlijke fantasieën met elkaar te maken?

Mocht men het nog moeilijk vinden om onderscheid te maken, bij deze de gulden regel: seks (Furry-pakken, BDSM, rollenspellen, machtsspellen, exhibitionisme. Whatever floats your boat) = leuk! Aanranding/verkrachting/geweld/aanraking zonder toestemming op intieme plekken = niet leuk! We praten graag met elkaar over de seksuele bevrijdingen van onze lusten, maar zouden vrouwen als Jessica Durlacher ons misschien please eventjes niet willen saboteren in pogingen überhaupt vrij te kunnen beslissen over ons eigen lichaam?!

Zusterschap moet helemaal niet gaan over het allemaal met elkaar eens zijn. We moeten pijnlijke vragen durven stellen om samen constructief verder te komen. Maar we mogen elkaar nooit wegzetten in ongelijke machtsverhoudingen. Jessica Durlacher en haar zusters doen alsof wat ze zeggen zeer omstreden is. Taboedoorbrekend. “We moeten toch de vragen mogen stellen?” In werkelijkheid is het commentaar alleen maar meer van hetzelfde. En de èchte slachtoffers kunnen niets terug zeggen. In plaats daarvan moeten ze weer luisteren naar het eindeloze geneuzel over wat vrouwen zouden moeten doen om zichzelf te beschermen, en als ze de adequate bescherming heeft nagelaten dan heeft ze het over zichzelf afgeroepen. Anderen die bepalen wat erg genoeg is: ‘het was maar kleedkamerpraat/een grapje/misverstand.’ En als je het dan als slachtoffer -eh, ‘ervaringsdeskundige’- hebt overleefd, en er dan ‘overheen’ bent, hou dan helemaal je giechel erover. ‘Niet zo hysterisch kattige vrouwtjes.’

Dit advies kunnen we alleen maar verwerpen, en beloven dat we andersom nóóit zo’n instructie zouden geven aan een Jessica Durlacher, mocht ze iets vreselijks meemaken en voorzichtig een poging doen de situatie voor zichzelf en anderen te veranderen. In de tussentijd kunnen we alle kattige vrouwtjes gebruiken die zich met onze emancipatie willen bemoeien; maar dan wel voor ons allemaal, en niet alleen henzelf.

1 Comment

1 Comment

  1. Pingback: #Metoo, waardevol of waardeloos? | Stichting Sexmatters

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

VERS

We do not believe in the world empowering women.

We believe in women empowering the world!

Journalist, activist, game-changing artist, mind-body scientist, international solidarist?

Join the tribe

Copyright © 2020 Vileine

To Top